Ảnh hưởng của chính sách cổ tức đến biến động giá cổ phiếu các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Mục đích của bài viết nghiên cứu mối quan hệ giữa chính sách cổ tức và biến động giá cổ phiếu các công ty trên thị trường VN, từ dữ liệu của 165 công ty niêm yết trên HOSE và HNX, chi trả cổ tức đầy đủ trong 5 năm từ năm 2009 đến năm 2013.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ảnh hưởng của chính sách cổ tức đến biến động giá cổ phiếu các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam Nghiên Cứu & Trao Đổi<br /> <br /> Ảnh hưởng của chính sách cổ tức đến<br /> biến động giá cổ phiếu các công ty niêm yết trên<br /> thị trường chứng khoán Việt Nam<br /> Đặng Thị Quỳnh Anh & Phạm Thị Yến Nhi<br /> <br /> Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM<br /> Nhận bài: 29/07/2015 - Duyệt đăng: 30/10/2015<br /> <br /> M<br /> <br /> ục đích của bài viết nghiên cứu mối quan hệ giữa chính<br /> sách cổ tức và biến động giá cổ phiếu các công ty trên thị<br /> trường VN, từ dữ liệu của 165 công ty niêm yết trên HOSE<br /> và HNX, chi trả cổ tức đầy đủ trong 5 năm từ năm 2009 đến năm 2013.<br /> Sử dụng mô hình hồi quy, hiệu ứng tác động cố định (FEM) dành cho dữ<br /> liệu bảng kết hợp với phân tích thống kê mô tả, kết quả cho thấy mối quan<br /> hệ cùng chiều giữa tỷ suất cổ tức, tỷ lệ chi trả cổ tức và biến động giá cổ<br /> phiếu. Từ đó kết hợp với đặc điểm của thị trường tại VN, tác giả đưa ra gợi<br /> ý cho các nhà quản trị tài chính về chính sách phân phối lợi nhuận. Đồng<br /> thời giúp nhà đầu tư có cái nhìn tổng quan ảnh hưởng của chính sách cổ<br /> tức đến biến động giá cổ phiếu, hỗ trợ cho việc ra quyết định.<br /> Từ khóa: Chính sách cổ tức, tỷ lệ chi trả cổ tức, tỷ suất chi trả cổ<br /> tức.<br /> <br /> 1. Giới thiệu<br /> <br /> Chính sách cổ tức ấn định<br /> việc phân chia lợi nhuận sau thuế<br /> của công ty, bao nhiêu phần trăm<br /> sẽ được giữ lại để tái đầu tư, bao<br /> nhiêu phầm trăm được sử dụng để<br /> chi trả cho cổ đông dưới hình thức<br /> cổ tức (Nguyễn Minh Kiều, 2009).<br /> Dù cổ tức được chi trả theo phương<br /> thức nào thì đều làm giảm phần lợi<br /> nhuận giữ lại của công ty. Nếu lợi<br /> nhuận giữ lại của công ty được<br /> đem tái đầu tư hứa hẹn dòng thu<br /> nhập mang lại trong tương lai cho<br /> cổ đông, thì cổ tức là dòng thu nhập<br /> hiện hữu chắc chắn mà cổ đông<br /> nhận được như là phần thưởng cho<br /> <br /> 60<br /> <br /> kết quả đầu tư của mình.<br /> Quyết định chi trả cổ tức ảnh<br /> hưởng đến cấu trúc vốn của doanh<br /> nghiệp, đồng thời thông tin hàm<br /> chứa trong việc chi trả cổ tức, tỷ<br /> suất cổ tức (Dividend Yield), tỷ lệ<br /> chi trả cổ tức (Dividend Payout) và<br /> cách thức chi trả cổ tức ảnh hưởng<br /> đến biến động giá cổ phiếu của các<br /> công ty niêm yết, ảnh hưởng trực<br /> tiếp đến danh tiếng của công ty.<br /> Trong những năm gần đây, nguồn<br /> thu nhập từ cổ tức bắt đầu được các<br /> nhà đầu tư trên thị trường chứng<br /> khoán VN quan tâm; tuy nhiên,<br /> hầu hết các công ty chưa nhận<br /> thức đúng đắn tầm quan trọng của<br /> chính sách cổ tức, chưa có những<br /> <br /> PHÁT TRIỂN & HỘI NHẬP Số 26 (36) - Tháng 01 - 02/2016<br /> <br /> định hướng rõ ràng, mang tính dài<br /> hạn cho chính sách phân phối lợi<br /> nhuận. Việc chậm chi trả cổ tức, nợ<br /> cổ tức diễn ra nhiều ở các công ty.<br /> Nhà đầu tư, đặc biệt là những nhà<br /> đầu tư cá nhân luôn bị động trước<br /> biến động giá cổ phiếu, gây nên<br /> khó khăn trong việc thiết lập kế<br /> hoạch đầu tư ngân hàng ngân hàng<br /> nhằm đạt được mục tiêu đề ra.<br /> 2. Cơ sở lý thuyết và bằng chứng<br /> thực nghiệm<br /> <br /> Đã có rất nhiều nghiên cứu làm<br /> tiền đề, cơ sở lý thuyết giải thích<br /> cho mối quan hệ giữa chính sách<br /> cổ tức và biến động giá cổ phiếu.<br /> Có hai trường phái lý thuyết đó là<br /> <br /> Nghiên Cứu & Trao Đổi<br /> sự độc lập và không độc lập của<br /> chính sách cổ tức.<br /> Lý thuyết về sự độc lập của<br /> chính sách cổ tức cho rằng chính<br /> sách cổ tức của công ty không tác<br /> động đến giá cổ phiếu và chi phí sử<br /> dụng vốn của công ty. Lý thuyết này<br /> dựa trên các giả định thị trường vốn<br /> là hoàn hảo, hành vi của nhà đầu tư<br /> là hợp lý và sự chắc chắn về nguồn<br /> lợi nhuận trong tương lai. Ủng hộ<br /> cho lý thuyết này có những nghiên<br /> cứu của Merton Miller và Franco<br /> Modigliani , 1961; Brennan, 1971;<br /> Hakansson, 1982.<br /> Các lý thuyết thuộc trường phái<br /> sự không độc lập của chính sách cổ<br /> tức như: Lý thuyết chú chim trong<br /> lòng bàn tay, lý thuyết phát tín hiệu,<br /> lý thuyết chi phí đại diện, lý thuyết<br /> hiệu ứng nhóm khách hàng.<br /> Theo lý thuyết chú chim trong<br /> lòng bàn tay, một nhà đầu tư yêu<br /> thích dòng tiền đến từ cổ tức hơn<br /> là dòng tiền đến từ lãi vốn. Bởi lẽ<br /> dòng tiền đến từ cổ tức là dòng tiền<br /> mà nhà đầu tư chắc chắn nhận được<br /> ngay lập tức, trong khi nguồn lãi<br /> vốn có được do kết quả thành công<br /> từ việc tái đầu tư của công ty trong<br /> tương lai là điều không chắc chắn<br /> (Gordon, 1962; Diamond, 1967;<br /> Lintner, 1956; Water, 1963).<br /> Lý thuyết phát tín hiệu hay còn<br /> gọi là giả thuyết nội dung thông<br /> tin cho rằng việc chia trả cổ tức<br /> mang thông tin, là tín hiệu cho nhà<br /> đầu tư. Bởi lẽ tồn tại hiện tượng<br /> bất cân xứng thông tin, nhà đầu<br /> tư luôn nắm ít thông tin về công<br /> ty hơn ban quản trị; vì vậy họ cho<br /> rằng cổ tức mang tín hiệu thông tin<br /> mà nhà quản trị muốn truyền tải&l ...