Amiđan: không cứ viêm là cắt

Viêm amiđan là một bệnh lý rất hay gặp ở nhiều lứa tuổi, đặc biệt ở trẻ em. Gần đây, báo chí phản ánh một số vụ việc chỉ định phẫu thuật amiđan không đúng, gây sự cố cho sức khoẻ bệnh nhân.Vì vậy, việc bệnh nhân tự trang bị một số kiến thức y khoa của loại bệnh này để hạn chế tối đa những tai biến cho sức khoẻ là điều rất cần thiết. Vì sao bị viêm amiđan?
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Amiđan: không cứ viêm là cắt Amiđan: khôngcứ viêm là cắtViêm amiđan là một bệnh lý rất hay gặp ở nhiều lứa tuổi, đặc biệtở trẻ em. Gần đây, báo chí phản ánh một số vụ việc chỉ định phẫuthuật amiđan không đúng, gây sự cố cho sức khoẻ bệnh nhân. Vì vậy, việc bệnh nhân tự trang bị một số kiến thức y khoacủa loại bệnh này để hạn chế tối đa những tai biến cho sức khoẻ làđiều rất cần thiết.Vì sao bị viêm amiđan?Nguyên nhân là do vi trùng, siêu vi trùng hoặc nhiễm cả hai cùnglúc. Vi trùng: chủ yếu do vi trùng liên cầu tán huyết Streptococcinhóm A (Group A Beta-Hemolytic Streptococci – GABHS) với tỷlệ chiếm trên 40% các trường hợp ở người lớn và trên 75% ở trẻem, ngoài ra còn có thêm các loại vi trùng khác như tụ cầu(Staphylococcus), Moraxella catarrhalis, Hemophilus Influenza,Mycoplasma pneumonia... chiếm trên 10%. Siêu vi: có khoảngmười loại nhưng trong đó Adenovirus, Rhinovirus và Epstein-Barrvirus là nổi bật hơn cả (chiếm 10 – 20%).Triệu chứng khi viêm amiđan là sốt, đau họng, mệt mỏi, đau nhứckhắp mình mẩy, hơi thở hôi, nổi hạch viêm dưới hàm. Có thể kèmtheo khó nuốt, nuốt đau, đôi khi có cả đau tai, khạc ra đàm giốngnhư bã đậu và rất hôi. Viêm amidan quá phát ở trẻ em có thể gâykhó thở, ngủ ngáy và kèm theo viêm đường hô hấp. Khám sẽ thấylớp lót trong họng đỏ, đặc biệt amiđan hai bên sưng lớn, đôi khikèm theo những chấm trắng giống chất bã đậu bám nhiều trênamiđan.Nguy cơ bị biến chứngỞ trẻ em, viêm amiđan có thể gây ra các biến chứng nặng nhưviêm nội mạc cơ tim và viêm khớp với tỷ lệ 1/200.000 trường hợp,viêm vi cầu thận. Ở người lớn, viêm amiđan có thể là viêm tấyquanh amiđan, ápxe quanh amiđan hoặc ápxe amiđan.Viêm amiđan mủ có thể gây viêm tai giữa (trẻ em), viêm xoang(trẻ trên 14 tuổi và người lớn), viêm thanh quản (người lớn và trẻem), viêm đường hô hấp dưới (người lớn và trẻ em). Hiếm hơn,viêm amiđan mủ có thể chui trong các mô vùng cổ gây ápxe cạnhcổ và chui vào lồng ngực gây ápxe trung thất (mủ quanh tim), biếnchứng này rất nguy hiểm vì có thể đe doạ tính mạng bệnh nhân.Không phải trường hợp nào cũng mổTuỳ theo tình trạng bệnh, viêm amiđan có thể được điều trị bằng:Điều trị nội khoa: chủ yếu là kháng sinh và thuốc giảm đau nếuviêm do vi trùng. Các nhóm kháng sinh thường dùng là nhóm Beta– Lactam (Augmentin, Curam, Amoxiklav) hoặc các thuốc thuộcthế hệ mới của nhóm Cephalosporin (Cefuroxime, Cefaclor,Cefixim), nhóm Macrolides (Zitromax, Claritron, Klacid MR),nhóm Quinolon (Ciprofloxacin, Ofloxacine) cũng rất hiệu quả tuỳtình trạng bệnh. Ngoài ra bệnh nhân cần phải nghỉ ngơi, súc họngbằng nước muối sinh lý (NaCl 0,9%).Phẫu thuật cắt amiđan: mổ hay không là chỉ định của bác sĩ taimũi họng và thường là chọn lựa sau cùng sau khi phương phápdùng thuốc thất bại. Chỉ định cắt ở các trường hợp sau: viêm cấpamiđan nhiều đợt trong năm (4 – 6 đợt, mỗi đợt kéo dài trên haituần), hoặc đã ít nhất một lần amiđan bị viêm tấy hoặc ápxe. Ở trẻem, chỉ định cắt khi viêm amiđan sưng quá to (viêm amiđan quáphát) gây khó thở, ngáy, ngưng thở khi ngủ hoặc khó nuốt. Hiệnnay, hầu hết các bệnh viện hay trung tâm tại TP.HCM đều cắtamiđan dưới gây mê bằng thiết bị hiện đại.Lưu ý, chỉ định cắt phải thật thận trọng với những trường hợp phụnữ đang có kinh nguyệt, trẻ em có bệnh tim bẩm sinh, bệnh vềmáu, hen suyễn và bệnh tim. SĂN SÓC SAU CẮT AMIĐANThông thường sau cắt amiđan bệnh nhân phải ở lại bệnh việnmột đêm, tuy nhiên thỉnh thoảng cũng gặp trường hợp chảymáu sau cắt và phải ở lại thêm một vài ngày. Cần nhớ:– Không cữ nói sau khi cắt, ngược lại cần phải nói nhỏ ngaysau cắt một ngày để tránh sẹo co kéo của các cơ vùng họng cóthể ảnh hưởng đến giọng nói sau này.– Cữ chất chua, cay, cứng và nóng trong 10 – 14 ngày. Uốngnhiều nước, ăn hoặc uống những loại thực phẩm giàu dinhdưỡng như nước trái cây, sữa, súp. Không hút thuốc lá hoặcuống rượu (bia) vì rất dễ gây kích thích và ho, sẽ không tốt chosự phục hồi “lớp lót” của hố amiđan sau mổ.– Không nên đến những chỗ đông người như siêu thị, rạp hát,hội chợ trong 1 – 2 tuần đầu sau mổ vì rất dễ nhiễm trùngđường hô hấp từ người khác do thể trạng còn yếu cũng như hốmổ amiđan chưa liền hẳn.Thông thường nếu không bị chảy máu sau mổ thì sau một tuầnbệnh nhân có thể trở lại với công việc, học hành bình thường.Rất hiếm nhưng cũng có thể xảy ra là chảy máu sau mổ từ 7 –10 ngày, do bong lớp “mày” tại hố mổ cắt amiđan, trongtrường hợp này cần bình tĩnh nhưng khẩn trương đưa bệnhnhân trở lại bệnh viện nơi cắt amiđan trước đó, thông báo vớibác sĩ của mình hoặc đến trung tâm y tế có chuyên khoa taimũi họng gần nhất để cầm máu. ...