Bài giảng Chủ nghĩa xã hội khoa học: Chương 2

Bài giảng Chủ nghĩa xã hội khoa học: Chương 2 - Lược khảo tư tưởng xã hội chủ nghĩa trình bày khái niệm và phân loại tư tưởng xã hội chủ nghĩa, lược khảo tư tưởng xã hội chủ nghĩa trước C.Mác; sự hình thành và phát triển của chủ nghĩa xã hội khoa học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Chủ nghĩa xã hội khoa học: Chương 2 CHƯƠNG IILƯỢC KHẢO TƯ TƯỞNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨAI. KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠITƯ TƯỞNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA1. Khái niệm tư tưởng xã hội chủ nghĩa - Tư tưởng; hệ tư tưởng ? - Tư tưởng xã hội chủ nghĩa?quan niệm phản ánh nhu cầu, hoạt động thực tiễnvà những ước mơ của các giai cấp lao động, bịthống trị; phản ánh về con đường, cách thức vàphương pháp đấu tranh nhằm xây dựng một xã hộitrong đó không có áp bức, bóc lột, bất công, mọingười đều bình đẳng về mọi mặt, có cuộc sống ấmno, tự do, hạnh phúc. BIỂU HIỆN CƠ BẢN TƯ TƯỞNGXHCN- Tư liệu sản xuất chủ yếu thuộc về toàn xãhội;- Ai cũng có việc làm, mọi người đều lao động;- Mọi ngưới bình đẳng, có cuộc sống tự do, ấmno, hạnh phúc, văn minh. Ai cũng có điều kiệnđể lao động, cống hiến, hưởng thụ và phát triểntoàn diện.2. Phân loại tư tưởng xã hội chủ nghĩa Hai tiêu chí phân loại tư tưởng XHCN- Quá trình lịch sử hình thành các tư tưởng XHCNgắn với các chế độ xã hội.- Tính chất, trình độ phát triển của các tư tưởngXHCN.---TC------V-----------XVI-----------------1917---------Cổ đại Trung đại Phục hưng Cận đại Hiện đạiCNXH sơ khai CNXH không tưởng-CNXHKTphê phán-CNXHKHII. LƯỢC KHẢO TƯ TƯỞNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨATRƯỚC C. MÁC 1. Tư tưởng xã hội chủ nghĩa thời cổ đại Hoàn cảnh lịch sử----------Có sử---------------------------------TC-----------V------- Công xã PSA, PTSX chiếm hữu nô lệ Hy-Lạp, La-Mã XÃ HỘI PHÂN CHIA THÀNH GIAI CÂP VÀ ĐẤU TRANH GIAI CẤPGiai cấp thống trị Giai cấp bị áp bức Quý tộc chủ nô Nô lệ Tăng lữ Nông dân, thợ thủ công Thương nhân Người tự do“… những kẻ áp bức và những người bị ápbức, luôn luôn đối kháng với nhau, đã tiến hànhmột cuộc đấu tranh không ngừng, lúc côngkhai, lúc ngấm ngầm, một cuộc đấu tranh baogiờ cũng kết thúc hoặc bằng một cuộc cải tạocách mạng toàn bộ xã hội, hoặc bằng sự diệtvong của cả hai giai cấp đấu tranh với nhau”.Tư tưởng xã hội chủ nghĩa thời cổ đại, là một hình thái ý thức của quần chúng lao động phản kháng chế độ chiếm hữu nô lệ điển hình trong lịch sử cổ đại: Đế quốc La Mã Những ước mơ, khát vọng của công chúng bị áp bức, bị bóc lột về một xã hội tốt đẹp. Những ước mơ, khát vọng được quay về “ thời đại hoàng kim”. quay về “tổ chức xã hội sơ khai: Những công xã tiêu dùng có khuynh h ướng công sản chủ nghĩa trong đời sống xã hội ở Palestin”.- Vì thất vọng trong cuộc đấu tranhhiện thực đầy khổ ải, công chúng đã tìmhạnh phúc trong ảo tưởng tôn giáo;tư tưởng xã hội chủ nghĩa thời cổ đạiẩn náu trong tư tưởng cơ đốc giáo sơkỳ: “ Giang sơn ngàn năm của chúa”,“ngày chúa giáng thế lần thứ hai”, “ngàyphán xét cuối cùng”, “ quy luật của chúalà quy luật công lý, là sự cộng đồng và sựbình đẳng”. 2. Tư tưởng xã hội chủ nghĩa thế kỷthứ XV đến thế kỷ XVIIIPK--------1566--------1649----------1776-----1789--> Hoàn cảnh lịch sử: - Xưởng thợ 1550 CTTCTư bản 1770 - Phát kiến địa lý -->Thị trường thế giơi - Tích lũy nguyên thủy - Cách mạng tư sản- TB xuất hiện trên những tiền đề lịch sử nào ?- Hàng hóa sức lao động tạo lập trong lịch sử bằng quá trình nào ?- Tổ chức lao động xã hội được tạo lập đầu tiên trong lịch sửbằng hình thức nào?- Chế độ xã hội tư bản thay thế chế độ phong kiến bằng con đườngnào ?Các Mác: “ Lưu thông hàng hóa làkhởi điểm của tư bản. Sản xuất hànghóa và một nền lưu thông hàng hóaphát triển, thương mại, đó là nhữngtiền đề lịch sử của sự xuất hiện củatư bản. Thương mại thế giới và thịtrường thế giới trong thế kỷ XVI đãmở ra những trang sử cận đại của tưbản”TÍCH LŨY NGUYÊN THỦY – TIỀN ĐỀ LỊCH SỬCỦA CHỦ NGHĨA TƯ BẢN- Quá trình lịch sử làm phá vỡ sự thống nhất ban đầugiữa lao động và tư liệu lao động của lao động cánhân.- Biến đổi sức lao động thành hàng hóa. CÔNG TRƯỜNG THỦ CÔNG : “Do phân tíchhoạt động của các nghề thủ công, do chuyên mônhóa công cụ lao động, do đào tạo các công nhânbộ phận, chia nhóm và kết hợp họ vào trong tổngcơ cấu, sự phân công lao động trong công trườngthủ công đã tạo ra một sự phân chia vế chấtlượng và một tỷ lệ về số lượng của những quátrình sản xuất xã hội, nghĩa là tạo ra một tổ chứclao động xã hội nhất định và cùng với điều đó thìnó cũng đồng thời phát triển một sức sản xuấtmới, có tính chất xã hội, của lao động”. ( Tư bản, tập thứ nhất phần một, tr. 461 – 463 )Hình thái đặc thù của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa Các Mác phân tích là gì?• TỔ CHỨC LAO ĐỘNG XÃ HỘI NHẤT ĐỊNH VÀ MỘT SỨC SẢN XUẤT MỚI, SỨC SẢN XUẤT CÓ TÍNH CHẤT XÃ HỘI, CỦA LAO ĐỘNG ( nghĩa là sức sản xuất của các cá nhân liên hợp trong tổng cơ cấu )Những nhà tư tưởng xã hội chủ nghĩa xuất sắc và tác phẩm chủ nghĩa xã hội của họ: Tômát Morơ ( 1478 – 1535 )Nhà hoạt động chính trị tro ...