Áp-xe thành sau họng, một bệnh nguy hiểm

Áp-xe thành sau họng là hiện tượng viêm nhiễm, hóa mủ nằm ở khoảng trống giữa thành sau của họng miệng và cân trước sống, đặc biệt với trẻ dưới 2 tuổi, khối áp-xe khu trú tại hạch có tên là Gillet (hạch này chỉ có ở trẻ em dưới 2 tuổi, sau đó hạch thoái triển dần).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Áp-xe thành sau họng, một bệnh nguy hiểm Áp-xe thành sau họng, một bệnh nguy hiểmÁp-xe thành sau họng là hiện tượng viêm nhiễm, hóa mủ nằm ởkhoảng trống giữa thành sau của họng miệng và cân trước sống,đặc biệt với trẻ dưới 2 tuổi, khối áp-xe khu trú tại hạch có tên làGillet (hạch này chỉ có ở trẻ em dưới 2 tuổi, sau đó hạch thoái triểndần).Áp-xe thành sau họng nguy hiểm thế nào?Áp-xe thành sau họng được xếp vào nhóm bệnh nhiễm khuẩn vùngcổ sâu. Áp-xe thành sau họng là một bệnh nặng, đe dọa đến tínhmạng người bệnh. Áp-xe thành sau họng tuy là một cấp cứu ít gặptrong chuyên khoa tai - mũi - họng nhưng tỷ lệ tử vong lại cao,chiếm khoảng 15% các nguyên nhân tử vong của trẻ dưới 2 tuổitrong bệnh lý cấp cứu tai - mũi - họng.Áp-xe thành sau họng gặp do biến chứng từ những nhiễm khuẩnvùng tai - mũi - họng như viêm V.A, viêm mũi xoang, viêmamidan… không được điều trị hoặc do độc tính của vi khuẩn gâybệnh quá cao, bệnh dễ dàng xuất hiện hơn ở những trẻ suy giảmmiễn dịch, cơ thể suy dinh dưỡng. Từ những ổ nhiễm khuẩn này,quá trình viêm xâm nhập vào các hạch bạch huyết ở khoang sauhọng gây ra áp-xe thành sau họng.Nếu áp-xe thành sau họng hình thành ở người lớn thì nguyên nhânlại xuất phát từ các chấn thương vùng họng, do vi khuẩn đặc hiệunhư lao, do dị vật đường ăn chui sâu vào thành sau họng hoặc bệnhnhân bị dị vật tự móc họng gây ra. Viêm amidan là một nguyên nhân dẫn đến áp- xe thành sau họng.Cách phát hiện bệnhCa bệnh điển hình được mô tả ở một trẻ dưới 2 tuổi sau một tuần bịngạt mũi, chảy mũi vàng xanh, ho có đờm đột nhiên xuất hiện sốtrất cao, 39-40ºC, rét run, môi khô, lưỡi bẩn, da xanh tái, mạchnhanh nhỏ, khó bắt. Trẻ không bú được, bỏ bú, quấy khóc nhiều.Trẻ quay cổ khó khăn. Tiếng khóc như bị chẹn ở họng hoặc giọngnói thay đổi như ngậm hạt thị (nếu là người lớn). Khi khối áp-xequá to lan sâu xuống hạ họng-thanh quản sẽ xuất hiện khó thở, thởrít. Miệng xuất tiết nhiều nước dãi chảy ra ngoài, hơi thở có mùirất hôi thối.Khám họng ở những trẻ này thấy niêm mạc họng, mũi đều đỏ rực,nhiều dịch tiết màu vàng xanh. Khối phồng quan sát ở ngay thànhsau họng, to hay nhỏ tùy theo giai đoạn của bệnh.Xét nghiệm máu cho kết quả là bạch cầu đa nhân trong máu tăngcao nhất là bạch cầu đa nhân trung tính (trên 80%). Chụp Xquangcổ nghiêng quan sát được khối phồng ở ngay họng miệng, lanxuống hạ họng, đa số các trường hợp nhìn thấy hình ảnh mức nướcmức hơi trên phim (một biểu hiện của khối áp-xe). Có thể tiếnhành chụp cắt lớp vi tính vùng cổ nếu tình trạng bệnh nhân chophép và ở cơ sở có điều kiện để có thể đánh giá được chính xác vịtrí, kích thước, mức độ nặng của khối áp-xe.Chọc hút khối phồng là phương pháp vừa để chẩn đoán vừa đểđiều trị. Phương pháp cổ điển vẫn để trẻ nằm nghiêng rồi chíchrạch dẫn lưu mủ từ trong khối phồng. Lấy mủ từ khối đó để nuôicấy và làm kháng sinh đồ. Vi khuẩn được phát hiện chủ yếu là liêncầu, phế cầu, tụ cầu, Hemophilus influenzae và vi khuẩn yếm khí.Với sự phát triển mạnh mẽ của kháng sinh trong giai đoạn hiệnnay, một số trường hợp nếu là ổ áp-xe mới hình thành, người ta cóthể điều trị nội khoa và theo dõi tại bệnh viện. Trích rạch đượcthực hiện sau 3 ngày theo dõi mà bệnh không tiến triển tốt.Điều trị nội khoa kết hợp được thực hiện với kháng sinh liều cao,phổ rộng, có phối hợp các nhóm kháng sinh (trong đó có nhómkháng sinh chống kỵ khí). Hạ sốt, giảm viêm, giảm đau, bồi phụnước và điện giải hợp lý cho trẻ. Khi hóc xương không nên tự móc họng vì dễ gây áp-xe thành sau họng.Bệnh gây tử vong nếu điều trị muộnBệnh không có khả năng tự khỏi. Nếu không được xử trí đúng vàkịp thời, bệnh nhân tử vong do nhiễm khuẩn nhiễm độc nặng, dochèn ép đường thở, áp-xe lan theo khoang sau tạng vào trung thấthoặc vỡ mủ vào trung thất. Nhưng nếu xử trí đúng, bệnh diễn biếntốt sau khi chích rạch từ 7 - 10 ngày.Phòng bệnh: Tư vấn cho người dân tại cộng đồng để họ biết sựnguy hiểm của bệnh áp-xe thành sau họng, khuyến cáo điều trị sớmvà đúng đắn viêm mũi họng ở trẻ nhỏ tại các cơ sở y tế mà khôngnên tự chữa.Với những trường hợp bị hóc xương, khuyến cáo người bệnhkhông được móc họng. Xử trí tốt các chấn thương. Sau điều trị áp-xe thành sau họng ổn định nên tiến hành nạo V.A, cắt amidan chotrẻ. ...