Bài giảng Bệnh học tiêu hóa - Bài 7: Tiêu chảy kéo dài

Tiêu chảy kéo dài là đợt tiêu chảy từ 14 ngày trở lên, trong đó không có 2 ngày liền ngưng tiêu chảy. Đặc điểm của tiêu chảy kéo dài là niêm mạc ruột tổn thương gây tiêu chảy kém hấp thu nhiễm trùng và suy dinh dưỡng làm niêm mạc ruột khó phục hồi. Để biết thêm chi tiết về chẩn đoán và điều trị tiêu chảy kéo dài, mời các bạn cùng tham khảo bài giảng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Bệnh học tiêu hóa - Bài 7: Tiêu chảy kéo dài TIEÂU CHAÛY KEÙO DAØII. ÑÒNH NGHÓA  Tieâu chaûy keùo daøi (TCKD) laø ñôït tieâu chaûy töø 14 ngaøy trôû leân, trong ñoù khoâng coù 2 ngaøy lieàn ngöng tieâu chaûy.  Ñaëc ñieåm cuûa TCKD laø nieâm maïc ruoät toån thöông gaây tieâu chaûy keùm haáp thu. Nhieãm truøng vaø suy dinh döôõng (SDD) laøm nieâm maïc ruoät khoù phuïc hoài.II. CHAÅN ÑOAÙN1. Coâng vieäc chaån ñoaùn a) Hoûi beänh:  Tieâu chaûy bao nhieâu ngaøy? Phaân coù maùu?  Buù meï? Loaïi thöùc aên / söõa khaùc? b) Thaêm khaùm:  Caùc daáu sinh toàn. Thaùng tuoåi.  Daáu hieäu maát nöôùc. Buïng chöôùng.  Daáu hieäu gôïi yù nhieãm truøng: - Soát. AÊn / Buù keùm - Thôû nhanh. Muû tai. Loeùt mieäng.  Daáu hieäu suy dinh döôõng: - Phuø hai mu baøn chaân. - Caân naëng / Chieàu cao < 80% c) Caän laâm saøng:  Thöôøng quy. - Maùu: Coâng thöùc maùu - Phaân: Soi phaân  Theo daáu laâm saøng: - Soát hoaëc aên keùm: daïng huyeát caàu, ion ñoà, caáy maùu, caáy phaân vaø caáy nöôùc tieåu. - Buïng chöôùng: X quang vaø sieâu aâm buïng, ion ñoà. - SDD naëng: Xeùt nghieäm HIV vaø Lao - Daáu hieäu khaùc: Xeùt nghieäm theo phaùn ñoaùn laâm saøng.2. Phaân loaïi  TCKD naëng laø TCKD coù moät trong caùc vaán ñeà nhö suy dinh döôõng naëng, nhieãm truøng huyeát, maát nöôùc, vieâm phoåi, hoaëc treû döôùi 2 thaùng tuoåi.  TCKD (khoâng naëng) laø TCKD khoâng coù moät trong caùc vaán ñeà treân.III. ÑIEÀU TRÒ  Ñieàu trò trong beänh vieän, neáu TCKD coù vaán ñeà keøm theo nhö: - Tuoåi < 4 thaùng 404 - Caân naëng / Chieàu cao < 80% hoaëc SSD phuø - Maát nöôùc - Nhieãm truøng hoaëc nghi ngôø nhieãm truøng  Ñieàu trò taïi nhaø, neáu TCKD khoâng keøm theo caùc vaán ñeà treân.1. Nguyeân taéc ñieàu trò  Ñieàu trò noäi truù bao goàm caùc nguyeân taéc sau: - Ñieàu trò vaø phoøng ngöøa maát nöôùc. - Cho cheá ñoä aên ñaëc bieät (giaûm lactose, khoâng lactose). - Ñieàu trò nhieãm truøng theo phaùc ñoà. - Boå sung sinh toá vaø khoaùng chaát.  Treû TCKD keøm SDD naëng, theo phaùc ñoà “Suy Dinh Döôõng Naëng”.  Ñieàu trò taïi nhaø, theo phuï luïc: Ñieàu trò ngoaïi truù TCKD2. Ñieàu trò maát nöôùc a) Xöû trí ban ñaàu:  Ñieàu trò maát nöôùc, theo phaùc ñoà B hoaëc C.  Neáu buø maát nöôùc ORS bò thaát baïi, cho Lactate Ringer 75 ml / kg / 4giôø. b) Xöû trí tieáp theo:  Neáu maát nöôùc trôû laïi, cho Lactate Ringer 75 ml / kg / 4giôø.  Neáu phaân nhieàu nöôùc >10 laàn/ngaøy vaø glucose(++), thay baèng ORS loaõng (1 goùi pha 2 lít nöôùc ), trong vaøi ngaøy.3. Cheá ñoä aên ñaëc bieät  Cheá ñoä aên theo löùa tuoåi. Khaåu phaàn cung caáp 150 kcal / kg / 24 giôø. - Söõa chia 8 böõa hoaëc hôn. Thöùc aên chia 6 böõa hoaëc hôn. - Theo doõi, neáu cheá ñoä aên ñaàu tieân thaát baïi, chuyeån qua cheá ñoä aên thöù nhì.  Thaát baïi cheá ñoä aên: Coù moät trong caùc tình huoáng sau: - Xuaát hieän maát nöôùc, hoaëc - Khoâng taêng caân (cuoái ngaøy 7 so vôùi luùc baét ñaàu cheá ñoä aên ñoù) a) Treû < 4 thaùng tuoåi:  Xöû trí ban ñaàu: - Neáu chæ cho buù meï, khuyeán khích buù meï hoaøn toaøn. - Neáu cho thöùc aên hoaëc söõa khaùc, ngöng thöùc aên vaø söõa ñang duøng. - Khuyeán khích buù meï, neáu coøn söõa meï vaø - Cho uoáng söõa khoâng lactose.  Xöû trí tieáp theo: - Neáu söõa khoâng lactose thaát baïi, chuyeån qua söõa protein thuûy phaân - Neáu söõa protein thuûy phaân thaát baïi, hoäi chaån vôùi khoa dinh döôõng. b) Treû > 4 thaùng tuoåi:  Xöû trí ban ñaàu: Ngöng thöùc aên vaø söõa khaùc ñang duøng - Khuyeán khích buù meï neáu coøn söõa meï vaø - Cho cheá ñoä aên giaûm lactose (coâng thöùc A) 405  Xöû trí tieáp theo: (xem baûng 1) - Neáu thaát baïi vôùi coâng thöùc A, chuyeån qua coâng thöùc B - Neáu thaát baïi vôùi coâng thöùc B, hoäi chaån vôùi khoa dinh döôõng. - Neáu aên < 80 kcal / kg / ngaøy, nuoâi oáng daï daøy toái thieåu 110 kcal / kg / ngaøy. c) Boå sung sinh toá vaø yeáu toá vi löôïng:  Centrum + Caltrate 500mg. < 4 thaùng ( moãi thöù nöõa vieân ) > 4 thaùng ( moãi thöù moät vieân ) Chia 4 – 6 laàn moãi ngaøy, uoáng 2 tuaàn.  Vitamine A, neáu trong thaùng qua treû chöa duøng. Ngaøy nhaäp vieän vaø ngaøy hoâm sau, moãi ngaøy uoáng 1 laàn, lieàu : < 6 thaùng 50.000 ñv 6 -12thaùng 100.000 ñv töø 12thaùng 200.000 ñv Baûng 1 : Coâng thöùc A, B Thaønh phaàn ...