5 hạn chế của báo cáo tài chính

Báo cáo tài chính là những báo cáo tổng hợp nhất về tình hình tài sản, vốn chủ sở hữu và nợ phải trả cũng như tình hình tài chính, kết quả kinh doanh trong kỳ của doanh nghiệp. Nói cách khác, báo cáo kế toán tài chính là phương tiện trình bày khả năng sinh lời và thực trạng tài chính của DN cho những người quan tâm (chủ DN nhà đầu tư, nhà cho vay, cơ quan thuế và các cơ quan chức năng,…). Nhưng, cũng như tất cả các loại văn bản khác, báo cáo tài chính vẫn có nhiều hạn chế trong quá trình thuyết phục các nhà đầu tư.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
5 hạn chế của báo cáo tài chính 5 HẠN CHẾ CỦA BÁO CÁO TÀI CHÍNH Báo cáo tài chính là những báo cáo tổng hợp nhất về tình hình tài sản, vốn chủ sở hữu và nợ  phải trả  cũng như  tình hình tài chính, kết quả  kinh doanh trong kỳ  của doanh nghiệp. Nói  cách khác, báo cáo kế toán tài chính là phương tiện trình bày khả năng sinh lời và thực trạng   tài chính của DN cho những người quan tâm (chủ DN nhà đầu tư, nhà cho vay, cơ quan thuế  và các cơ  quan chức năng,…). Nhưng, cũng như  tất cả  các loại văn bản khác, báo cáo tài   chính vẫn có nhiều hạn chế trong quá trình thuyết phục các nhà đầu tư.  Không thể hiện hết giá trị của các tài sản vô hình Năm 2012, truyền thông đưa tin, Kinh Đô ghi nhận thương hiệu vào tài vô hình của Công ty,   việc làm này sau đó bị  đơn vị  kiểm toán lưu ý là trái với chuẩn mực kế  toán tại Việt Nam.   Kiểm toán cho rằng: “Kinh Đô đã ghi nhận giá trị thương hiệu vào tài sản với mục đích làm   tăng tổng tài sản, tăng vốn chủ  sở  hữu”. Thực tế, thương hiệu Kinh Đô là một loại giá trị,   nhưng lại không được ghi nhận trên báo cáo tài chính (BCTC). Tương tự, BCTC sẽ không thể  hiện những tài sản vô hình đang thực sự  đem lại sức mạnh   cho doanh nghiệp, chẳng hạn tệp khách hàng, mạng lưới quan hệ, năng lực ban lãnh đạo,   trình độ  công nghệ… Trong nhiều trường hợp, những tài sản này quan trọng hơn những tài   sản đang kê khai trên BCTC. Chẳng hạn, trường hợp của Vinamilk (VNM), sức mạnh của doanh nghi ệp nằm  ở nh ững tài   sản vô hình như  thương hiệu, năng lực ban lãnh đạo, hệ  thống quản lý và văn hóa doanh   nghiệp. Tuy nhiên, BCTC của VNM đã không thể phản ánh những tài sản đó và hẳn là không   nhà đầu tư nào bỏ tiền vào VNM chỉ bằng cách xem BCTC của công ty này. Sai lệch giữa giá trị sổ sách và giá trị thị trường Vấn đề thứ hai nằm ở việc áp dụng “nguyên tắc giá gốc” khi xây dựng số  liệu trên BCTC.  Theo đó, giá trị của tài sản không liên hệ đến hiệu quả sử dụng tài sản hay giá trị  thị  trường   của tài sản qua thời gian, mà chỉ là toàn bộ số tiền doanh nghiệp đã chi ra để sở hữu tài sản  đó. Nguyên tắc này chỉ mất đi khi doanh nghiệp chuyển giao quyền sở hữu hoặc đánh giá lại  tài sản với mục đích góp vốn kinh doanh. Để dễ hiểu hơn, bạn có thể hình dung về một công ty A sở hữu mảnh đất 1.000 m2 mặt tiền   đường Nguyễn Huệ. Khi nhà đầu tư đọc BCTC của công ty A, giá trị mảnh đất ghi trên giấy  tờ là 50 tỷ đồng, hay giá trị ghi sổ của mảnh đất này là 50 triệu đồng/m2. Bạn có nghĩ rằng,  con đường sôi động bậc nhất Sài Gòn có mặt tiền giá 50 triệu đồng/m2? Nó quá phi thực tế,   nhưng BCTC là thế, phải làm theo chuẩn mực. Phụ thuộc ngày càng nhiều vào các ước tính kế toán Ước tính kế toán, bạn có thể hiểu đơn giản là kế toán viên sẽ lấy giá trị  gần đúng của một   chỉ tiêu trên BCTC, giá trị này được ước tính “một cách chủ quan” trong trường hợp thực tế  đã phát sinh nhưng chưa có số liệu chính xác. Những khoản mục thường được  ước tính là các khoản dự  phòng, các khoản trích khấu hao   tài sản cố định, chi phí trả trước, giá trị sản phẩm dở dang, doanh thu ghi nhận trước, doanh   thu theo hợp đồng xây dựng dở dang, lợi thế thương mại… Một số khoản ước tính có thể làm thay đổi cục diện tình hình kinh doanh của công ty. Chẳng   hạn, trường hợp Công ty cổ phần Đầu tư Apax Holdings (IBC). Năm 2017, IBC tăng vốn điều lệ lên gấp đôi, đồng thời ghi nhận 630 tỷ đồng lợi thế thương   mại, chiếm 1/3 tổng tài sản của Công ty. Được biết, lợi thế  thương mại phát sinh của IBC  chủ  yếu là do Công ty mua chi phối Anh ngữ Apax English. 630 tỷ đồng chênh lệch này sẽ  được phân bổ trong 10 năm vào chi phí của IBC, tức mỗi năm cổ đông của IBC sẽ phải gánh   63 tỷ đồng chi phí. Bỏ qua nhiều thông tin quan trọng với nhà đầu tư Công ty ký hợp đồng với một loạt khách hàng mới, triển khai nhiều sản phẩm mới, thay ban   lãnh đạo, chuyển sàn giao dịch cổ  phiếu…, tất cả  những thông tin quan trọng này, bạn sẽ  không thể tìm được trên BCTC. Bởi lẽ, BCTC chỉ cho bạn những con số, kế đến là nguyên tắc để  hình thành lên những con  số đó và cuối cùng là một loạt con số khác để thuyết minh cho những con số trước đó. Nhìn   chung là toàn số với số. Chính vì thế, những thông tin “vô hình” dù có giá trị  đến mấy cũng  không thể nào xuất hiện trên BCTC. Khi đầu tư vào một doanh nghiệp là chúng ta đang đầu tư vào tương lai của doanh nghiệp đó.   Điều đáng nói là tương lai của doanh nghiệp lại phụ thuộc không nhỏ  vào những thông tin   bên trên. Báo cáo được kiểm toán vẫn có sai lệch Vụ scandal sai lệch số liệu về hàng tồn kho và phải thu trong BCTC của Gỗ Trường Thành  (TTF) vẫn chưa hết dư chấn trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Giá cổ phiếu TTF giảm   từ  quanh 45.000 đồng/CP xuống còn 3.000 đồng/CP, gây mất mát cho những nhà đầu tư  đã   tin tưởng vào ban lãnh đạo, vào BCTC đã được kiểm toán của TTF. Như vậy, bản thân BCTC ngoài việc mắc những “vấn đề” mang tính cố hữu còn mang theo  những vấn đề  về  mang tính “ngoại tác” từ  phía con người. Hiện nay, chưa có số  liệu để  thống kê được rằng, trong hai vấn đề  trên, vấn đề  nào là nguyên nhân của phần lớn những  sai sót và gian lận trong BCTC và có lẽ sẽ không bao giờ có. Tuy nhiên, những câu chuyện từ  thực tế chỉ ra rằng, BCTC không bao giờ hoàn hảo và không thể là kim chỉ nam duy nhất cho   những quyết định đầu tư thông minh.  ...