Áp-xe não là tình trạng nhiễm khuẩn làm mủ, tạo thành bọc mủ trong hộp sọ ở các vị trí ngoài màng cứng, dưới màng cứng và trong não. Bệnh có thể gây viêm màng não mủ, vỡ áp-xe, tụt kẹt não, tỉ lệ tử vong rất cao từ 40 85%. Nhiều nghiên cứu cho thấy có 3 nguyên nhân chính gây áp-xe não sau đây: một là, do chấn thương vùng đầu - mặt - cổ; hai là, do nhiễm khuẩn từ cơ quan lân cận như: viêm xương chũm, viêm xoang trán, xoang sàng, viêm tai giữa; ba...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Áp-xe não, hậu quả của nhiều bệnh
Áp-xe não, hậu quả của nhiều
bệnh
Áp-xe não là tình trạng nhiễm khuẩn làm mủ, tạo thành
bọc mủ trong hộp sọ ở các vị trí ngoài màng cứng, dưới
màng cứng và trong não. Bệnh có thể gây viêm màng não
mủ, vỡ áp-xe, tụt kẹt não, tỉ lệ tử vong rất cao từ 40 -
85%.
Nhiều nghiên cứu cho thấy có 3 nguyên nhân chính gây
áp-xe não sau đây: một là, do chấn thương vùng đầu - mặt
- cổ; hai là, do nhiễm khuẩn từ cơ quan lân cận như: viêm
xương chũm, viêm xoang trán, xoang sàng, viêm tai giữa;
ba là, do vi khuẩn đi theo đường máu: gặp trong các bệnh
như: áp-xe phổi, viêm mủ màng phổi, viêm màng trong
tim nhiễm khuẩn, áp-xe gan, viêm tủy xương, viêm bể
thận, mụn nhọt.
Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp áp-xe não không
tìm thấy ổ nhiễm khuẩn tiên phát. Đặc điểm áp-xe não
theo đường máu là ổ áp-xe thường ở sâu trong tổ chức
não, có thể một hoặc nhiều ổ ở các vị trí khác nhau.
Hình ảnh áp-xe não trên phim
chụp Xquang.
Dấu hiệu phát hiện bệnh
Bệnh nhân bị áp-xe não thường có những biểu hiện sau
đây: hội chứng nhiễm khuẩn, nhiễm độc, sốt cao 38 -
400C, mệt mỏi, chán ăn. Hội chứng tăng áp lực nội sọ:
đau đầu, nôn và buồn nôn, soi đáy mắt có phù gai thị,
phản ứng màng não với các triệu chứng cổ cứng, sợ ánh
sáng nên mắt lúc nào cũng nhắm, tư thế nằm nghiêng và
co gấp người vào bụng, nếu áp-xe tiểu não thì triệu chứng
rầm rộ hơn như đau đầu dữ dội, nôn nhiều, đi lảo đảo như
người say rượu, hai chân dang rộng, sai tầm, quá hướng.
Rung giật nhãn cầu. Dấu hiệu thần kinh khu trú: có thể
thấy bại nửa người đối bên. Tổn thương dây thần kinh sọ
não như dây VII, VIII, III, II, với biểu hiện: cơn co giật
động kinh cục bộ, rối loạn ngôn ngữ như mất lời, hoặc nói
khó. Triệu chứng tâm thần: lúc đầu kích thích, vật vã,
giãy giụa, kêu la vì đau, sau dần dần tri giác xấu hơn, nằm
im, mất định hướng, lú lẫn, bán hôn mê và hôn mê, không
điều trị kịp thời sẽ tử vong. Triệu chứng tại ổ áp-xe: với
áp-xe ngoài màng cứng hoặc dưới màng cứng thì khi ấn
hoặc gõ lên vùng xương viêm bệnh nhân rất đau. Nếu
bệnh không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn
đến viêm màng não mủ, vỡ áp-xe, tụt kẹt não... Nếu áp-xe
tiểu não, do hố sọ sau rất chật nên chỉ cần một ổ áp-xe
nhỏ đã gây rối loạn hô hấp và tim mạch.
Xét nghiệm máu thấy bạch cầu tăng cao, dịch não tủy hơi
đục, có thể thấy tế bào mủ. Chụp Xquang thấy hình ảnh
giãn đường khớp, mòn mỏm yên. Chụp cắt lớp có thể biết
vị trí, kích thước ổ áp-xe.
Vị trí ổ áp-xe thường
gặp là: áp-xe trong
não là ổ mủ nằm
trong tổ chức não,
hay gặp do vết
thương hoả khí, vi
khuẩn lan theo
đường máu, đây là
loại áp-xe hay gặp
nhất; áp-xe ngoài
màng cứng là ổ mủ
nằm giữa xương sọ
và màng não cứng;
áp-xe dưới màng
Phân biệt với bệnh gì? cứng là ổ mủ nằm
giữa màng não cứng
Viêm màng não mủ với biểu hiện: và bề mặt của não
hội chứng nhiễm khuẩn, nhiễm độc được khu trú lại
rầm rộ, đau đầu, sốt cao mệt mỏi, bằng một bao xơ.
dịch não tủy đục như nước vo gạo, Căn nguyên của áp-
dấu hiệu thần kinh khu trú không xe ngoài màng cứng
có hoặc không rõ ràng. Viêm tắc và dưới màng cứng
tĩnh mạch trong não: hội chứng thường do viêm
nhiễm khuẩn, nhiễm độc nặng, sốt xương chũm, viêm
rất cao kèm rét run, tĩnh mạch da tai giữa, do đường
đầu và tĩnh mạch ở mặt nổi giãn to, máu và trong chấn
phù kết mạc mắt, có thể thấy mắt thương do vỡ nền sọ
lồi nhẹ. U não: có biểu hiện hội trước hoặc vỡ nền sọ
chứng tăng áp lực nội sọ, hội giữa.
chứng thần kinh khu trú, sốt nhẹ
hay không sốt, xét nghiệm máu bạch cầu không tăng, tốc
độ máu lắng không tăng, dịch não tủy trong, chụp cắt lớp
thấy khối u.
Làm gì để không mắc bệnh?
Áp-xe não là một bệnh rất nặng, tỉ lệ tử vong còn khá cao.
Trong khi đó việc điều trị một trường hợp áp-xe não là rất
nan giải. Điều trị chủ yếu là phẫu thuật với 3 phương pháp
là chọc hút, dẫn lưu, lấy toàn bộ bọc áp-xe não. Nếu ổ áp-
xe nhỏ và ở sâu, áp-xe não đã vỡ gây viêm màng não mủ
lan tràn, hoặc bệnh nhân quá yếu không cho phép phẫu
thuật phải dùng kháng sinh mạnh, phổ tác dụng rộng, phối
hợp nhiều kháng sinh. Ngoài ra phải chú ý nuôi dưỡng và
săn sóc bệnh nhân phòng loét và viêm phổi do nằm lâu.
Vì vậy việc phòng tránh áp-xe não trở nên rất quan trọng.
Muốn không mắc bệnh, cần thực hiện tốt các biện pháp
sau đây: điều trị triệt để các bệnh là nguyên nhân dẫn đến
áp-xe; phòng tránh các trường hợp chấn thương như tai
nạn giao ...