Ẩn số

Anh bảo tôi những người già họ đáng thương lắm, họ như ngọn lửa leo lắt giữa một đêm trở gió. Tôi hỏi có bao giờ trong những bức tranh của mình anh gọi tên được điều đó hay không? Anh lại bảo tôi biết gì về tranh mà hỏi. Tôi cười vu vơ, tôi bảo đúng là tôi chẳng biết gì về nghệ thuật cả nhưng một tác phẩm nghệ thuật bất kì nào rồi cái đích cũng là đi đến lòng người.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ẩn sốẨn số Anh bảo tôi những người già họ đáng thương lắm, họ như ngọn lửa leo lắtgiữa một đêm trở gió. Tôi hỏi có bao giờ trong những bức tranh của mình anh gọitên được điều đó hay không? Anh lại bảo tôi biết gì về tranh mà hỏi. Tôi cười vuvơ, tôi bảo đúng là tôi chẳng biết gì về nghệ thuật cả nhưng một tác phẩm nghệthuật bất kì nào rồi cái đích cũng là đi đến lòng người. Anh lại bảo: -Tranh cãi với em về những điều ấy cũng giống như một người cô đơn đứngtrước biển cả hét vang. Biển vẫn vỗ những âm thanh muôn đời vào bờ, tiếng hétđược biển trả về. Càng thấy nỗi cô đơn của mình thêm hoang hoải. Có thể tôi không thật sự hiểu hết những gì anh muốn nói. Nhưng tôi thấy buồnvà tự ái ghê ghớm lắm. Một lần nữa tôi quyết định đi tìm lời giải thích về cái nhìnkhắc khoải của những người già đã đi qua cuộc đời tôi. *** Bà bảo tôi: -Mày kiếm cho bà cái nón mê và cái gậy bà ra đường ăn xin cho khuất mặtchúng mày. Tôi bảo: -Cháu lạy bà, bà mà làm thế thì bố cháu chỉ có nước là từ chức về vườn thôi.Mà bố mẹ cháu có làm gì quá đáng đâu mà bà phải giận. Là thể nào bà cũng thậm thụt khóc, bà bảo: -Bà có cần mẹ mày phải cung cúc tận tụy bà đâu, cũng không cần cơm ngonáo đẹp. Chỉ cần mẹ mày thi thoảng chuyện chò cho bà đỡ buồn, làm gì mà cứ nhưbà là cái gai trong mắt mọi người. Cũng có những buổi chiều bà ra ngõ khóc, bà trách ông sao vội ra đi bỏ bàthui thủi một mình, con cái mỗi đứa một nơi, nhiều lúc muốn chết mà không chếtđược. Tôi ra dỗ bà: -Bà vào nhà đi, sao lại ra đây khóc một mình thế này chứ. Bà già rồi mà vẫnkhóc nhè. Các cô các chú rồi cũng sẽ về bên bà, về hết, từng người một. Bà đừngkhóc nhè nữa bà nhé! Ba chửi: -Cha mày, toàn dối bà. Bà sống hết cuộc đời rồi cũng có thấy đứa nào trở vềđâu. Tất cả chúng mày chỉ giỏi lừa bà thôi. Bà biết hết. Tôi thấy buồn vì lại thêm một lần nói dối bà. Cô chú tôi đều bỏ nhà đi từ lúctrẻ. Chú tôi lên Điện Biên lấy đến hai vợ, sinh cả đàn con mà vẫn chẳng chịu vềquê. Mẹ tôi bảo “Tại bà mày hồi xưa ghê quá, cứ cấm đoán nó chuyện vợ con nênmới ra nông nỗi nó bỏ ra đi”. Cô tôi cũng vậy, đang theo học một lớp dạy nghề trêntỉnh rồi yêu đương ai chẳng biết mà tự nhiên vác cái bụng to đoành về nhà, bà ngấtlên ngất xuống. Sau này thi thoảng ngồi nhổ tóc ngứa cho bà, bà lại thủ thỉ kể,giọng bà mờ nhạt, xa xăm như vạt nắng xiên ngang ở cuối vườn: -Hồi ấy bà bực tức nên chỉ đuổi dọa nó thôi, ai ngờ nó bỏ đi thật. Để bà mangtiếng cả đời, chả biết nó sống chết thế nào mà không nhắn về cho bà lấy một câu. Rồi bà khóc. Bất cứ ai khóc cũng làm tôi thấy buồn, và những buổi chiều nhìnngười già khóc tôi lại còn cảm giác day dứt không yên trong lòng. Như thể sự xuấthiện của tôi trong buổi chiều ấy càng trở nên vô vị hơn, nhạt nhòa hơn. Bà thích tôi ngồi thủ thỉ cùng bà, vì lúc ấy bà không còn thấy mình bị bỏ rơitrong nỗi cô đơn, bà không thấy cuộc đời thật đáng buồn, đáng chán. Lúc ấy bà sẽnhai trầu bỏm bẻm, mắt bà ánh lên niềm vui, bà vỗ vai tôi ề à kể đủ thứ chuyệntrên trời, dưới đất, kim cổ, đông tây. Những hôm mẹ tôi ốm, bà cứ đi ra đi vào hỏi xem có ăn cái này không? Cóthấy trong người đỡ nhiều không? Có muốn lấy cái gì không? Cứ ân cần như thếgiữa bà và mẹ chẳng có một chút ngăn cách nào cả. Cũng có khi bà mắng tôi nhưtát nước, bà bảo con gái con đứa phải lo tu tỉnh mà học hành, sau này còn chăm sóccho bố mẹ. Đừng như cô chú mày rồi lại đến nước biệt tăm biệt tích. Để rồi tôiluôn đọc được trong mắt bà sự cô độc trong những buổi chiều tàn, và dường như bàsợ mẹ tôi cũng sẽ cô độc giống bà…Chỉ cần bấy nhiêu thôi cũng thấy bà yêu mẹtôi nhiều lắm. *** Bà ngoại tôi thì khác. Con cháu nói gì cũng nhất nhất nghe theo, kể cả lũ cháucó lỡ moi hòm lúa trộm tiền bà cũng chỉ dám thậm thụt khóc, không dám kêu ai.Mẹ tôi bảo: -Mẹ cứ thế chúng nó lại chẳng hư. Bà bảo: - Nói nó rồi nó ghét mình, cũng ở một nhà mà nó đá thúng đụng nia thì còn gìnữa. Có nói ra chúng nó lại bảo là mình già lẩm cẩm, sắp xuỗng lỗ rồi còn bầy tròvu oan giáo họa cho con cháu. Rồi bà thở dài, bà bảo chúng nó hỏi vay tiền bà đi đánh điện tử, lúc hết tiền bàhỏi chúng chẳng trả. Lúc bà ốm nằm đấy không ai gánh nước cho mà nấu ăn. Bànhờ chúng, chúng gánh nước trừ nợ bà luôn. Tôi nghe mà mắt cay cay, bảo bà: -Hay bà về quách nhà cháu mà ở, ở chi đây cho khổ. Bà xoa đầu tôi cười: -Bà mà không ở được với con trai lại đi phiền con gái, cháu ngoại thì còn racái thể thống gì. Cháu cứ yên tâm, bà thể nào cũng sống được đến lúc chết. Những lúc ấy tôi chỉ ước giá như ngoại cứ hay hờn hay dỗi, hay quở mắngcon cháu như bà nội còn hơn. Thà như thế chắc mẹ tôi cũng thấy nhẹ lòng. Hôm nọ bác bá tôi làm nhà chẳng biết nói thế nào mà bà ngoại dọn ra ngoàivườn, dựng một túp lều. Ai hỏi ngoại cũng bảo “tại tôi già rồi chẳng quen đi gạchhoa, nhỡ trơn ngã ra đấy lại khổ con khổ cháu”. Nhưng lúc mọi người đã đi hết tôithấy ngoại cứ ngồi lấy vạt áo lau nước mắt, ngoại thắp hương lên ban thờ khấnkhấn vái vái, kể lầm rầm đủ thứ chuyện. Nhiều lúc tôi hỏi: -Người sống không đáng tin hay sao mà có chuyện gì bà cũng giấu để rồi lạiđi kể cho người chết mấy đời rồi. Ngoại mắng: -Con mới nhà, nói thế khác phải tội. Người chết thì họ không có mồm nhưnghọ có mắt. Mình không kể người ta cũng biết. Tôi lại bảo: -Thế ngoại tưởng người sống không biết chuyện gì chắc? Ngoại lại ho mấy tiếng, lật đật chống gậy đứng dậy đi lẫn vào bóng tối. Hìnhảnh này rất giống với bà nội tôi, và hình như bất cứ người già nào cũng thế. *** Tôi hỏi anh: -Những bức tranh của anh có bao giờ nói lên được những điều ấy hay chưa? Anh cười, vẫn cái cười đầy kiêu căng và khinh bạc. Tôi căm ghét nó giốngnhư tôi căm ghét bất cứ cái gì tạo cho tôi cảm giác thấy mìn ...