20 Nữ nhân Trung Quốc -Vương Tường

Bùi Hạnh Cẩn 20 Nữ nhân Trung Quốc - 20 Vương Tường (Chiêu Quân cống Hồ)Ngày xưa khi khen ngợi sắc đẹp của phụ nữ, người ta thường dùng thành ngữ "chim sa cá lặn" - nghĩa là người con gái đẹp tới mức chim đang bay trên trời cũng phải ngẩn ngơ vì nhan sắc mà sa xuống chân người đẹp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
20 Nữ nhân Trung Quốc -Vương Tường Bùi Hạnh Cẩn 20 Nữ nhân Trung Quốc - 20 - Vương Tường (Chiêu Quân cống Hồ)Ngày xưa khi khen ngợi sắc đẹp của phụ nữ, người ta thường dùngthành ngữ chim sa cá lặn - nghĩa là người con gái đẹp tới mứcchim đang bay trên trời cũng phải ngẩn ngơ vì nhan sắc mà saxuống chân người đẹp. Cá đang bơi trong hồ cũng thấy cô gái đẹpra giũ lụa cũng ngượng ngùng xấu hổ mà lặn ngay xuống đáynước.Chim sa là điển nói về Vương Chiêu Quân, tức Vương Tường.Thực ra trong sách của Trang Tử viết: Vương Tường, Ly Cơ lànhững người đẹp, cá nhìn thấy mà phải tránh lặn sâu đáy nước,chim nhìn thấy phải tránh bay vút đi. Dần dần dùng ngược lại hóara Chim sa.Nàng là con gái của Vương Trung, Tri phủ châu Việt (Chiêu Quântừ nhỏ đã xinh đẹp, thông minh. Có người miêu tả: Miệng cườinước đổ thành nghiêng…, đà giỏi như Bá Ấp Khảo (đời Chu), viếtchữ vẽ tranh đẹp như Vương Duy đời Đường.Thời Nguyên đế nhà Hán, Chiêu Quân phải tiến cung. Cung nữ thìnhiều, do đó đặt lệ sai họa sĩ vẽ tranh các cung nữ để dâng vua.Nhà vua ưng ai thì người đó được hầu đêm. Lúc ấy có một trongnhững thợ vẽ là Mao Diên Thọ người Đỗ Lăng, vẽ truyền thầnchân dung rất giỏi trông như người thật. Bởi vậy có nhiều cung nữtranh nhau đem vàng bạc hối lộ Diên Thọ để được vẽ chân dungmĩ miều hấp dẫn. Riêng có Chiêu Quân không chịu. Vì thế nênDiên Thọ vẽ hơi buồn và lại chấm một nốt ruồi trên gò má (theoquan niệm cũ, nốt ruồi ở gò má có tính chất làm cho chồng hoặcngười đàn ông bị hại).Thời nhà Hán (từ Cao Tổ) vẫn có việc giao hảo với các nước Hồ(Hung Nô, Thiền Vu…), cụ thể là một công chúa nhà Hán được gảlàm vợ vua Hồ. Bấy giờ vua nước Thiền Vu là Hô Hàn Tà sai sứsang nước Hán xin cưới một công chúa làm Yên Chi (hoànghậu), Hán Nguyên đế sai gả Vương Tường (được phong danh làcông chúa Vĩnh An). Trước khi đi đưa dâu, Hán Nguyên đế chovời Chiêu Quân vào gặp mặt. Lúc gặp nàng, vua Hán mới biếtChiêu Quân là một tuyệt thế giai nhân, nhưng việc đã lỡ rồi nênvẫn gả cho vua Hồ (dã sử có chép tối hôm đó vua gặp Chiêu Quân,muôn vàn ân hận, kể cả chuyện có lần nằm mơ thấy Chiêu Quân.Hai người từng thề thốt sẽ lấy nhau…). Chiêu Quân gạt nước mắtra đi.Sau khi Chiêu Quân ra khỏi cổng thành thì vua sai bắt tên thợ vẽMao Diên Thọ đem chém đầu bêu chợ. Vua thân chinh đi tiễn nàngtới tận Nhạn Môn Quan. Tới đây, nàng vửa gảy tì bà vừa đọc mấycâu:Vọng quân vương hề hà kỳChung vu tuyệt hề dị vựcTạm dịch:Mong gặp nhà vua chừ bao giờCuối cùng rồi lại vùi thân chừ đất lạChiêu Quân sang Hồ, được ít lâu thì Hồ Hàn Tà chết, con trai làPhục Chu lên ngôi. Tục ở Hồ, vợ cha lại lấy con. Lúc đầu nàngkhông ưng, nhưng vua Hán cho người bảo ở đâu thì theo tục đó.Tục truyền khi Chiêu Quân mất, cỏ ở các ngôi mộ khác đều màutrắng (vì lạnh quá) riêng cỏ ở mộ Chiêu Quân sắc xanh. Chuyệnnày mấy nghìn năm sau luôn trở thành đề tài cho văn chương thơphú…Đời Tấn (cách Hán Nguyên đế mấy thế kỷ), Thạch Sung viết mộtbài hát về Chiêu Quân. Tuy vậy, do kiêng tên Tư Mã Chiêu (tứcTấn Văn đế) nên đã đổi tên Chiêu Quân thành Minh Quân hoặcMinh Phi cho người thiếp yêu là Lục Châu hát múa.Tạm dịch:Nhà ta vốn nề nếpSắp sang đất Thiền VuChưa hết lờiPhía trước đã bay cờHầu tớ dàn dụa lệNgựa xe cũng ngẩn ngơThương nhau quặn gan ruộtVạt lụa hoen lệ mờNgày lại ngày dầu dãiRồi đến cõi Hung NôLều vải làm cung điệnYên Chi đổi xưng hôđất lạ luôn đau đáuGiàu sang mà chi giờCha con cùng làm nhụcVừa sợ lại vừa dơMuốn chết không phải dễẩn nhẫn kiếp sống thừasống thừa càng tủi cựcPhẫn uất rối tơ vòMuốn nhờ cánh hồng nhạnCưỡi vút nẻo mây mờHồng nhạn cũng hờ hữngĐứng ngồi đều thẫn thờXưa là hộp ngọc quýNay là hóa phân khôHoa sớm không thỏa dạĐành dầu như cỏ thuNhắn nhủ người hậu thếChớ có lấy chồng xaVề sau, như để tạ lỗi với Chiêu Quân, vua Hán cho tuyển em gáiChiêu Quân là Thụy Chiêu Quân vào cung.Ở ta cũng có nhiều thơ từ về Chiêu Quân. Trong tập Hồng Đứcquốc âm thi tập có mấy chục bài vịnh các cảnh ngộ Chiêu Quânđã trải qua.Cao Bá Quát cũng viết nhiều, trong đó có những câu thơ nguyênvăn chữ Hán, tạm dịch như sau:Hà cớ mày ngài lệ tủi thânThành Hồ sương gió Hán trời xuânNăm xưa hứa gả Thiền Vu chúaĐâu biết hồng nhan đẹp tuyệt trần.Đầu thế kỷ XX, có Nguyễn Thiện Kế cũng có bài lục bát mở đầubằng:Cô ơi cô đẹp nhất đờiMà cô mệnh bạc thọ trời cũng thuaMột đi từ biệt cung vuaCó đâu về nữa đất Hồ ngàn năm.HẾT T ...