Ảnh hưởng của phân đạm tới năng suất và một số dược chất của Thổ nhân sâm (Talinum paniculatum Jacq.)

Nghiên cứu này nhằm đánh giá ảnh hưởng của các lượng và dạng phân đạm khác nhau đến sinh trưởng, năng suất và hàm lượng một số dược chất của cây thổ nhân sâm. Kết quả nghiên cứu cho thấy việc tăng hàm lượng phân đạm bón đã làm tăng các chỉ tiêu chiều cao, số lá, số nhánh cấp 1, diện tích lá, LAI, chỉ số SPAD, khối lượng rễ và hàm lượng chất khô của thổ nhân sâm một cách có ý nghĩa. Các dạng đạm khác nhau không có ảnh hưởng tới các chỉ tiêu này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ảnh hưởng của phân đạm tới năng suất và một số dược chất của Thổ nhân sâm (Talinum paniculatum Jacq.) Vietnam J. Agri. Sci. 2023, Vol. 21, No. 8: 952-962 Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam 2023, 21(8): 952-962 www.vnua.edu.vn ẢNH HƯỞNG CỦA PHÂN ĐẠM TỚI NĂNG SUẤT VÀ MỘT SỐ DƯỢC CHẤT CỦA THỔ NHÂN SÂM (Talinum paniculatum Jacq.) Nguyễn Thành Trung1*, Nguyễn Thu Hà1, Hà Văn Tú1, Nguyễn Phương Mai2 1 Khoa Tài nguyên và Môi trường, Học viện Nông nghiệp Việt Nam 2 Khoa Nông học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam * Tác giả liên hệ: nttrungtnmt@vnua.edu.vn Ngày nhận bài: 20.12.2023 Ngày chấp nhận đăng: 04.08.2023 TÓM TẮT Nghiên cứu này nhằm đánh giá ảnh hưởng của các lượng và dạng phân đạm khác nhau đến sinh trưởng, năng suất và hàm lượng một số dược chất của cây thổ nhân sâm. Thí nghiệm được bố trí 3 lần lặp lại theo kiểu ngẫu + - nhiên đầy đủ với 3 mức bón đạm (60, 75 và 90kg N/ha) và 3 tỉ lệ đạm NH4 :NO3 (0:100, 50:50 và 100:0). Kết quả nghiên cứu cho thấy việc tăng hàm lượng phân đạm bón đã làm tăng các chỉ tiêu chiều cao, số lá, số nhánh cấp 1, diện tích lá, LAI, chỉ số SPAD, khối lượng rễ và hàm lượng chất khô của thổ nhân sâm một cách có ý nghĩa. Các dạng đạm khác nhau không có ảnh hưởng tới các chỉ tiêu này. Ở cả hai lứa thu hoạch, bón phân đạm dạng amôn ở mức 75kg N/ha vừa làm tăng rõ rệt năng suất của thổ nhân sâm, vừa đem lại hàm lượng saponin và flavonoid cao nhất, hàm lượng nitrat ở mức cho phép. Từ khoá: Thổ nhân sâm, lượng đạm, dạng đạm, năng suất, dược chất. Effects of Nitrogen Fertilizers on Yield and Pharmaceutical Substances of Javanese Ginseng (Talinum paniculatum Jacq.) ABSTRACT The study aimed to evaluate the effects of different levels and forms of nitrogen fertilizer on the growth, yield and contents of pharmaceutical substances of Javanese ginseng. The experiment was laid out in a randomized complete + - block design with three levels of nitrogen (60, 75 and 90kg N/ha) and three ratios of N-NH4 :N-NO3 (0:100, 50:50 and 100:0) with three replications. The results showed that the height, number of leaves, leaf area, SPAD index, fresh weight of roots and dry matter of Javanese ginseng increased significantly with the increase of nitrogen rate. Different + - ratios of N-NH4 :N-NO3 did not significantly affect the growth and development parameters of Javanese ginseng. In + both harvest seasons, the NH4 form at 75kg N/ha resulted in the highest yield and saponin and flavonoid content, - while maintaining NO3 content at optimal range. Keywords: Javanese ginseng, nitrogen rate, nitrogen form, yield, medicinal substances. tanin, flavonoid, phytosterol, octacosanol… 1. ĐẶT VẤN ĐỀ (Solichatun & cs., 2005). Ngoài ra, thù nhân Cây thù nhân sâm (còn gõi là thù sâm cao sâm còn chăa các chçt vö cć kali, natri, canxi, ly, såm müng tći, đöng dāćng såm…), cò tên magie, sít, cùng các loäi vitamin B1, vitamin khoa hõc là Talinum paniculatum (Jacq.), B2, vitamin C, tinh dæu, đāĈng, tinh bût, có tác thuûc hõ cây rau sam Portulacaceae, là mût cây dĀng bù dāċng toàn thån, suy nhāČc thæn kinh, thân thâo có nhiều tác dĀng làm thuøc, làm hao tùn cć thể, tëng cāĈng thể lĆc cho ngāĈi rau ën hay tr÷ng làm cânh. Thù nhân sâm có già, ngāĈi øm dêy, kém ën, mçt ngþ, hay quên. chăa các hČp chçt dāČc tính nhā saponin, Bên cänh đò, thù nhân sâm chăa nhiều chçt 952 Nguyễn Thành Trung, Nguyễn Thu Hà, Hà Văn Tú, Nguyễn Phương Mai chøng oxi hóa nên có thể phòng ngĂa mût sø protein hoà tan cþa thù nhân sâm. Ninh Thð bệnh nhā ung thā, tim mäch, thæn kinh, chøng Phíp & cs. (2021) cÿng đã nghiên cău về ânh cëng thîng, tëng săc đề kháng chøng läi nhiễm hāĊng cþa mût sø loäi phân bón bù sung qua lá trüng. Đöng y coi thù nhân sâm là nhân sâm tĉi thù nhân sâm. Tuy nhiên Ċ Việt Nam hiện cþa ngāĈi nghèo vì nó chăa nhiều công dĀng nay, thù nhân sâm vén cñn ít đāČc quan tâm giøng nhân sâm mà giá thành rẻ và sïn có nghiên cău trên quy mö đ÷ng ruûng, đðc biệt là trong tĆ nhiên (Nguyễn Thuý Dæn, 2007). Theo về møi quan hệ giąa việc cung cçp dinh dāċng y hõc hiện đäi, chçt octacosanol trong cây thù qua phån bòn và nëng suçt, chçt lāČng cþa thù nhân sâm có tác dĀng chøng siêu vi gây bệnh nhân sâm. MĀc tiêu cþa nghiên cău này nhìm Herp, các viêm nhiễm ngoài da, hú trČ chąa đánh giá ânh hāĊng cþa các lāČng và däng bệnh Parkinson, bệnh tim và làm hä phån đäm khác nhau tĉi sinh trāĊng, nëng cholesterol máu (Nguyễn Thuý Dæn, 2007). suçt và hàm lāČng mût sø dāČc chçt cþa thù Trên thế giĉi, nhiều nāĉc dùng thù nhân sâm nhân sâm Talinum paniculatum (Jacq.). làm thuøc (thuøc bù, chąa gan thên, chąa đau cù…) và đã cò nhiều nghiên cău về loäi cây 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU quý này. 2.1. Vật liệ ...