Bài 4: Hình thái, cấu tạo giải phẩu và chức năng của thân cây

Nhằm giúp các bạn nhận biết các thành phần của thân và các loại thân,cấu tạo cơ bản của một thân, hiểu được sự thích nghi của thân trong việc thực hiện các chức năng, mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài 4 "Hình thái, cấu tạo giải phẩu và chức năng của thân cây" dưới đây.Hy vọng đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các bạn.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài 4: Hình thái, cấu tạo giải phẩu và chức năng của thân cây BÀI4:HÌNH THÁI, CẤU TẠO GIẢI PHẨU VÀ CHỨC NĂNG CỦA THÂN CÂY.I.MỤCĐÍCHYÊUCẦU.1.Nhậnbiếtcácthànhphầncủathânvàcácloạithân.2.Nắmđượccấutạocơbảncủamộtthân.3.Hiểuđượcsựthíchnghicủathântrongviệcthựchiệncácchứcnăng.II.CƠSỞLÝTHUYẾT. Thânlàcơ quantrụccủacây,mangcànhvàlá.Cóchứcnănglưuthông2dòngdẫntruyềnvànângđỡgiữvữngcácphầnbêntrêncủacây.Ngoàirathâncũngcóthểphânhoá thựchiệnmộtsốchứcnăngkhácnhư:dựtrữ,quanghợp.1.Thànhphầncủathân. Thânchính:mangchồingọn,chồinách,chồiphụ,mấuvàgióng… Cành:pháttriểntừchồináchcủathân,làcànhbênhaycànhcấpmột.Từđâysẽ chocànhcấp2,3…2.Cácdạngthân. Dựavàothờigiansốngcủacây,kiểuphânnhánhcủathânvàtỷlệtươngđốigiữathânvớicànhmàngườitaphânbiệtcácdạngthânsauđây: Thângỗ:làthâncủanhữngcâysốnglâunăm.Thânchínhpháttriểnmạnhvàchỉphâncànhtừmộtchiềucaonhấtđịnhsovớimặtđất. Tuỳ theochiềucaocủathân,cáccâythângỗ dượcchialàm3loại:câygỗ lớn(cao 18mtrởlên),vídụ:câychòchỉ,chònâu…;câygỗvừa(cao1218m):dẻ,ngọclan…; câygỗnhỏ(caotừ612m):bưởi,ổi… Thânbụi:thândạnggỗ sốnglâunămnhưngthânchínhkhôngpháttriển,cácnhánh xuấtphátvàphânchiangaytừ gốcthânchính.Chiềucaocủacâybụikhôngquá4m.Vídụ:sim,mua… Thânnửabụi:câysốngnhiềunăm,cóthânhoágỗmộtphầnởgốc,phầntrênkhônghoágỗvàchếtđivàocuốithờikỳsinhdưỡng.Từphầngốcsẽhìnhthànhnênnhữngchồi mớivàquátrìnhđóđượclặplạihằngnăm.Vídụ:câycỏlào(Eupatoriumodoratum),câyxươngrồng… Thâncỏ:phầnthântrênmặtđấtchếtvàocuốithờikỳ quả chín,thânkhônglớnđược.Thâncónhiềuloại:mộtnăm,hainăm,nhiềunăm.Cỏ mộtnămđờisốngsaukhi quả,hạtchíntrongmộtmùa(vídụ:lúa,xàlách);cỏhainămlàloạicâytrongnămđầuchỉcólámọcgầngốcrễ,cònthânmanghoasẽxuấthiệnvànămthứhai(vídụ:càrốt).3.Cácloạithântrongkhônggian. Thânđứng:thânmọcthẳngđứngvàtạovớigốcmộtgócvuông.Hầuhếtcáccây thângỗvàmộtphầncâythâncỏthuộcloạinày. Thânbò:câykhôngđủ cứngrắnđể đứngthẳnglênđược,nênphảibòsátmặtđất.Tạicácmấuchạmđấtcủathânthườngmọcrarễ phụ để lấythêmnguyênliệucholá quanghợp.Nhờthếmàcâycóthểpháttriểntrênmộtdiệntíchrộng(vídụ:raumá,khoai lang...).Trongtrồngtrọt,ngườitathườngsử dụngcácđoạnthânbòđể gâygiốngtrongsinhsảnsinhdưỡng. -1/10- Thânleo:câykhôngđủkhảnăngmọcđứngmộtmìnhvàphảidựavàocáccâykháchoặcvàogiànđể vươncao.Thânleophầnlớnthuộcdạngcỏ,như bìmbịp,bầubí, mướp...Cónhiềucáchleokhácnhau: +Leonhờ thânquấn:câyvươnlêncaobằngcáchquấnquanhgiànhoặccâykhác(bìmbịp,mồngtơi,củtừ,củnâu...). +Leonhờtuacuốn:tuacuốnlànhữngsợimảnh,xoắn ốccủangọn,docànhhoặclábiếnđổithànhvàcókhảnăngquấnchặtvàogiànđểđưacâyvươnlên:tuacuốnởnho, bầu,bí,mướpdocànhbiếnđổi,còntuacuốnởđậuhàlandolábiếnđổi. +Leonhờgaimóc:mócnàylàdolábiếnđổiđểmócvàocâykhác,vídụ:song,mây. +Leonhờrễbám:rễbámmọctừcácmấuthân,nhưtrầukhông.4.Biếndạngcủathân. Gai:mọcởnáchlá,lànhữngcànhbiếnđổithành,làmnhiệmvụbảovệthân,cóloại gaiđơnnhưchanh,bưởi...cóloạigaiphânnhánhnhưbồkết (Gleditschiaaustralis)(chúýđừnglẫnlộnvớigaidobiểubìbiếnđổithành,vídụởcâyhoahồng). Cànhhìnhlá:mộtsốloàicâysống ởnơithiếunướccólátiêugiảm,nênthânhoặc cànhchứadiệplụcvàcódạnglá,làmnhiệmvụ quanghợp.Láchínhthứcchỉ lànhữngvảynhỏ,sớmrụng. Vídụ:Câyquỳnh(Epiphyllumoxypetalum). Giòthân:làphầnthândàylên,chồingọnbịtiêugiảm,chỉmangmộthoặchailá.Từchồináchsẽpháttriểnthànhchồimới.Đâylàkiểuthânphổ biếnởnhiềuloàiphonglan (h.69).MộtsốthânleothuộchọCủnâu(Dioscoreaceae)nhưcủcải,củtừcũngcónhữnggiòtrênthân,trongcácgiònàychứatinhbộtgiốngnhưcủởdướiđất. Thânmọngnước:mộtsốloàicâysốngởnơikhôhạn,thânthườngdàylênrấtnhiều domônướcpháttriển,thâncódiệplụclàmnhiệmvụquanghợpthaychocáclátiêugiảmhoặcsớm rụng,vídụ:thân xươngrồngta (Euphorbiaantiquorum),xươngrồngkhế(Cereusperuvianus). Thânhành:hìnhquảlê,hìnhcầudẹt,hìnhtrứng,gồmcácbẹlá(phầnxoèrộngcủagốclá)xếpúplênnhau,chứachấtdựtrữ.Cácbẹ đógọilàvảyhành.Nằmgiữacácvảy đólàchồingọn,náchcácvảycóthể cóchồinách,từ đócóthể pháttriểncáchànhcon.Thânchínhởđâythườngrấtngắn,hìnhnónhayhìnhđĩa,mangnhiềurễphụởphíadưới (h.70).Phầnlớncácloạicâygiavị(hành,tỏi,hẹ)vàmộtsố câycảnh(như lay ơn,thuỷtiên…)códạngthânhành,ngườitacóthểnhângiốngbằngthânhành. Thâncủ:Làloạithânhoặccànhphồnglên,tíchchứachấtdự trữ.Thâncủ cóthểhìnhthànhtrênmặtđấtvàcómàulục(như củsuhào),hoặchìnhthànhở dướiđất(nhưcủ khoaitây).Mỗicủ khoaitâydomộtcànhbiếnđổi,khinằmtrongđấtnókhôngchứadiệplục,nhưngđểrangoàisángnólạicómàulục. Thâncủởtrongđấtkhácvớirễcủởchỗnókhôngcóchóprễvàlônghút,rễbên,trênthâncónhữngmắtmangcácsẹolá,trongnáchcácsẹođócóchồinách(h.71). Thânrễ:Làloạithânngầmởdướiđấtmàbềngoàitrônggiốngnhưrễ,chứachấtdựtrữ.Thânrễ khácvớirễ ởchỗkhôngcóchóprễ nhưngcónhữnglámỏnghìnhvảymàunâuhoặcmàunhạt,trongnách ...