Ảnh hưởng của tăng giá xăng dầu: một số phân tích định lượng ban đầu

Trong bài thảo luận này gồm có những ý chính sau: Phân tích từ giỏ hàng hoá tính CPI, phân tích mức sống dân cư, phân tích điều chỉnh cấu trúc sản xuất - mô hình bảng I/O, một số nhận xét kết luận và hàm ý chính sách. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ảnh hưởng của tăng giá xăng dầu: một số phân tích định lượng ban đầu CEPR TH O LU N CHÍNH SÁCH C A CEPR Bài th o lu n chính sách CS-01/2008 TRUNG TÂM NGHIÊN C U KINH T VÀ CHÍNH SÁCH nh hư ng c a tăng giá xăng d u: m t s phân tích đ nh lư ng ban đ u Nguy n Đ c Thành, Bùi Trinh, Đào Nguyên Th ng Quan đi m đư c trình bày trong bài nghiên c u này là c a (các) tác gi và không nh t thi t ph n ánh quan đi m c a CEPR. TRUNG TÂM NGHIÊN C U KINH T VÀ CHÍNH SÁCH TRƯ NG Đ I H C KINH T , Đ I H C QU C GIA HÀ N I 1 © 2008 Trung tâm Nghiên c u Kinh t và Chính sách Bài th o lu n chính sách CS-01/2008 Trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Qu c gia Hà N i nh hư ng c a tăng giá xăng d u: m t s phân tích đ nh lư ng ban đ u* Nguy n Đ c Thành†, Bùi Trinh‡, Đào Nguyên Th ng§ Hà N i, ngày 28/9/2008 D n nh p Theo Quy t đ nh s 57-2008/QĐ-BTC, do B trư ng B Tài chính Vũ Văn Ninh ký ban hành, t 10 gi ngày 21/7/2008, giá xăng d u bán l các lo i đ ng lo t đư c đi u ch nh như sau: B ng 0.1. M c tăng giá xăng d u ngày 21/7/2008 Tên loai xăng Xăng không chì A92 D u diezen 0.05F D u ho D u mazut (2b) Giá cũ (đ ng/lít) Giá m i (đ 14500 13950 13900 9500 ng/lít) 19000 15950 20000 12000 Tăng (%) 31.03 14.34 43.88 26.32 Ngu n: CafeF, ngày 21/7/2008 Vi c tăng giá đ t ng t và m nh như v y khi n ngư i ta nh l i, trư c đó m t tháng, ngày 20/6/2008, Trung Qu c cũng đã đ ng lo t tăng giá xăng thêm 18% trên c nư c (l n tăng trư c là 11% vào tháng 11/2007 và gi nguyên cho t i l n tăng này). V i s tăng giá ngày 21/7/2008, giá xăng A92 đã tăng 216% sau 3 năm. Bi u đ 0.1 cho th y di n ti n tăng giá xăng A92 trong ba năm g n đây. * Nhóm tác gi xin trân tr ng c m ơn báo Sài gòn Ti p th đã tr giúp tài chính đ nghiên c u có th đư c hoàn thành s m nh t có th . Nhóm tác gi chân thành c m ơn các chuyên gia trong Nhóm Tư v n Chính sách (PAG), B Tài chính, TS. Jay Rosengard (Harvard Kennedy School of Goverenment) vì nh ng th o lu n h u ích trong quá trình sơ th o nghiên c u này. Nh ng thi u sót còn l i đ u thu c v nhóm tác gi . Thư t trao đ i xin g i v : Nguy n Đ c Thành, email: nguyen.ducthanh@cepr.org.vn † Ti n sĩ kinh t , Giám đ c Trung tâm Nghiên c u Kinh t và Chính sách (CEPR). ‡ Chuyên gia cao c p, T ng c c Th ng kê Vi t Nam. C ng tác viên c a CEPR. § Th c sĩ kinh t h c, chuyên gia kinh t , CEPR. 2 Trong m t l n tr l i ph ng v n sau s ki n tăng giá xăng d u, B trư ng Tài chính Vũ Văn Ninh tuyên b v i các phương ti n thông tin đ i chúng ư c lư ng c a ông v nh hư ng c a vi c tăng giá này lên m c tăng giá chung (CPI) là kho ng 0.5-0.7%. Tuyên b c a B trư ng dư ng như đã khu y đ ng m t cu c tranh lu n v nh hư ng c a s tăng giá xăng d u l n này t i m c tăng giá chung, cũng như nh ng nh hu ng có th khác t i n n kinh t . Trong b i c nh đó, vi c th c hi n ư c lu ng c th nh hư ng c a đ ng thái chính sách này là m t n l c c n thi t. Giá xăng A92 20000 18000 16000 VND 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 7/3/2008 5/3/2008 3/3/2008 1/3/2008 11/3/2007 9/3/2007 7/3/2007 5/3/2007 3/3/2007 1/3/2007 11/3/2006 9/3/2006 7/3/2006 5/3/2006 3/3/2006 1/3/2006 11/3/2005 9/3/2005 7/3/2005 0 th i gian Ngu n: VCBS (2008), tr.8 Bi u đ 0.1: Giá xăng A25 tăng t gi a năm 2005 t i nay Trong báo cáo ng n này, chúng tôi th c hi n m t s ư c lư ng như sau: 1. Ư c lư ng sơ b nh hư ng tr c ti p c a vi c tăng giá xăng d u lên CPI d a trên c u trúc gi hàng hoá tính CPI hi n th i. 2. Ư c lư ng nh hư ng tr c ti p c a vi c tăng giá xăng d u (và có th kéo theo là gas) lên ngân sách th c c a khu v c h gia đình, t ng th và theo t ng nhóm thu nh p, nông thôn và thành th . 3. Ư c lư ng nh hư ng c a vi c tăng giá xăng d u lên 112 ngành s n xu t trong toàn b n n kinh t trên cơ s s d ng k thu t mô hình hoá b ng cân đ i liên ngành d a trên cơ s d li u m i nh t hi n nay Vi t Nam. Ph n này cũng cung c p b s li u r t quan tr ng v t tr ng chi phí dùng cho xăng d u trong t ng chi phí c a 112 ngành. 3 Hình 0.1 mô t khung kh lý lu n chung c a nhóm tác gi v nh hư ng c a vi c tăng giá xăng d u m t cách gián ti p và tr c ti p, trong ng n h n và dài h n. Nhìn chung, theo chúng tôi, nh hư ng c a vi c tăng giá xăng d u hàm ch a y u t tiêu c c d th y trong ng n h n như xáo tr n tâm lý, tăng giá và s c ép tăng giá, suy gi m trên th trư ng ch ng khoán, b t l i trong khu v c kinh doanh. Tuy nhiên, nó cũng hàm ch a nhi u y u t tích c c trong dài h n, như gi m th t thu ngân sách t buôn l u xăng biên gi i, gi m méo mó trên th trư ng do các hình th c tr c p nói chung, gi m s c ép thâm h t ngân sách và do đó là s c ép vay n ho c đánh thu c a chính ph trong tương lai. NH P KH U Tiêu dùng cu i cùng (đ xăng xe máy, đun n u, v.v…) Tăng m c giá chung ( nh hư ng tr c ti p) Xăng d u Tiêu dùng trung gian (nhiên li u đ u vào cho quá trình s n xu t, ch bi n, v.v…) S c ép tăng lương Gi m s c ép lên ngân sách do c t gi m tr giá Gi m s c ép thâm h t ngân sách, gi m m c vay n ho c thu thu trong tương lai Gi m méo mó trong n n kinh t , giúp n đ nh vĩ mô trong dài h n Tăng giá các m t hàng khác ( nh hư ng gián ti p, dây chuy n) Tái c u trúc l i n n kinh t , d ch chuy n l i th c nh tranh gi a các ngành, nh hư ng đ n đ i s ng các nhóm dân cư v.v… Hình 0.1: Lư c t các chu i nh hư ng c a vi c tăng giá xăng d u 4 Ph n 1: Phân tích t gi hàng hoá tính CPI B ng 1.1 cho th y c u trúc c a gi hàng hoá tính CPI hi n nay. M t hàng xăng d u n m trong m c 04. Do chưa có b ng phân rã c u trúc chi ti t hơn, nên chúng tôi t m d a trên thông tin hi n th i. Ư c lư c sơ b nh t, d a trên gi đ nh quy n s cho xăng d u chi m kho ng 20% trong m c này, thì có nghĩa là xăng d u có quy n s kho ng 2% trong t ng th gi hàng tính CPI. Như v y, m c tăng 30% c a giá xăng d u s nh hư ng tr c ti p đ n m c CPI là kho ng 0.6%. K t qu này dư ng như khá nh t quán v i con s mà B trư ng Tài chính đã tính toán và công b . Như v y, có th nói, con s công b m i ch tính đ n nh hư ng tr c ti p và t c th i c a vi c tăng giá xăng d u theo cách tính CPI hi n th i, mà chư ...