Án chưa hiệu lực lại phạm tội, có tái phạm

Hiện một số tòa đang áp dụng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự: phạm tội thuộc trường hợp tái phạm còn rất khác nhau, nhất là trường hợp bị cáo vừa mới bị kết án được ít ngày lại tiếp tục phạm tội mới… Ngày 17-5-2010, Nguyễn Thị Kim Linh bị TAND huyện Phú Hòa (Phú Yên) xử phạt chín tháng tù treo về tội trộm cắp tài sản. Chỉ ba ngày sau, ngày 20-5-2010, Linh tiếp tục trộm cắp tài sản trị giá 3,5 triệu đồng. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Án chưa hiệu lực lại phạm tội, có tái phạm Án chưa hiệu lực lại phạm tội, có tái phạmHiện một số tòa đang áp dụng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự: phạm tộithuộc trường hợp tái phạm còn rất khác nhau, nhất là trường hợp bị cáo vừa mới bịkết án được ít ngày lại tiếp tục phạm tội mới…Ngày 17-5-2010, Nguyễn Thị Kim Linh bị TAND huyện Phú Hòa (Phú Yên) xửphạt chín tháng tù treo về tội trộm cắp tài sản. Chỉ ba ngày sau, ngày 20-5-2010,Linh tiếp tục trộm cắp tài sản trị giá 3,5 triệu đồng.Xét xử sơ thẩm, TAND TP Tuy Hòa nhận định hành vi phạm tội của bị cáo thuộctrường hợp tái phạm nên đã áp dụng điểm g khoản 1 Điều 48 BLHS (trường hợptái phạm) đối với bị cáo. Từ đó, tòa tuyên phạt Linh chín tháng tù, tổng hợp hìnhphạt chung là 18 tháng tù.Tuy nhiên, với trường hợp tương tự, bị cáo Nguyễn Y Tin lại được tòa xử khác.Ngày 12-01-2010, Tin bị TAND huyện Sông Hinh (Phú Yên) xử phạt sáu tháng tùvề tội trộm cắp tài sản. Đến ngày 31-01-2010, Tin phạm tội gây rối trật tự côngcộng.Xét xử sơ thẩm mới đây, TAND huyện Sông Hinh nhận định bị cáo có nhân thânxấu, đã bị xử phạt tù về tội trộm cắp tài sản, trong thời gian án chưa có hiệu lựcpháp luật lại tiếp tục phạm tội. Xét bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ, không cótình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự nên tòa xử phạt Tin một năm tù treo.Qua hai trường hợp nói trên, đã nảy sinh những quan điểm khác nhau. Có ngườicho rằng việc xét xử của TAND TP Tuy Hòa là đúng pháp luật. Bởi lẽ khoản 1Điều 49 BLHS quy định: “Tái phạm là trường hợp đã bị kết án, chưa được xóa ántích mà lại phạm tội do cố ý…”. Tinh thần của điều luật chỉ nói “đã bị kết án” chứkhông quy định bản án đó đã có hiệu lực pháp luật hay chưa.Hơn nữa, xét về tính nguy hiểm cho xã hội, rõ ràng một người vừa mới bị kết ánvà bản án này vẫn chưa có hiệu lực pháp luật lại tiếp tục phạm tội mới là thể hiệný thức chấp hành pháp luật rất kém, cần phải xét xử nghiêm. Trường hợp của bịcáo Linh vừa bị kết án xong, ba ngày sau lại tiếp tục phạm tội do cố ý như vậy,theo Điều 49 Linh đã phạm tội thuộc trường hợp tái phạm, đây là tình tiết tăngnặng trách nhiệm hình sự.Đối với trường hợp của bị cáo Tin cũng tương tự. Do đó, việc TAND huyện SôngHinh không áp dụng tình tiết này đối với bị cáo là chưa phù hợp.Quan điểm khác lại đồng tình với việc xét xử của TAND huyện Sông Hinh với lậpluận bị cáo Tin bị kết án về tội trộm cắp tài sản, sau đó ít ngày lại tiếp tục phạm tộimới đúng là nguy hiểm thật. Tuy nhiên, bản án này chưa có hiệu lực pháp luật, còntrong thời hạn kháng cáo, kháng nghị.Theo Điều 9 BLTTHS, “Không ai bị coi là có tội và phải chịu hình phạt khi chưacó bản án kết tội của tòa án đã có hiệu lực pháp luật”. Do đó, chưa thể nói rằngTin đã có tội. Vì vậy, không thể lấy đây là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sựđối với bị cáo. Đó là chưa kể nếu khi xét xử Tin về tội gây rối trật tự công cộngmà áp dụng tình tiết tăng nặng “tái phạm”, sau đó Tin được tuyên bố không phạmtội trộm cắp tài sản thì rõ ràng bị cáo bị thiệt thòi. Thậm chí có khi phải xem xétlại bản án đã áp dụng tình tiết tái phạm theo thủ tục giám đốc thẩm.Việc áp dụng đúng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, đặc biệt là tình tiết táiphạm, tái phạm nguy hiểm có ý nghĩa rất quan trọng trong khi quyết định h ìnhphạt. Nếu một bị cáo có tình tiết tăng nặng thì hình phạt sẽ nghiêm khắc hơn (bịtuyên mức án cao hơn hoặc không được hưởng án treo…) so với bị cáo khác. Thếnên để tránh tình trạng mỗi tòa áp dụng một cách khác nhau như hai vụ án kể trên,rất cần có sự hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền về vấn đề này.Thẩm phán Hoàng Văn Hải, Phó Chánh án TAND tỉnh Tây Ninh và luật sư TrầnHải Đức, Đoàn Luật sư TP.HCM, cùngcho rằng trường hợp trên tòa án không thểáp dụng tình tiết tăng nặng là tái phạm rồi tổng hợp hình phạt. Bởi nguyên tắc hìnhsự, một người chưa có tội nếu bản án chưa có hiệu lực pháp luật. Trong thời giankháng cáo, kháng nghị, dù bị cáo có phạm tội mới, tòa phải xử một vụ khác riêngbiệt.Còn về việc tổng hợp hình phạt, trong chương những quy định chung về thi hànhbản án (BLTTHS) có quy định chánh án TAND cấp tỉnh trở l ên có quyền tổng hợphình phạt hai bản án đã có hiệu lực pháp luật của một người phạm tội trong thờigian gần nhau để buộc họ chấp hành chung. Do đó, sau khi cả hai bản án có hiệulực thì người có thẩm quyền sẽ tiến hành tổng hợp hình phạt. ...