Ảnh hưởng của tính hữu hiệu của hệ thống kiểm soát nội bộ đến chất lượng thông tin kế toán quản trị tại các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

Bài viết xác định các nhân tố ảnh hưởng và đo lường mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến tính hữu hiệu của hệ thống kiểm soát nội bộ; xác định ảnh hưởng của tính hữu hiệu của hệ thống kiểm soát nội bộ đến chất lượng thông tin kế toán quản trị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ảnh hưởng của tính hữu hiệu của hệ thống kiểm soát nội bộ đến chất lượng thông tin kế toán quản trị tại các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh n trÞ - Kinh nghiÖm quèc tÕ vµ thùc tr¹ng ë ViÖt Nam ẢNH HƯỞNG CỦA TÍNH HỮU HIỆU CỦA HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ ĐẾN CHẤT LƯỢNG THÔNG TIN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TẠI CÁC DOANH NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH  PGS.TS Huỳnh Đức Lộng - Ths. Hoàng Như Hoàng Oanh Trường Đại học Kinh tế TP.Hồ Chí Minh Tóm tắt Các DN (DN) trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) giữ vị trí quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của TP.HCM và cả nước. Hiện nay, các DN trên địa bàn TP.HCM đang từng bước nâng cao chất lượng thông tin của kế toán quản trị (KTQT) và từng bước hoàn thiện hệ thống KSNB (HTKSNB). Vậy giữa tính hữu hiệu của HTKSNB và chất lượng thông tin KTQT có mối quan hệ với nhau không? Các nhân tố nào ảnh hưởng đến tính hữu hiệu của HTKSNB và tính hữu hiệu của HTKSNB có ảnh hưởng đến chất lượng thông tin KTQT không? Trả lời câu hỏi này, giúp cho chúng ta đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao tính hữu hiệu của HTKSNB. Từ đó, nâng cao chất lượng thông tin KTQT, trên cơ sở đó giúp cho việc cung cấp thông tin phục vụ tốt cho công tác quản lý, tăng hiệu quả hoạt động, khả năng cạnh tranh của các DN trên địa bàn TP.HCM. Để thực hiện các mục tiêu trên, tác giả sử dụng phương pháp hỗn hợp bao gồm phương pháp định tính và phương pháp định lượng. Phương pháp định tính được thực hiện, trên cơ sở nghiên cứu tổng quan các nghiên cứu trước đây và thảo luận với các chuyên gia để giải thích các nhân tố ảnh hưởng đến tính hữu hiệu của HTKSNB, giải thích sự ảnh hưởng của tính hữu hiệu của HTKSNB đến chất lượng thông tin KTQT, từ đó xác định mô hình nghiên cứu. Phương pháp định lượng được thực hiện trên cơ sở sử dụng mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM) để xác định các nhân tố ảnh hưởng và mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến tính hữu hiệu của HTKSNB và xác định ảnh hưởng và mức độ ảnh hưởng của tính hữu hiệu của HTKSNB đến chất lượng thông tin KTQT. Kết quả nghiên cứu năm nhân tố có mức độ ảnh hưởng từ cao đến thấp đến tính hữu hiệu của HTKSNB là: Giám sát; Thông tin truyền thông; Hoạt động kiểm soát, đánh giá rủi ro; Môi trường kiểm soát và tính hữu hiệu của HTKSNB. Có ảnh hưởng đến chất lượng thông tin KTQT của các DN, trên địa bàn TP.HCM. 1. Giới thiệu HTKSNB được đánh giá là hữu hiệu khi các mục tiêu của KSNB đạt được, khi các thành phần và những nguyên tắc của HTKSNB hiện hữu và hoạt động hữu hiệu. Chất lượng thông tin của KTQT thể hiện ở thông tin đáp ứng được nhu cầu của nhà quản lý các cấp, đảm bảo sự hài lòng của người sử dụng, đảm bảo tính chính xác, kịp thời, tính linh hoạt và thích hợp, nhằm cung cấp thông tin giúp cho NQT thực hiện tốt các chức năng: Hoạch định, tổ chức - điều hành, kiểm tra - kiểm soát và ra quyết định, từ đó thực hiện tốt mục tiêu, chiến lược của DN. Hiện nay, chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch đang có mầm mống trở lại trên thế giới và với sự phát triển của Cách mạng công nghiệp 4.0, các DN trên địa bàn TP.HCM đang đứng trước xu hướng vừa hợp tác vừa cạnh tranh ngày càng quyết liệt. Để tồn tại trong cạnh tranh, các DN phải có chiến lược kinh doanh hợp lý, phải linh hoạt ứng phó và điều chỉnh hoạt động phù hợp với sự biến đối mau lẹ của tình hình, phải không ngừng cải tiến chất lượng và nâng 73 n trÞ - Kinh nghiÖm quèc tÕ vµ thùc tr¹ng ë ViÖt Nam cao hiệu quả hoạt động. Muốn vậy, các DN trên địa bàn TP.HCM phải nâng cao chất lượng thông tin của KTQT và từng bước hoàn thiện HTKSNB. Vì vậy, việc nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến tính hữu hiệu của HTKSNB và ảnh hưởng của tính hữu hiệu của HTKSNB đến chất lượng thông tin KTQT của các DN trên địa bàn TP.HCM là hết sức cần thiết. Bởi vì, thông qua việc nghiên cứu này giúp cho chúng ta đưa ra các giải pháp, nhằm nâng cao tính hữu hiệu của HTKSNB, từ đó nâng cao chất lượng thông tin KTQT. Trên cơ sở đó, giúp cho việc cung cấp thông tin phục vụ tốt cho công tác quản lý, tăng hiệu quả hoạt động, khả năng cạnh tranh của các DN trên địa bàn TP.HCM. Mục tiêu của bài viết này là: Xác định các nhân tố ảnh hưởng và đo lường mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến tính hữu hiệu của HTKSNB; xác định ảnh hưởng của tính hữu hiệu của HTKSNB đến chất lượng thông tin KTQT, đưa ra những khuyến nghị nhằm nâng cao tính hữu hiệu của HTKSNB, từ đó nâng cao chất lượng thông tin KTQT của các DN trên địa bàn TP.HCM. 2. Tổng quan các nghiên cứu trước có liên quan 2.1 Các nghiên cứu trên thế giới - Các công trình nghiên cứu về tính hữu hiệu của HTKSNB và các nhân tố ảnh hưởng đến tính hữu hiệu của HTKSNB bao gồm: Moni Muskanan (2014) với nghiên cứu tính hữu hiệu của HTKSNB, trong ứng dụng phân cấp tài chính tại Indonesia. Tác giả sử dụng các thành phần của HTKSNB như: Môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin và truyền thông, giám sát để nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến tính hữu hiệu của HTKSNB. Kết quả nghiên cứu cho thấy, môi trường kiểm soát có tác động thấp nhất, hoạt động giám sát có tác động cao nhất. Jung Wang (2015) tiến hành nghiên cứu thực nghiệm về tính hữu hiệu của HTKSNB và các nhân tố ảnh hưởng đến tính hữu hiệu của HTKSNB. Kết quả nghiên cứu cho thấy, quy mô DN, mức độ tham gia của cổ đông, giai đoạn phát triển của DN có tác động tích cực tới tính hữu hiệu của HTKSNB. Mức độ sở hữu DN, mục tiêu của giám đốc điều hành không có tác động tích cực đến tính hữu hiệu của HTKSNB. Jian Cao & cộng sự (2017) nghiên cứu ảnh hưởng của đầu tư vào CNTT đến tính hữu hiệu của HTKSNB trong các DN tại Trung Quốc. Kết quả nghiên cứu cho thấy, đầu tư vào CNTT có tác động tích cực tới tính hữu hiệu của HTKSNB, tác động này rõ hơn đối với các DN tư nhân. - Các công trình nghiên cứu về chất lượng thông tin KTQT bao gồm: D.Lalithia Rani và Fitsum Kidane (2012) nghiên cứu một số đ ...