Âm thanh và cuồng nộ và sự cách tân tiểu thuyết Gothic của William Faulkner _2

1.3. Lưu đày và cầm tù Môtíp bỏ tù (Imperisonment), là một trong những môtíp phổ biến của văn học Gothic, các nhân vật bị giam trong các hầm bí mật, trên các gác chuông, ngọn tháp… để trừng phạt. Môtíp này nhằm góp phần thể hiện sự độc ác của những nhân vật theo tuyến cai trị và góp phần gây thương cảm cũng cho người đọc đối với các nạn nhân và một trong những đóng góp quan trọng cho thể loại tiểu thuyết Gothic đó là yếu tố rùng rợn, ma quái nhằm gây tâm lý sợ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
"Âm thanh và cuồng nộ" và sự cách tân tiểu thuyết Gothic của William Faulkner _2 Âm thanh và cuồng nộ và sựcách tân tiểu thuyết Gothic của William Faulkner 1.3. Lưu đày và cầm tù Môtíp bỏ tù (Imperisonment), là một trong những môtíp phổ biến của văn họcGothic, các nhân vật bị giam trong các hầm bí mật, trên các gác chuông, ngọn tháp… đểtrừng phạt. Môtíp này nhằm góp phần thể hiện sự độc ác của những nhân vật theo tuyếncai trị và góp phần gây thương cảm cũng cho người đọc đối với các nạn nhân và mộttrong những đóng góp quan trọng cho thể loại tiểu thuyết Gothic đó là yếu tố rùng rợn,ma quái nhằm gây tâm lý sợ hãi cho người đọc. Mặc dầu vậy, môtíp cầm tù trong tiểuthuyết Gothic châu Âu chỉ dừng lại ở việc miêu tả nỗi đau có tính chất cá nhân, cònWilliam Faulkner sử dụng môtíp cầm tù và lưu đày như biểu tượng của thân phận conngười. Nhân vật Benji thường xuyên bị nhốt trong khu nhà của gia đình Compson, hìnhảnh cái hàng rào thường xuyên trở đi trở lại trong tâm tưởng của nó, cuối cùng nó bị bỏtù thực sự trong nhà thương điên. Nếu như nhân vật Emily trong Bông hồng cho Emilytự giam hãm chính trong ngôi nhà của mình thì nhân vật Benjy bị người khác bỏ tù. Vànếu như nhân vật Emily là một ẩn số về tâm lý với mọi người dân vùng Jefferson, thì ởÂm thanh và cuồng nộ chúng ta sẽ hiểu hơn về tâm lý của những nhân vật bị bỏ tù vànhững nhân vật tự bỏ tù. Các nhân vật của William Faulkner đều bị giam hãm trong quá khứ và chính điềunày làm cho họ không thể đối mặt với thế giới hiện tại, bởi hiện tại của họ cũng chính làquá khứ. Trong phần giới thiệu công trình nghiên cứu của mình về William Faulkner,William Faulkner sự sáng tạo tính hiện đại (William Faulkner the making of Modernist),Daniel J. Singal cho rằng, “với Faulkner, quá khứ được xem là không tồn tại mà tiếp tụcsống trong hiện tại”(13). Sự di chuyển môtíp bị cầm tù về xác cho đến sự cầm tù về mặt tâm linh và từnhững nhà tù hữu hình thành vô hình cho ta thấy được những điều mà Faulkner dự địnhkhi diễn tả nỗi sợ phổ quát của nhân loại hay cũng chính là bi kịch của nhân sinh. Từ nỗiđau về những điều không thể nói được của nhân vật Benjy (nhân vật này bị câm), ràocản không thể vượt qua được trong quan hệ của người da trắng và người da đen củanhân vật Dilsey cho ta thấy được rằng mỗi con người ta khi sinh ra đều bị cầm tù trongchính giới hạn về thể xác của mình và sau đó chính là những giới hạn về địa vị xã hội,và cuối cùng đó là nhà tù của chính các ham muốn và dục vọng. Khi đọc phần độc thoạinội tâm của nhân vật Jason ta nhận thấy rõ điều này. Đó là từ gia đình cho đến công sởvà xã hội, tất thảy đều là nhà tù, là những chốn lưu đày. Hắn thường xuyên bị căn bệnhđau đầu ám ảnh. Ta thấy như đâu đây thấp thoáng bóng dáng nhân vật Hamlet củaShakespeare, “thế gian là một ngục thất, mà Đan Mạch là cái ngục thất ghê tởm nhất”. 2. Con tem thư Yoknappatawpha Con tem thư của nơi chôn nhau cắt rốn – “little postage stamp of native soil”(14)– đó là cụm từ thể hiện thế giới nghệ thuật của Faulkner, gắn chặt Faulkner với vùng quêmiền Nam của mình. Chính con tem thư này đã thể hiện bản sắc và phong vị miền Namtrong tiểu thuyết của Faulkner. Một trong những thành công của tiểu thuyết Gothic chính là không gian ma quái,rùng rợn mà tác giả đã sử dụng để làm nền cho những câu chuyện nhằm tạo nên sựhoang vu, bí ẩn và tác động đầu tiên về mặt tâm lý đối với người đọc, gây cảm giác sợhãi. Tiểu thuyết Gothic Hoa Kì cũng tiếp nhận kỹ thuật xây dựng bối cảnh này để gâytâm lý sợ hãi, nhưng không gian rùng rợn, hoang vu, ma quái được di chuyển vào chốnvăn minh của cuộc sống hiện tại, mang hơi thở của hiện tại. Nỗi sợ hãi không còn bắtnguồn từ những hiện tượng siêu nhiên kỳ bí mà từ những điều quen thuộc trong cuộcsống thường nhật, không có ác quỷ hay bạo chúa mà chỉ có những con người với nhau,cũng không có chiến tranh hay bạo lực nhưng trong thâm tâm mỗi nhân vật đều bị ámảnh bởi những nỗi sợ hãi (như phần trên đã trình bày). Khi đọc tiểu thuyết Gothic miềnNam, điều đầu tiên mà chúng ta cảm nhận được đó chính là bản sắc vùng (the sense ofplace), từ hệ thống nhân vật, ngôn ngữ cho đến không thời gian. Hầu hết tất cả bạn đọc, kể cả ở Hoa Kì, nếu không là người gốc miền Nam thì khiđọc những tiểu thuyết của Faulkner, sẽ cảm thấy bị bối rối ngay lập tức bởi hệ phươngngữ mà tác giả sử dụng, thậm chí tác giả còn chế tạo ra những từ mới bằng cách bắtchước thổ ngữ của những người da đen, da đỏ sống ở vùng này. Có lẽ vì vậy mà ở trungtâm nghiên cứu Faulkner ở đại học Misouri, Hoa Kì đã có luôn bộ môn “Faulkner học”chuyên nghiên cứu về cách sử dụng ngôn từ của Faulkner và đưa ra một bộ từ điển chochính những tác phẩm của ông. 2.1. Bi kịch dưới lớp vỏ ngôn từ Cái khó khi đọc Fauklner chính là hệ thống từ ngữ trong tác phẩm của ông: hệthống phương ngữ miền Nam mà người đọc cứ vừa phải đọc vừa phải tra cứu, hệ thốngnhân vật ...