An toàn lao động trong cơ khí - part 7

Tham khảo tài liệu an toàn lao động trong cơ khí - part 7, kỹ thuật - công nghệ, cơ khí - chế tạo máy phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
An toàn lao động trong cơ khí - part 7 Gi¸o tr×nh An toµn lao ®éngThs. NguyÔn Thanh ViÖt C¨n cø vµo lý luËn trªn, ë c¸c m¹ng cao ¸p 110 kV, 35 kV, 10 kV, 6 kV… tai n¹n do®iÖn g©y ra Ýt dÉn ®Õn tr−êng hîp tim ngõng ®Ëp hay ngõng h« hÊp. Bëi v× víi m¹ng ®iÖn ¸pcao, dßng ®iÖn xuÊt hiÖn tr−íc khi ng−êi ch¹m vµo vËt mang ®iÖn, n¹n nh©n ch−a kÞp ch¹m vµovËt mang ®iÖn th× hå quang ®· ph¸t sinh vµ dßng ®iÖn rÊt lín( cã thÓ vµi Ampe). Dßng ®iÖn nµyt¸c ®éng rÊt m¹nh vµo ng−êi vµ g©y cho c¬ thÓ ng−êi mét ph¶n x¹ tøc thêi, kÕt qu¶ lµ hå quangbÞ dËp t¾t ngay( hoÆc chuyÓn qua bé phËn mang ®iÖn bªn c¹nh), dßng ®iÖn chØ tån t¹i trongkho¶ng thêi gian vµi phÇn cña gi©y. Víi thêi gian ng¾n nh− vËy rÊt Ýt khi lµm tim ngõng ®Ëphay h« hÊp bÞ tª liÖt. Tuy nhiªn kh«ng nªn kÕt luËn ®iÖn ¸p cao kh«ng nguy hiÓm v× dßng ®iÖn lín nµy qua c¬thÓ trong thêi gian ng¾n nh−ng cã thÓ ®èt ch¸y nghiªm träng hoÆc lµm chÕt ng−êi. H¬n n÷a khilµm viÖc trªn cao do ph¶n x¹ mµ dÔ bÞ r¬i xuèng ®Êt rÊt nguy hiÓm. Theo Uû ban ®iÖn quèc tÕ (IEC), thêi gian tiÕp xóc cho phÐp phô thuéc vµo ®iÖn¸p tiÕp xóc vµ ®−îc dÉn ra trªn b¶ng IV.3.* §−êng ®i cña dßng ®iÖn giËt: NhiÒu nhµ nghiªn cøu ®Òu cho r»ng ®−êng ®i cña dßng ®iÖn qua c¬ thÓ ng−êi cã tÇmquan träng lín nhÊt lµ sè phÇn tr¨m cña dßng ®iÖn tæng qua c¬ quan h« hÊp vµ tim. Qua thÝ nghiÖm nhiÒu lÇn vµ cã kÕt qu¶ sau: - Dßng ®iÖn ®i tõ tay sang tay sÏ cã 3,3% cña dßng ®iÖn tæng ®i qua tim. - Dßng ®iÖn ®i tõ tay ph¶i qua ch©n sÏ cã 6,7% cña dßng ®iÖn tæng ®i qua tim. B¶ng IV.3: Thêi gian tiÕp xóc cho phÐp víi c¸c trÞ sè ®iÖn ¸p kh¸c nhau §iÖn ¸p tiÕp xóc ( V) Thêi gian tiÕp xóc (s) Dßng ®iÖn xoay chiÒu Dßng ®iÖn mét chiÒu < 50 5 50 120 5 75 140 1 90 160 0,5 110 175 0,2 150 200 0,1 220 250 0,05 280 310 0,03 - Dßng ®iÖn ®i tõ ch©n qua ch©n sÏ cã 0,4% cña dßng ®iÖn tæng ®i qua tim. - Dßng ®iÖn ®i tõ tay tr¸i qua ch©n sÏ cã 3,7% cña dßng ®iÖn tæng ®i qua tim. Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm trªn, cã thÓ rót ra mét sè nhËn xÐt sau: - §−êng ®i cña dßng ®iÖn cã ý nghÜa quan träng v× l−îng dßng ®iÖn ch¹y qua tim hay c¬quan h« hÊp phô thuéc vµo c¸ch tiÕp xóc cña ng−êi víi nguån ®iÖn. - Dßng ®iÖn ph©n bè t−¬ng ®èi ®Òu trªn c¸c c¬ cña lång ngùc. - Dßng ®iÖn ®i tõ tay ph¶i ®Õn ch©n cã ph©n l−îng qua tim nhiÒu nhÊt. - Dßng ®iÖn ®i tõ ch©n sang ch©n tuy nhá (t¹o ra ®iÖn ¸p b−íc) kh«ng nguy hiÓm nh−ngkhi cã dßng ®iÖn ®i qua, c¬ b¾p cña ch©n bÞ co rót lµm n¹n nh©n ng· vµ lóc ®ã s¬ ®å nèi ®iÖnvµo ng−êi sÏ kh¸c ®i ( dßng ®iÖn ®i tõ ch©n qua tay...).* ¶nh h−ëng cña tÇn sè dßng ®iÖn : Tæng trë cña c¬ thÓ con ng−êi gi¶m xuèng lóc tÇn sè t¨ng lªn v× ®iÖn kh¸ng cña dang−êi do ®iÖn dung t¹o nªn ( X = 1/ 2 π fc) sÏ gi¶m xuèng. Tuy nhiªn trong thùc tÕ th× ng−îc l¹ikhi tÇn sè cµng t¨ng cao th× møc ®é nguy hiÓm cµng gi¶m ®i. - 60- Gi¸o tr×nh An toµn lao ®éngThs. NguyÔn Thanh ViÖt HiÖn nay ch−a kh¼ng ®Þnh víi lo¹i tÇn sè nµo th× nguy hiÓm nhÊt vµ víi tÇn sè nµo th× Ýtnguy hiÓm nhÊt. Tuy nhiªn ®èi víi c¸c nhµ nghiªn cøu th× cho r»ng tÇn sè tõ 50 ÷ 60 Hz lµ nguyhiÓm nhÊt, khi trÞ sè cña tÇn sè bÐ hoÆc lín h¬n trÞ sè nãi trªn møc ®é nguy hiÓm sÏ gi¶mxuèng.* §iÖn ¸p cho phÐp: Dù ®o¸n trÞ sè dßng ®iÖn qua ng−êi trong nhiÒu tr−êng hîp kh«ng lµm ®−îc v× cßn phôthuéc vµo nhiÒu nhiÒu lý do vµ hoµn c¶nh kh¸c nhau. Do vËy ®Ó x¸c ®Þnh giíi h¹n an toµn chong−êi kh«ng nªn dùa vµo “dßng ®iÖn an toµn” mµ nªn theo “®iÖn ¸p cho phÐp”. Dïng “®iÖn ¸p cho phÐp” rÊt thuËn lîi v× víi mçi m¹ng ®iÖn cã mét ®iÖn ¸p t−¬ng ®èi æn®Þnh. Tiªu chuÈn ®iÖn ¸p cho phÐp mçi n−íc mét kh¸c: ë Ba lan, Thôy SÜ, ®iÖn ¸p cho phÐp lµ50 V, ë Hµ Lan, Thôy §iÓn… ®iÖn ¸p cho phÐp lµ 24 V, ë Ph¸p ®iÖn ¸p xoay chiÒu cho phÐp lµ24 V, ë Nga tuú theo m«i tr−êng lµm viÖc ®iÖn ¸p cho phÐp cã thÓ cã c¸c trÞ sè kh¸c nhau: 65V, 36 V, 12 V. Theo TCVN ®iÖn ¸p cho phÐp ®−îc quy ®Þnh 42 V (xoay chiÒu), 50 V (métchiÒu).b/ C¸c d¹ng tai n¹n ®iÖn: Tai n¹n ®iÖn ®−îc ph©n thµnh 2 d¹ng: chÊn th−¬ng do ®iÖn vµ ®iÖn giËt:* C¸c chÊn th−¬ng do ®iÖn: ChÊn th−¬ng do ®iÖn lµ sù ph¸ huû côc bé c¸c m« cña c¬ thÓ do dßng ®iÖn hoÆc hå quang®iÖn. ChÊn th−¬ng do ®iÖn sÏ ¶nh h−ëng ®Õn søc kháe vµ kh¶ n¨ng lao ®éng, thËm chÝ tö vong.C¸c ®Æc tr−ng cña chÊn th−¬ng ®iÖn gåm: Báng ®iÖn, dÊu vÕt ®iÖn, kim lo¹i hãa mÆt da, co giËtc¬ vµ viªm m¾t. - Báng ®iÖn: G©y nªn do dßng ®iÖn qua c¬ thÓ con ng−êi hoÆc do t¸c ®éng cña hå quang.Báng do hå quang g©y ra bëi t¸c ®éng ®èt nãng cña nguån nhiÖt hå quang vµ cã thÓ do métphÇn bét kim lo¹i nãng ch¶y b¾n vµo. - DÊu vÕt ®iÖn: Khi dßng ®iªn ch¹y qua sÏ t¹o nªn c¸c dÊu vÕt trªn bÒ mÆt da t¹i ®iÓmtiÕp xóc. - Kim lo¹i hãa bÒ mÆt da: G©y nªn do c¸c h¹t kim lo¹i nhá b¾n vµo, khi víi tèc ®é lín cãthÓ thÊm s©u vµo trong da g©y ra báng. - Co giËt c¬: Khi cã dßng ®iÖn qua ng−êi, c¸c c¬ bÞ co giËt… - Viªm m¾t: G©y nªn do t¸c dông cña tia cùc tÝm.* §iÖn giËt: Dßng ®iÖn qua c¬ thÓ sÏ g©y kÝch thÝch c¸c m« kÌm theo co giËt c¬ ë c¸c møc ®ékh¸c nhau: - C¬ bÞ co giËt nh−ng ng−êi kh«ng bÞ ng¹t. - C¬ bÞ co giËt, ng−êi bÞ ngÊt nh−n ...