5 yếu tố quyết định khả năng đọc của trẻ

1. Khả năng tiếp nhận ngôn ngữ Khi nhìn thấy sách báo, tài liệu hay bất kỳ dòng chữ nào thì chúng ta sẽ "tự động" nhận biết, phân loại và lý giải ý nghĩa của chữ, từ, câu xuất hiện trong dòng chữ đó. Đây chính là quá trình tiếp nhận ngôn ngữ. Nếu như quá trình này gặp khó khăn thì cũng đồng nghĩa với việc khả năng nói, đọc chữ và viết chữ của trẻ sẽ gặp trở ngại.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
5 yếu tố quyết định khả năng đọc của trẻ5 yếu tố quyết định khả năng đọc của trẻ1. Khả năng tiếp nhận ngôn ngữKhi nhìn thấy sách báo, tài liệu hay bất kỳ dòng chữ nào thì chúng ta sẽtự động nhận biết, phân loại và lý giải ý nghĩa của chữ, từ, câu xuất hiệntrong dòng chữ đó. Đây chính là quá trình tiếp nhận ngôn ngữ. Nếu nhưquá trình này gặp khó khăn thì cũng đồng nghĩa với việc khả năng nói, đọcchữ và viết chữ của trẻ sẽ gặp trở ngại.Quan sát xem trẻ có hiểu rõ nghĩa một số từ thông dụng hoặc hơi trừutượng, đồng thời so sánh với nhóm trẻ cùng lứa tuổi xem khi nói trẻ cóbiểu hiện dùng từ ấu trĩ hoặc quá đơn giản hay không có thể giúp bạnđánh giá khả năng tiếp nhận ngôn ngữ của bé nhà mình.Có một cách khác là chú ý quan sát xem trẻ có tỏ ra chậm hiểu hoặc hiểusai ý một số câu đơn giản thông thường khi nói chuyện với người lớnkhông, thời gian suy nghĩ để phán đoán ý nghĩa câu nói có kéo dài không?Nếu có biểu hiện này thì rất có thể trẻ đang gặp phải vấn đề về thính lực,nên đưa bé đến gặp các bác sỹ chuyên khoa để có biện pháp khắc phụchiệu quả nhất.2. Khả năng viếtKhả năng viết và đọc có tác động qua lại với nhau. Bởi khi viết chữ, não sẽghi nhớ nhanh và lưu giữ ấn tượng về các ký tự đậm nét hơn. Khi trẻ tậpđọc, bộ nhớ của não sẽ nhận biết dễ dàng và nhanh chóng cung cấpthông tin cho biết đó là chữ gì, từ nào, có ý nghĩa ra sao...Ngược lại, nếu chăm chỉ tập đọc, bé sẽ tránh được tình trạng hay quênchữ, từ đó khắc phục tâm lý ngại viết là nguyên nhân sâu xa dẫn đến việckhông biết viết chữ.Các chuyên gia giáo dục khuyên dù đọc và viết bổ sung, hỗ trợ cho nhaunhưng không vì thế mà các bậc phụ huynh ép con phải luyện viết chữ vàtập đọc với khối lượng và thời gian như nhau mà nên lựa theo tâm lý củatrẻ. Bởi có những trẻ có tâm lý thích đọc hơn viết hoặc chỉ thích viết màkhông thích đọc.3. Môi trường gia đìnhTheo các chuyên gia, thông thường nếu bố mẹ có khả năng biểu đạt (nói,đọc) tốt thì khả năng đọc của con cũng không tồi. Có thể thấy môi trườnggia đình có ảnh hưởng tương đối lớn đối với việc phát triển khả năng nàycủa trẻ.Sự ảnh hưởng của yếu tố gia đình đối với khả năng đọc được phân thành2 loại. Thứ nhất là ảnh hưởng tích cực khi trong gia đình thường xuyên cósự giao lưu, trao đổi giữa bố - mẹ, bố mẹ - con cái tạo nên sự kích thíchphát triển ngôn ngữ. Từ đó hình thành trong tư duy trẻ thái độ coi trọngngôn ngữ - nguyên liệu nuôi dưỡng thói quen đọc sách của trẻ.Thứ hai là kiểu gia đình ít có sự trao đổi, giao lưu bằng ngôn từ giữa trẻnhỏ và người lớn. Những người trong kiểu gia đình này thường trầm mặc,ít nói và dùng câu từ đơn giản. Một cách tự nhiên, trẻ em sẽ không cóđược sự kích thích ngôn ngữ, vốn từ vựng không phong phú, sử dụng câutừ không linh hoạt. Các khảo sát thực tế cho thấy ở những gia đình này trẻthường đầu tư thời gian vào việc chơi game, lướt mạng, xem tivi nhiềuhơn là đọc sách.4. Hứng thú đọcCó không ít trẻ em tỏ ra ngán ngẩm và chán ghét các bài tập đọc trongsách giáo khoa nhưng lại mê mẩn truyện tranh đến quên ăn quên ngủ.Trong trường hợp này bố mẹ nên lưu ý rằng trẻ đang cần nuôi dưỡng khảnăng đọc chứ chưa phải là định hướng cho trẻ đọc cái gì.Vì vậy, bố mẹ không nên ép buộc trẻ chỉ được đọc sách này truyện kia mànên khuyến khích, tạo điều kiện cho trẻ được đọc theo sở thích (miễn lànội dung phù hợp lứa tuổi). Làm như vậy trẻ sẽ có hứng thú đọc nhiều hơnvà hình thành thói quen đọc sách, lâu dần sẽ mở rộng phạm vi đọc nhiềuthể loại phong phú hơn.5. Môi trường giáo dụcCũng giống như yếu tố gia đình ở trên, nếu trẻ được học tập trong môitrường giáo dục tiến bộ, có phương pháp và nội dung giảng dạy phù hợpthì thái độ và khả năng tiếp thu ngôn ngữ sẽ phát triển theo hướng tíchcực.Cứ thử tưởng tượng một đứa trẻ mới học lớp 2 đã phải làm quen với cáckhái niệm trừu tượng hoặc kiến thức vĩ mô trong các bài tập đọc về conngười cá nhân, xã hội cộng đồng, kiến trúc thượng tầng... thì quả là đánhđố trẻ.Việc tiếp thu kiến thức vượt quá khả năng tư duy của lứa tuổi sẽ khiến trẻtự ti và dần dần mất dần hứng thú, thậm chí tỏ ra sợ hãi đối với bộ môntập đọc ở trường