Bài giảng Chăm sóc người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)

Bài giảng "Chăm sóc người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)" biên soạn với mục đích giúp người học tìm hiểu về bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính; đặc trưng của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính; phòng và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính;... Mời các bạn cùng tham khảo bài giảng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Chăm sóc người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MẠN TÍNH (COPD) Định nghĩa• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là bệnh hô hấp phổ biến có thể phòng và điều trị được.• Bệnh đặc trưng bởi các triệu chứng hô hấp dai dẳng và giới hạn luồng khí, là hậu quả của những bất thường của đường thở và/hoặc phế nang thường do phơi nhiễm với ĐIỀU TRỊ COPD GIAI ĐOẠN ỔN ĐỊNH1. Ngừng tiếp xúc với yếu tố nguy cơ2. Cai nghiện thuốc lá, thuốc lào- Chiến lược tư vấn người bệnh cai thuốc lá•. Tìm hiểu lý do cản trở người bệnh cai thuốc lá: sợ cai thuốc thất bại, hội chứng cai gây khó chịu, mất đi niềm vui hút thuốc, căng thẳng,...•. Sử dụng lời khuyên 5A:Ask - Hỏi: xem tình trạng hút thuốc củangười bệnh để có kế hoạch phù hợp.ĐIỀU TRỊ COPD GIAI ĐOẠN ỔN ĐỊNH3. Tiêm vắc xin phòng nhiễm trùng đường hô hấp- Tiêm phòng vắc xin cúm vào đầu mùa thuvà tiêm nhắc lại hàng năm cho các đốitượng mắc BPTNMT.- Tiêm phòng vắc xin phế cầu mỗi 5 năm 1 lần và được khuyến cáo ở bệnh nhân mắc BPTNMT giai đoạn ổn định.4. Phục hồi chức năng hô hấp, tăng cườnghoạt động thể chất5. KhácĐIỀU TRỊ COPD GIAI ĐOẠN ỔN ĐỊNH ĐIỀU TRỊ COPD GIAI ĐOẠN ỔN ĐỊNH1. THỞ OXY DÀI HẠN TẠI NHÀMục tiêuLàm giảm khó thở và giảm công hô hấp dogiảm kháng lực đường thở và giảm thôngkhí phút.Giảm tình trạng tăng áp động mạch phổi vàtỷ lệ tâm phế mạn do cải thiện tình trạngthiếu oxy máu mạn tính, giảm hematocrite,cải thiện huyết động học phổi.Lưu lượng oxy: 1-3 lít/phút, thời gian thởoxy ít nhất 16-18 giờ/24 giờ. THEO DÕI BỆNH NHÂN COPD• Tái khám định kỳ 1 tháng 1 lần và cần đánh giá phân loại lại mức độ nặng để điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp.• Theo dõi chức năng hô hấp.• Làm thêm một số thăm dò để phát hiện, điều trị các biến chứng và các bệnh đồng mắc phốiĐỢT CẤP COPD 1. ĐỢT CẤP COPD LÀ GÌ? Đợt cấp BPTNMT là tình trạng thay đổicấp tính các biểu hiện lâm sàng: khó thởtăng, ho tăng, khạc đờm tăng và hoặc thayđổi màu sắc của đờm. Những biến đổi nàyđòi hỏi phải có thay đổi trong điều trị. 2. Nguyên nhân đợt cấp - Căn nguyên chính của các đợt cấp là nhiễm trùng + Virus: Coronavirus, Rhinovirus,Paramyxovirus. + Vi khuẩn: S. pneumoniae, M. catarrhalis, H.influenzae, M. pneumoniae. - Nhiễm lạnh, bụi ô nhiễm, khói khí độc. - Tràn khí màng phổi, mệt cơ hô hấp, bỏ thuốc điềutrị, dùng thuốc không đúng cách, dùng thuốc an thần,suy tim trái, loạn nhịp tim,… - Không rõ nguyên nhân: khoảng một phần ba số 3. Lâm sàng đợt cấp BPTNMT- Ho khạc đờm tăng, số lượng đờm nhiều,đờm mủ, có thể có biểu hiện của nhiễmtrùng, khó thở tăng.- Thực thể + Khó thở: sử dụng cơ hô hấp phụ, môitím… + Nghe phổi: rì rào phế nang giảm, có thểcó ran rít, ran ngáy, ran ẩm, ran nổ. + Có thể có các triệu chứng rối loạn timmạch: phù, gan to, tĩnh mạch cổ nổi, nhịp 4. Cận lâm sàng- Công thức máu: + Công thức BC tăng, chủ yếu là BC đanhân trung tính, ĐTB, Lympho T, … + Tăng HC thứ phát và Hematocrit tăngtrên 55% hay gặp ở đợt cấp nặng.- Tốc độ máu lắng (VSS) tăng.- Chức năng hô hấp: tắc nghẽn đường thởnặng lên.- Khí máu động mạch + Suy hô hấp type I khi PaO2 < 60mmHg,PaCO2 bình thường ( 45mmHg. BÀI TẬP• BN nam 60 tuổi đến khám vì khó thở• Tiền sử hút thuốc lào 7 năm, THA 2 năm đang điều trị bằng coversyl 5mg/1 ngày• Ho khạc đờm thường xuyên về buổi sáng từ 3 năm nay• Bệnh sử: bn bắt đầu thấy thở hụt hơi từ 1 năm nay, vài tháng nay thấy tình trạng khó thở tang lên khi leo cầu thang hoặc làm việc nặng. Ngày qua thấy khó thở nhiều, chưa điều trị gì