Áp-xe đường mật nguy hiểm khó lường

Áp-xe đường dẫn mật là bệnh khá phổ biến, người ta xếp chúng vào loại bệnh hay gặp sau bệnh áp-xe gan. Đây là bệnh thuộc diện cấp cứu ngoại khoa và nếu không chẩn đoán, cấp cứu kịp thời có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm, có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh Nguyên nhân gây nên áp-xe đường dẫn mật Đường dẫn mật bao gồm các ống mật nằm trong gan, ống mật chủ và túi mật. Mật được sản xuất từ gan chảy qua ống mật chủ, một phần được tích...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Áp-xe đường mật nguy hiểm khó lường Áp-xe đường mật nguy hiểm khó lường Áp-xe đường dẫn mật là bệnh khá phổ biến, người ta xếp chúngvào loại bệnh hay gặp sau bệnh áp-xe gan. Đây là bệnh thuộc diện cấpcứu ngoại khoa và nếu không chẩn đoán, cấp cứu kịp thời có thể để lạinhiều biến chứng nguy hiểm, có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạngngười bệnh Nguyên nhân gây nên áp-xe đường dẫn mật Đường dẫn mật bao gồm các ống mật nằm trong gan, ống mật chủ vàtúi mật. Mật được sản xuất từ gan chảy qua ống mật chủ, một phần được tíchlại ở túi mật và cuối cùng là dịch mật được đổ vào tá tràng. Bình thường cómột loại cơ vòng (cơ 0ddi) điều chỉnh làm cho mật luôn luôn được thôngthoáng nhưng khi vì một lý do nào đó làm cho dịch mật tắc nghẽn, ứ đọngkèm theo bội nhiễm vi sinh vật (vi khuẩn, ký sinh trùng) gây nên hiện tượngviêm nhiễm và tạo thành áp-xe đường mật. Trong vô số nguyên nhân gâyviêm đường dẫn mật thì phải kể đến nguyên nhân do giun đũa từ ruột nonchui ngược dòng lên đường dẫn mật mà người ta gọi là bệnh giun chui ốngmật. Ngoài việc bản thân giun đũa làm tắc ống dẫn mật thì mỗi lần giun chuilên ống dẫn mật mang theo vô vàn vi khuẩn từ đường ruột đi lên như vikhuẩn E.Coli (thường gọi là vi khuẩn đại tràng), vi khuẩn Proteus, một số vikhuẩn thuộc họ Enterobacrteriaceae và cả vi khuẩn kỵ khí. Các loại vi khuẩnnày ngoài gây viêm nhiễm và tạo thành áp-xe đường dẫn mật còn đi vàotrong tổ chức gan gây nên áp-xe gan (gọi là áp-xe gan do vi khuẩn). Saunguyên nhân do giun chui ống mật có kèm theo cả vi khuẩn gây áp-xeđường dẫn mật thì sỏi đường dẫn mật (sỏi đường mật trong gan, sỏi ống mậtchủ, sỏi cổ túi mật và sỏi túi mật) cũng đóng vai trò rất quan trọng trong việcgây nên áp-xe đường dẫn mật. Đây là những quá trình gây nên áp-xe đườngdẫn mật có liên quan mật thiết với nhau như giun chui lên ống mật gây áp-xegan, giun chui lên ống mật cũng gây nên sỏi đường dẫn mật mà sỏi đườngdẫn mật cũng gây nên áp-xe đường dẫn mật, áp-xe gan, trong đó giun và vikhuẩn đóng vai trò rất quan trọng. Ngoài ra người ta còn thấy có nhiềunguyên nhân khác như do mắc các bệnh từ cơ quan khác cũng có thể đưađến áp-xe gan, ví dụ bệnh lý của cơ vòng 0ddi, bệnh của tụy tạng (u đầutụy), thủng dạ dày - tá tràng hoặc do một số thao tác kỹ thuật nội soi tá tràng,chụp đường mật ngược dòng... làm bội nhiễm vi khuẩn. Nhận diện áp-xe đường dẫn mật Thường áp-xe đường dẫn mật không có dấu hiệu báo trước (tiền triệu)mà bệnh xuất hiện một cách đột ngột do bị viêm đường dẫn mật như sau mộtbữa ăn có thức ăn nhiều mỡ bỗng nhiên thấy đau bụng vùng thượng vị lệchsang phải có kèm theo sốt, sau vài ngày bắt đầu xuất hiện vàng da vàng mắt.Khám vùng thượng vị, lệch sang hạ s ườn phải, có thể thấy túi mật căngphồng. Một số xét nghiệm rất cần được tiến hành để giúp cho việc chẩn đoánchính xác như xét nghiệm công thức máu sẽ thấy bạch cầu tăng cao, xétnghiệm chức năng gan sẽ thấy men gan tăng cả 2 loại (SGPT và SGOT) vànhất là tăng cao bilirubin trực tiếp. Siêu âm là một kỹ thuật rất có giá trịtrong chẩn đoán áp-xe đường mật vì nó có thể cho biết tình trạng đường dẫnmật (thành dày, có thể thấy giun, sỏi...) và có thể quan sát thấy ổ áp-xe.Trong trường hợp cần thiết có thể tiến hành chụp cắt lớp vi tính (CT scaner).Ngoài ra người ta có thể tiến hành chụp hay nội soi đường dẫn mật ngượcdòng (nếu có điều kiện). Áp-xe đường dẫn mật là một bệnh nguy hiểm khólường trước vì chúng rất dễ gây nên một số biến chứng nếu không chẩn đoánvà điều trị kịp thời. Biến chứng đáng lo ngại nhất của áp-xe đường dẫn mậtlà nhiễm khuẩn huyết. Nhiễm khuẩn huyết sẽ gây khó khăn rất lớn cho việcchẩn đoán và điều trị, nhất là những cơ sở y tế chưa có đủ điều kiện để cấymáu xác định vi khuẩn. Hơn nữa nếu nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn E.Colithì việc điều trị cũng sẽ gặp phải không ít khó khăn vì vi khuẩn E.coli gâynhiễm khuẩn huyết cũng đã kháng lại nhiều loại kháng sinh. Ngoài nhiễmkhuẩn huyết thì áp-xe đường mật có thể trở thành áp-xe gan. Áp-xe đườngdẫn mật làm tăng cao bilirubin trong máu do tắc mật, từ đây có thể làm tắcống thận. Viêm tụy cấp, tràn dịch màng phổi, màng tim người ta cũng đã gặptrong một số áp-xe đường dẫn mật. Một loại biến chứng từ áp-xe đường dẫnmật cũng rất nặng nề là áp-xe đường dẫn mật bị vỡ, tràn vào ổ bụng gâyviêm phúc mạc (màng bụng), bệnh cảnh rất nặng và nguy hiểm cho tínhmạng người bệnh. Phòng bệnh áp-xe đường mật? Để phòng bệnh này, mọi người nên thực hiện ăn chín, uống sôi, khôngăn rau sống... để tránh nhiễm giun. Kiểm tra phân định kỳ để nếu có giuncần dùng thuốc (tẩy giun), nhất là giun đũa là việc hết sức cần thiết cho hầuhết các lứa tuổi (trẻ em trên 2 tuổi). Nếu bị viêm đường dẫn mật hay sỏiđường dẫn mật cần được theo dõi thường xuyên và dưới sự giám sát của bácsĩ để có chỉ định điều trị thích hợp, tránh biến chứng đáng tiếc. ...