Năm mươi tám năm trước, một người lái xe cam nhông chết ở Nữu Ước. Ông ta quê quán ở Ái Nhĩ Lan, đã đau từ lâu, phải bỏ nghề lái xe mà làm nghề gác đ êm. Khi ông mất, nhà nghèo tới nỗi bạn bè phải góp nhau mỗi người một ít mua cho ông cỗ quan tài. Ông để lại vợ góa và hai con. Bà vợ mơ mộng những chuyện xa xôi, quyết chí cho con đi học, tới đâu hay tới đó. Bà xin được một việc trong một hãng làm dù và làm...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
40 Gương Thành Công - Al Smith 40 Gương Thành Công Al Smith Năm mươi tám năm trước, một người lái xe cam nhông chết ở NữuƯớc. Ông ta quê quán ở Ái Nhĩ Lan, đã đau từ lâu, phải bỏ nghề lái xe màlàm nghề gác đ êm. Khi ông mất, nhà nghèo tới nỗi bạn bè phải góp nhaumỗi người một ít mua cho ông cỗ quan tài. Ông để lại vợ góa và hai con. Bàvợ mơ mộng những chuyện xa xôi, quyết chí cho con đi học, tới đâu hay tớiđó. Bà xin được một việc trong một hãng làm dù và làm mười giờ một ngày.Mặc dầu vậy, tiền công không đủ ăn, bà phải đem đồ ở hãng về nhà làmthêm tới mười, mười một giờ đ êm. Thành thử người mẹ đó làm quần quậtmười bốn mười lăm giờ một ngày để nuôi con. Đáng thương tâm làm sao! Bà không vén được tấm màn tương laiđể mà thấy trước rằng một ngày kia người con nhỏ của bà làm Thống Đốctiểu bang Nữu Ước, không phải một lần mà là bốn lần, lâu hơn hết thảynhững Thống Đốc trước. Đáng thương tâm làm sao! Người đó không thể thấy trước rằngnăm 1928, con bà là ứng cử viên của đảng Dân Chủ để tranh chức Tổngthống. Đáng thương tâm làm sao! Bà không được biết trước rằng ngàymùng 5 tháng 5 năm 1944, tờ báo New York Times gọi con bà là công dânđược nhiều người mến nhất ở Nữu Ước. Vì Al.Smith chính là người con cưng của thành phố lớn nhất châuMỹ (...) Một lần tôi hỏi ông đi học được bao lâu. Ông ngập ngừng mộtchút rồi nói: Để tôi tính - để tôi tính...Tôi không nhớ rõ lắm. Tôi sanh năm1873, tôi đoán rằng tôi được đi học khoảng bảy hay tám năm, nhưng tôikhông chứng thực được điều đó. Tôi không được bằng cấp nào hết mà cũngkhông có tấm giấy nào chứng tỏ rằng tôi đã đi học. Vâng, Alfred Emmanuel Smith không có miếng giấy nào chứng tỏrằng ông đã đi học, nhưng ông có những tờ giấy chứng tỏ rằng ông được sáutrường đại học lớn, trong số đó có trường Columbia và trường Harvard, tặngông học vị danh dự vì những thành công xuất chúng của ông về chính trị vàlòng hy sinh của ông cho nhân loại. Tôi hỏi ông có buồn vì lẽ không được vô đại học không. Ông đápkhông. Ông bảo rằng người nào muốn tiến lên những bực cao trong chínhgiới thì phải có tài đắc nhân tâm, phải biết cách cư xử ở đời, mà ông cảmthấy rằng có lẽ khi vác đồ ở các chợ tại đ ường Fulton và khi làm thừa phátlại trong tám năm, ông đã học được về cách xử thế nhiều hơn là nếu ông họctrong một trường đại học. Hồi mười tuổi, ông ở trong nhạc đội nhà thờ, mùa lạnh cũng phảidậy sớm từ năm giờ để hầu lễ vào sáu giờ. Năm hai mươi hai tuổi, ông bán báo ở bến tàu. Lúc rảnh ông chơidã cầu ở dưới gầm cầu Brooklyn Bridge... Nhưng ông thích nhất là được láixe cứu hỏa. Ông chỉ mong được làm lính cứu hỏa, nên sống chung với línhcứu hỏa, ca múa cho họ vui. Và khi có chuông kêu cấp cứu thì ông chụp lấybình cà phê và hộp bánh luôn luôn để sẵn ở cửa sổ, can đảm leo lên xe cứuhỏa khi xe bắt đầu phóng trong thành phố (...) Năm ông mười bốn tuổi, một việc xảy ra, định hướng cho đời ông.Ông thắng được một cuộc tranh biện trong trường. Sự thành công đó đưaông lên sân khấu và làm tăng lòng tự tin của ông. Ông được mời vào hộiSaint James Players, một hội tài tử diễn kịch để giúp cô nhi viện. Ông thànhcông. Khán giả thích nụ cười và thiên tài của ông. Chẳng bao lâu ông thành ngôi sao và linh hồn của hội. Ông thíchcuộc đời sân khấu đó quá! Nó đưa ông qua một thế giơi khác. Ban ngày ônglàm mười hai giờ ở chợ cá Fulton Street để lãnh mỗi tuần trên hai Anh kim;Nhưng ban đ êm ông sống trong cái thế giới sân khấu rực rỡ ánh đ èn vàphấn son. Ban đ êm ông thành một anh hùng, một nghệ sĩ, lòng nở ra khikhán giả vỗ tay khen. Ông đóng những vai quan trọng nhất trong các kịchMay Blossom, The Confederate Spy, the Ticketof Leaveman và TheAlmighty Dollar. Nhờ kinh nghiệm trên sân khấu, ông tập được tài ăn nói dễdàng và tự nhiên trước thính giả, tài chỉ huy một đám đông. Ít lâu sau ôngdiễn thuyết về chính trị, trên một chiếc xe cam nhông, giữa đám quần chúngở các góc đường. Hồi đó, ông là một người lao động, làm chật vật trong mộtxưởng chế tạo máy bơm ở Brookly; nhưng trong khi ông ngồi ăn bánh củabà thân ông làm và gói mang theo tới hãng, ông đã mơ mộng một ngày kiađược bầu là nghị sĩ tiểu bang Nữu Ước. Mộng đó sau thực hiện được, nhưngông còn phải trải qua một thời làm thừa phát lại. Trong tám năm ông viết trát kêu người ta đi hầu tòa. Nhờ côngviệc đó, ông tiếp xúc với đủ hạng người, từ anh bán bánh, bán thịt tới cácnhà lý tài ở Wall Street. Ông học được nhiều kinh nghiệm về bản chất conngười và tập được tánh nhẫn nhục chịu sự ngược đãi vì hai chục phần trămnhững người ông đem trát tới, tố cáo và nguyền rủa ông. Tháng giêng năm 1904, khi ông tới Albany lãnh chức nghị viênviện lập pháp, ông ba chục tuổi. Trong ba chục năm đó ông chưa lần nàongủ ở khách sạn. Đêm ấy ...