Bài giảng Chủ nghĩa xã hội khoa học: Chương 10

Bài giảng Chủ nghĩa xã hội khoa học: Chương 10 - Vấn đề tôn giáo trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội có nội dung trình bày nguồn gốc, bản chất và tính chất của tôn giáo; vấn đề tôn giáo trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội; những quan điểm chỉ đạo giải quyết vấn đề tôn giáo trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Chủ nghĩa xã hội khoa học: Chương 10 CHƯƠNG X VẤN ĐỀ TÔN GIÁOTRONG QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI NỘI DUNG TỰ HỌC1. Nguồn gốc của tôn giáo2. Đặc điểm tình hình tôn giáo ở Việt Nam3. Quan điểm, chính sách tôn giáo của Đảng và Nhà nước ta hiện nay CÂU HỎI THẢO LUẬN1. Phân tích sự giống và khác nhau giữa tín ngưỡng, tôn giáo và mê tín dị đoan ? Những hoạt động này ở Việt Nam ? Cần làm gì để giảm mê tín dị đoan ?2. Phân tích luận điểm của C. Mác: “ Tôn giáo là tiếng thở dài của chúng sinh bị áp bức, là trái tim của một thế giới không có trái tim, là trạng thái tinh thần của một thế giới không có tinh thần”.I. NGUỒN GỐC, BẢN CHẤT VÀ TÍNH CHẤTCỦA TÔN GIÁO ------------1225---(624-544)---TC---622----XI----XVI----- Thế lực BRAHMA (ĐẠI HỒN) -- PHẬT GIÁO VÔ HÌNH CHÚA TRỜI -------------KI TÔ GIÁO THÁNH ALLAH ------HỒI GIÁOTÍN NGƯỠNG THẦN HỌC TÔN GIÁO TRIẾT HỌC THẦN LUẬN1. NGUỒN GỐC CỦA TÔN GIÁO * Nguồn gốc siêu nhiên ? * Hậu qủa của sự vận động xã hội ? a) Nguồn gốc kinh tế – xã hội - Trình độ thấp kém của sức sản xuất. - Xã hội phân chia thành các giai cấp và đấutranh giai cấp. b) Nguồn gốc nhận thứcKhoảng cách giữa nhận thức khoa học với HTKQ. c) Nguồn gốc tâm lýPhản ánh nhu cầu, khát vọng về lòng vị tha, nhân ái,sự cứu dúp con người trong cuộc sống.2. BẢN CHẤT CỦA TÔN GIÁOPh. Ăngghen: “ Tất cả mọi tôn giáo, chẳngqua chỉ là sự phản ảnh hư ảo – vào trongđầu óc con người – của những thế lực bênngoài chi phối cuộc sống hàng ngày của họ;chỉ là sự phản ánh trong đó những lực lượngở trần thế đã mang những hình thức nhữnglực lượng siêu trần thế”Hai điểm cốt lõi chi phối bản chất của tôn giáo:- Phản ánh trình độ tư duy, điều kiện sống củacon người. - Phản ánh nhu cầu, khát vọng được cứu dúp,được che chở, được công bằng, được hạnh phúccủa con người. Tôn giáo là một hình thài ý thức xã hội đặcbiệt, phản ánh tồn tại xã hội một cách hoangđường, lộn ngược, hư ảo. Qua sự phản ánhcủa tôn giáo, những sức mạnh tự phát trong tựnhiên và xã hội đều trở thành huyền bí3. TÍNH CHẤT CỦA TÔN GIÁO  TÍNH LỊCH SỬ  TÍNH QUẦN CHÚNG  TÍNH CHÍNH TRỊ Tính lịch sử : Con người sáng tạo ra tôn giáo, khi con người đạt tới một mức độ nhất định về khả năng tư duy trừu tượng, diễn ra dười động lực nhu cầu giải thích thề giới. Tôn giáo là sản phẩm của lịch sử, trong từng th ời kỳ lịch sử, tôn giáo có sự biến đổi cho phù hợp với kết câu chính trị và xã hội của thời đại đó. Là một phạm trù lịch sử, do đó tôn giáo sẽ không còn khi những nguồn gốc sinh ra tôn giáo bị lo ại bỏ. Tính quần chúng: Biểu hiện số lượng tín đồ của các tôn giáo chiếm tỷ lệ cao trong dân số thế giới. ( Ngày nay có khoảng 1000 tôn giáo; trong đó ba tôn giáo lớn: Phật giáo có 360 triệu tín đồ, Công giáo 2 tỷ tín đồ, Hồi giáo có 1,3 tỷ tín đồ ) Nơi sinh hoạt văn hóa, tinh thần của một bộ phận quần chúng nhân dân lao động. Tính nhân văn, nhân đạo, hướng thiện của giáo lý các tôn giáo mà quần chúng nhân dân cảm nhận được Tính chính trị : Tính chất chính trị của tôn giáo chỉ xuất hiện khi xã hội phân chia giai cấp, giai cấp thống trị đã lợi dụng tôn giáo để phục vụ lợi ích của mình. Những cuộc chiến tranh tôn giáo trong lịch sử và hiện tại, đều xuất phát từ những ý đồ khác nhau của những thế lực khác nhau trong xã hội , lợi dụng tôn giáo để thực hiên mục tiêu chính trị của mình. ( Chiến tranh thập tự chinh 1096 – 1270, xung đột tôn giáo đang diễn ra ở bán đảo Ban Căng, Pakixtan, Ấn Độ, Angiêri, Bắc Ailen, Bắc Cápcadơ… )VÂN ĐỀ TÔN GIÁO TRONGTHỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘICMXHCN-NHÀ NƯỚC-----------------------CNXH Thời kỳ quá độ CÁC TÔN GIÁO VẪN CÒN TỒN TẠI LÂU DÀI TRONG CÁC NƯỚC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Nguyên nhân chủ yếu nào ?TÔN GIÁO  NHẬN THỨC  TÂM LÝ  CHÍNH TRỊ  KINH TẾ  VĂN HÓA NHẬN THỨC: Trình độ dân trí chưa thật cao. Nhiều hiện tương trong tự nhiên và xã hội khoa học chưa giải thích được Những sức mạnh tự phát của tự nhiên và xã hội còn tác động và chi phối đời sống con người.TÂM LÝ: Đã tồn tại lâu đời trong lịch sử loài người, ăn sâu vào trong tiềm thức của nhiều người dân. Trong mối quan hệ giữa tồn tại xã hội và ý thức xã hội, tính bảo thủ của những hình thái ý thức xã hội. CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI : Trong các nguyên tắc của tôn giáo có những điểm còn phù hợp với chủ nghĩa xã hội: Giá trị đạo đức,giá trị văn hóa. Khả năng tự biến đổi của tôn giáo dưới chủ nghĩa xã hội. Đấu tranh giai cấp còn đang diễn ra dưới nhiều hình thức vô cùng phức tạp; các thế lực chính trị vẫn lợi dụn ...