Âm nhạc trong cải lương

Chúng ta đều biết không có một nền âm nhạc nào không mang tính kế thừa và phát triển, hai mặt này đi song song với nhau, cùng nằm trong hiện tượng văn hoá-nghệ thuật qua nhiều thế hệ, bắt gốc từ yếu tố tộc người trong thời kỳ sơ khai. Nó đã ăn sâu và tác động vào điều kiện tâm-sinh lý của con người, và mang tính di truyền. Nó là một hiện tượng mang tính qui luật tạo thành mầm mống cho ngôn ngữ âm nhạc dân tộc. Âm nhạc cải lương cũng không tách khỏi qui luật...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Âm nhạc trong cải lương Âm nh c trong c i lương Chúng ta đ u bi t không có m t n n âm nh c nào không mang tính k th a và phát tri n, hai m t này đi song song v i nhau, cùng n m trong hi n tư ng văn hoá-ngh thu t qua nhi u th h , b t g c t y u t t c ngư i trong th i kỳ sơ khai. Nó đã ăn sâu và tác đ ng vào đi u ki n tâm-sinh lý c a con ngư i, và mang tính di truy n. Nó là m t hi n tư ng mang tính qui lu t t o thành m m m ng cho ngôn ng âm nh c dân t c. Âm nh c c i lương cũng không tách kh i qui lu t này. Ngư i ta thư ng nói c i lương xu t phát t Nam B , đó là cách nói rút g n, nhưng đ ng v m t l ch s thì nh c c i lương là m t lo i nh c sân kh u, đư c phát tri n d a trên phong trào ca nh c tài t (phong trào chơi nh c không chuyên nghi p lan r ng kh p Nam b th i trư c). Lo i nh c này b t ngu n t n n ca nh c dân gian lâu đ i c a nư c ta. Nó n m trong kho tàng văn hóa dân t c, và đ ng th i phát tri n v i nh ng cu c di dân v phương Nam c a ông cha ta. Cũng nh ng cây đàn y, càng đi kh i vùng đ t T thì càng tr nên linh đ ng v i nh ng màu s c m i l và bi n thành m t lo i hình ngh thu t đ c đáo dân t c. Có th nói đó là đ c tính c a con ngư i Vi t Nam đư c hun đúc qua nh ng cu c di dân l n, đ u tranh v i thiên nhiên kh c nghi t, vư t qua muôn nghìn khó khăn gian kh đ xây d ng thôn p, phát tri n xã h i. Âm nh c c i lương ch u nh hư ng c a hai n n nh c l n đã có t th i c và t n t i đ n bây gi , đó là n n ca hát dân gian và n n nh c khí dân gian. Hai n n nh c này t o cho c i lương m t phong cách đ c bi t, do đó trong âm nh c c i lương, y u t ca hát và y u t nh c khí cùng thúc đ y nhau phát tri n và t o ra m t hình th c đ i l p trong nhi u bè, m đư ng cho s n y n c a tính ch t sân kh u. T i Nam B , hi n nay nhân dân ch còn đư c nghe khí nh c thu c lo i t t (nh c l ) còn âm hư ng c a nh c cung đình thì đã thu c v dĩ vãng. T khi ch Nôm b t đ u xu t hi n thì thơ ca dân gian càng phát tri n, ch Nôm dùng đ sáng tác các b n nh c. Sau th ng l i v vang c a ba l n ch ng quân xâm lư c Nguyên, ngh thu t âm nh c và hát xư ng càng phát tri n m nh và mãi cho t i th i nhà Lê, ngoài các b c công h u ra, trong hàng sĩ phu ph n đông đ u có hi u bi t v niêm lu t âm nh c. Hu đã hình thành n n nhã nh c, y u t bác h c làm cơ s cho s k th a và phát tri n c a phong trào ca nh c tài t Nam b . Ngh thu t âm nh c mi n Trung d n d n phát tri n ra kh p thôn xã song song v i s phát tri n c a m t vài y u t âm nh c dân gian Trung Qu c. Phương th c c i bi n v t ch t thành nhu c u c n thi t cho con ngư i, nh hư ng khá l n đ n phương th c bi u hi n tư tư ng b ng hi n tư ng ngh thu t. Tài khéo léo và óc sáng t o c a con ngư i làm thay đ i r t nhi u các lo i hình ngh thu t phù h p v i th m m qu n chúng lúc b y gi . Nh c c i lương đư c hình thành t trong lòng ngư i Vi t Nam c n cù và gian kh , l n lên trong nh ng th thách đ y khó khăn nguy hi m mà con ngư i đ u tranh đ sinh t n. Nh c mi n Trung khi phát tri n vào Nam b thì b m t m t ph n đ c đi m, ch y u là b l thu c vào ti t t u sinh ho t và ngôn ng c a ngư i dân Nam b . T khi tri u đình nhà Nguy n đ u hàng th c dân Pháp, xã h i Nam Kỳ b phân hóa nhanh chóng, s đ v có m c đ c a ý th c h phong ki n trong xã h i Nam Kỳ ch y u là do phương th c s n xu t mang y u t tư b n xu t hi n, tư tư ng và tình c m con ngư i đã thoát ly d n nh ng t c t p cũ k , l i th i. S thoái trào c a n n nh c l đ như ng cho phong trào c a ca nh c tài t phát tri n t trong lòng c a nó là m t s ki n r t m i. Phong trào dân ca đư c qu n chúng ưa thích d n d n phát tri n trong toàn Nam b và tr thành phong trào ca tài t . S ngư i bi t đàn bi t ca ngày càng đông, nh t là vùng nông thôn, v i hình th c ngh thu t đơn gi n tao nhã như v y, ngư i nông dân nào cũng có th h c t p đư c. Trong kh i qu n chúng to l n, sau này đã xu t hi n nhi u nhân tài c a ngh thu t âm nh c và sân kh u c i lương. Nh c tài t d n d n phát tri n v n i dung l n hình th c, ti p thu thêm nh ng lu ng nh c khác như dân ca đ a phương, hò, lý, nói thơ...đ ng th i có m t s cách tân trong toàn b nh c l : trư c kia nh c l ch là lo i khí nh c, sau khi đư c cách tân thì tr thành nh ng ca khúc t s v i n i dung ph n ánh tinh th n c a thơ ca truy n th ng như: Chinh ph ngâm, Cung oán ngâm khúc, Kim Vân ki u, L c Vân Tiên... Phong trào đó phát tri n t thành th đ n nông thôn thành nhu c u thi t y u c a các t ng l p, k c gi i trí th c trong nh ng cu c liên hoan, h i hè, cư i h i và song song v i s phát tri n đ i s ng v t ch t, nh c tài t đem đ n cho h m t tình c m m i m . Phong trào t o thành nh ng trung tâm như Sài Gòn, Ch L n, C n Thơ, B c Liêu... Ngoài nh ng c g ng sáng t o thêm hình lo i khúc th c m i, các nhà âm nh c còn khái quát hóa toàn b h th ng đi u th c trong nh c truy n th ng và phân chia thành các lo i hơi ch y u như: hơi B c, hơi Nam, hơi Oán, v.v.. Hơi B ...