Bài giảng Bảo tồn đa dạng sinh học: Chương 4 - TS. Viên Ngọc Nam

Nội dung chính của bài giảng Bảo tồn đa dạng sinh học Chương 4 Suy giảm đa dạng sinh học trình bày định nghĩa, tốc độ suy giảm đa dạng sinh học, nguyên nhân tuyệt chủng đối với động vật, nguyên nhân tuyệt chủng đối với thực vật. Các nơi sống bị đe dọa, sự dễ bị tuyệt chủng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Bảo tồn đa dạng sinh học: Chương 4 - TS. Viên Ngọc NamChöông 4Suy giaûm ña daïng sinh hoïc Noäi dung• 1. Ñònh nghóa• 2. Toác ñoä suy giaûm ña daïng sinh hoïc • - Tuyeät chuûng theo thôøi gian • - Toác ñoä tuyeät chuûng• 3. Nguyeân nhaân tuyeät chuûng ñoái vôùi ñoäng vaät• 4. Nguyeân nhaân tuyeät chuûng ñoái vôùi Thöïc vaät• 5. Caùc nôi soáng bò ñe doaï• 6. Söï deã bò tuyeät chuûng• 7. Bieän phaùp Ngaên chaën tuyeät chuûng1. Ñònh nghóa• Khaùi nieäm “Tuyeät chuûng” coù raát nhieàu yù nghóa khaùc nhau, tuøy theo boái caûnh maø coù yù nghóa khaùc nhau.• “Tuyeät chuûng” Moät loaøi khi khoâng coøn moät caù theå naøo cuûa loaøi ñoù coøn soáng soùt taïi baát kyø nôi naøo treân theá giôùi.• Moät soá caù theå cuûa loaøi coøn soùt laïi nhôø vaøo söï kieåm soaùt, chaêm soùc, nuoâi döôõng cuûa con ngöôøi thì loaøi naøy ñöôïc goïi laø loaøi ñaõ bò tuyeät chuûng trong thieân nhieân hoang daõ• Do đó hình thành hai khái niệm: Tuyệt chủng trên phạm vi toàn cầu và tuyệt chủng cục bộ.- Một số nhà sinh học sử dụng thuật ngữloài bị tuyệt chủng về phương diện sinhthái học, điều đó có nghĩa là số lượng loàicòn lại ít đến nỗi tác động của chúngkhông có chút ý nghĩa nào đối với các loàikhác trong quần xã.Ví dụ, loài hổ hiện nay bị tuyệt chủng vềphương diện sinh thái học, có nghĩa là sốhổ hiện còn trong thiên nhiên rất ít, tácđộng của chúng đến quần thể động vậtmồi là không đáng kể. Saùch ñoûSaùch ñoû laø taøi lieäu quoác gia, quoác teácoâng boá caùc loaøi thöïc vaät, ñoäng vaät quyùhieám ñang bò ñe doïa suy giaûm soá löôïnghoaëc ñang coù nguy cô tuyeät chuûng caànñöôïc baûo veä.Saùch ñoû laø cô sôû khoa hoïc, cô sôû phaùplyù ñeå ñeà xuaát vieäc baûo veä vaø laø caên cöùñeå xöû lyù caùc haønh vi phaù hoaïi. Möùc ñoä ñe doïa trong saùch ñoû theá giôùiBò tuyeät chuûng - Extinct (EX):Tuyeät chuûng ngoaøi töï nhieân – Extinct in the wild (EW):Loaøi chæ coøn toàn taïi trong ñieàu kieän nuoâi troàng.Nguy caáp cao – Critical Endangered (CR): suy giaûm ítnhaát 80% trong 10 naêm tôùi hoaëc trong 3 theá heä vöøaqua.Nguy caáp – Endangered (EN): söï suy giaûm ít nhaát50% trong voøng 10 naêm hoaëc trong 3 theá heä.Saép nguy caáp – Vulnerable (VU) söï suy giaûm ít nhaát20% trong voøng 10 naêm hoaëc trong 3 theá heä.Ñe doïa thaáp – Low Risk (LR)Thieáu soá lieäu – Data Deficient (DD)Chöa ñaùnh giaù – Not Evaluated (NE) Loaøi chöa ñaùnhgiaù theo tieâu chuaån cuûa IUCN Möùc ñoä ñe doïa trong saùch ñoû vieät namNguy caáp (E): Loaøi ñang bò ñe doaï tuyeätchuûng.Seõ nguy caáp (V): Loaøi coù nguy cô saép bò tuyeätchuûngHieám (R): Loaøi coù nguy cô ñe doaï seõ bò nguycaápBò ñe doaï (T): loaøi bò ñe doaï nhöng chöa ñuû tölieäu ñeå xeáp chuùng vaøo caáp cuï theå naøo.Khoâng bieát chính xaùc (K): Loaøi nghi ngôø vaøkhoâng bieát chaéc chaén chuùng thuoäc loaïi naøotrong caùc caáp treân vì thieáu thoâng tin. 2. Toác ñoä suy giaûm ña daïng sinh hoïc• Ngaøy nay möùc ñoä ÑDSH bò suy thoaùi traàm troïng ñeán möùc baùo ñoäng:• - Caùc nhaø sinh hoïc öôùc tính coù 3 loaøi/giôø bò tuyeät chuûng, hay 27.000 loaøi/naêm (Edward O. Wilson, 1993-2003 Microsoft Corporation).• - Nhaát laø röøng nhieät ñôùi vaø caùc ñoàng coû• - Edward O. Wilson öôùc tính khoaûng 20% loaøi hieän nay seõ bò bieán maát vaøo naêm 2020.Söï tuyeät chuûng taêng daàn töø 150 naêm trôûveà ñaâyToác ñoä tuyeät chuûng ñoái vôùi chim vaø thuùlaø 1 loaøi/10 naêm töø 1600 – 1700 nhöngtoác ñoä naøy taêng loaøi/naêm töø 1850 – 1950Moät soá loaøi chim, caù nöôùc ngoït, nhuyeãntheå, thöïc vaät nhaát laø nhoùm thöïc vaät haïttraàn vaø coï laø nhöõng nhoùm deã bò tuyeätchuûngTuyeät chuûng theo thôøi gian ngToác ñoä tuyeät chuûng cuûa chim, thuù töø 1600 - 1949 ng3. Nguyeân nhaân tuyeät chuûng ñoái vôùi ñoäng vaätCaùc nguyeân nhaân laøm cho ñoäng vaät bò tuyeät chuûng ng ng Tuyeät chuûng loaøiNgaøy nay ñaõ thoáng keâ ñöôïc 1,4 – 1,7trieäu loaøi trong suoát 3,5 tyû naêm cho ñadaïng sinh hoïc tieán hoaùMöùc ñoä tuyeät chuûng töï nhieân khoaûng 1loaøi/naêm, ngaøy nay 10.000 loaøi/naêm töùc1 loaøi/giôø (Peter J. Bryant, 2004) ...