11 điều lí thú về hệ tuần hoàn

Hệ tuần hoàn gồm tim, các mạch máu và máu là phần rất quan trọng giúp con người chống lại bệnh tật và duy trì trạng thái nội cân bằng. Chức năng chính của hệ tuần hoàn là vận chuyển máu, chất dinh dưỡng, các khí và hormone đến và đi từ các tế bào trong toàn cơ thể.Sau đây là "11 điều lí thú về hệ tuần hoàn" trong cơ thể mà có lẽ bạn chưa biết. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
11 điều lí thú về hệ tuần hoànHệtuầnhoàngồmtim,cácmạchmáuvàmáulàphầnrấtquantrọnggiúpconngười chốnglạibệnhtậtvàduytrìtrạngtháinộicânbằng(nhiệtđộthíchhợpvàcânbằng độ pH).Chứcnăngchínhcủahệ tuầnhoànlàvậnchuyểnmáu,chấtdinhdưỡng,các khívàhormoneđếnvàđitừcáctếbàotrongtoàncơthể.Sauđâylànhữngsựthậtthúvịvàcólẽcũngkhábấtngờvềhệtuầnhoàntrongcơthểmàcó lẽ bạ n chưa biết.HệtuầnhoànthựcsựrấtdàiNếucóthểkéothẳngtấtcảcácđộngmạch,maomạchvàtĩnhmạchtrongcơthểmộtngười trưởngthành,chúngsẽ trảidàikhoảng100.000km.Thêmnữa,cácmaomạch,vốnlàphần nhỏnhấttrongcácmạchmáu,làmnên80%độdàinày.Cóthểsosánhđểdễhìnhdung:chuvitráiđấtkhoảng40.000km.Điềuđócónghĩa,chiềudàicácmạchmáucủamộtngườicóthểbaocuốnvòngquanhtráiđấttới2,5lần.Cáctếbàohồngcầuphải“vặnmình”để“lọt”quađượcmạchmáuCácmaomạchrấtnhỏ,đườngkínhtrungbìnhchỉ khoảng8micron(1/3.000inch),tứclàkhoảng1/10đườngkínhmộtsợitóc.Trongkhiđó,cáctế bàohồngcầucũngcókíchthước gầnbằngcácmaomạchmàchúngphảidichuyểnqua.Dođó,cáctếbàonàyphảidichuyển theotừnghàngđơnmột.Tuynhiên,mộtsốmaomạchcóđườngkínhnhỏ hơnmộtchútsovớitếbàomáu,vìthế,đểdichuyểnqua,cáctếbàonàycólúcphải“vặnmình”saocho“lọt”.Kíchthướccơthểcàngto,timđậpcàngchậmTrongthế giớiđộngvật,nhịptimcómốiquanhệ tỷ lệ nghịchvớikíchcỡ cơ thể:Nhìn chung,độngvậtcànglớnthìnhịptimnghỉcàngchậm.Mộtngườitrưởngthànhcónhịptimnghỉtrungbìnhkhoảng75lầnmộtphút.Đâycũnglànhịpđậpcủatimmộtconcừutrưởngthành.Nhưngmộtconcávoixanhcókíchcỡ bằngchiếcxehơiloạinhỏ,nhịptimchỉ đập5lần/phút.Ngượclại,mộtconchuộtchùlạicónhịptimkhoảng1.000lần/phút.TimvẫnđậpkhinằmngoàicơthểTrongcảnhphim ấntượngnăm1984củaIndianaJonesandtheTempleofDoom,mộtngười đànôngđãmócratráitimvẫnđangđậptừ lồngngựccủamộtngườiđànôngkhác.Mặcdùviệcdùngtaykhôngdễdàngmóctimngườikhácnhưthếchỉlàchuyệntrongtiểuthuyếtviễn tưởng,nhưngsựthực,đúnglàtimvẫncóthểđậpsaukhilấyrakhỏicơthể.Nhịpđậpkỳquáiđósởdĩvìtimtự sảnsinhcácxungđộngđiện,đâychínhlàyếutố tạora nhịpđậpcủanó.Dovậy,chừngnàotimcònnhậnđượcoxy,nócòntiếptụcđập,ngaycảkhi đãtáchrờicơthể. Tếbàohồngcầu.LoàingườiđãnghiêncứuhệtuầnhoànhàngnghìnnămnayNhữngtàiliệubằngchữviếtđượcbiếtđếnsớmnhấtvềhệtuầnhoànxuấthiệntrongsách giấycóiEbersPapyrus,mộttư liệuykhoacủangườiAiCậpvàothế kỷ 16trướccôngnguyên.Ngườitatinrằng,loạisáchcổnàyđãmôtảmốiliênhệvềmặtsinhlýhọcgiữatimvàcácđộngmạch.Theođó,saukhiconngườihítkhôngkhívàophổi,khôngkhísẽvàotimvà sauđóchuyểntớicácđộngmạch.Trongsáchkhôngđề cậptớivaitròcủacáctế bàohồng cầu.Điềuthúvị lànhữngngườiAiCậpcổ đạicoitráitimlàtrungtâmcủaconngười.Họ tin rằng,tráitim,chứkhôngphảibộ não,lànơisảnsinhcảmxúc,trítuệ vàkýtínhcùngnhiều điềukhác.Thựctế,trongquátrình ướpxác,ngườiAiCậplấyra,bảoquảnrấtcẩnthận phầntimcùngcácnộitạngkhác,nhưnglạirútphầnnãoquađườngmũivàvứtbỏnó.Cácbácsĩtintheomôhìnhthiếuchínhxácvềhệtuầnhoàntrongsuốt1.500nămVàothếkỷthứ2,vịbácsĩkiêmtriếtgiangườiHyLạpGalenởthànhPergamonđãtìmramôhìnhmiêutảhệtuầnhoànđượcxemlàcóthể tincậy.Ôngđãnhậnthứcrấtđúngđắnrằng, hệ tuầnhoàngồmmáutrongtĩnhmạch(màuđỏ sẫm)vàmáutrongđộngmạch(màusángtươi),vàđólàhailoạichứcnăngkhácnhau.Nhưngônglạichorằng,hệ tuầnhoàngồm2hệ thốngphânphốimáumộtchiều(đángraphảilàmộthệthốngduynhất),vàganlàbộphậnsảnsinhramáuởtĩnhmạchmàcơthểtiêu thụ.ÔngGalencũngnghĩ,timlàbộphậnhútchứkhôngphảibộphậncóchứcnăngbơmđẩy máuđinuôicơthể.Lýthuyếtvề hệ tuầnhoàncủaôngGalenthốngtrị tronggiớiyhọcchâuÂuchomãitới nhữngnăm1600,khivị bácsĩngườiAnhWilliamHenrymiêutả đượcchínhxácquátrìnhtuầnhoànmáu.CáctếbàohồngcầurấtđặcbiệtKhônggiốngvớihầuhếtcáctế bàokháctrongcơ thể,tế bàohồngcầukhôngcónhân.Vì thiếukếtcấurấtlớnbêntrongnàymàmỗitếbàohồngcầucóthêmkhônggianđểchứakhí oxycơthểcần.Nhưngkhikhôngcónhân,cáctếbàokhôngthểphânđôihoặctổnghợpcácthànhphầntếbàomớiđược.Saukhituầnhoàntrongcơthểkhoảng120ngày,tếbàohồngcầusẽchếtdolãohóahoặcbịpháhủy.Nhưngbạnđừnglolắng,tủyxươngtrongcơthểchúngtasẽliêntụcsảnsinhcáctếbàohồngcầumớiđểthaythếchosốmấtđiđó.Chấmdứtmộtm ...