Bài giảng Cơ sở công nghệ chế tạo máy: Chương 6 - ThS. Phan Thanh Vũ

Chương 6 "Chuẩn và chuỗi kích thước công nghệ" thuộc bài giảng Cơ sở công nghệ chế tạo máy trình bày khái niệm về quá trình gá đặt chi tiết, nguyên tắc 6 điểm và những chú ý khi định vị,... Với các bạn đang học chuyên ngành Cơ khí - Chế tạo máy thì đây là tài liệu tham khảo hữu ích.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Cơ sở công nghệ chế tạo máy: Chương 6 - ThS. Phan Thanh Vũ CHƯƠNG 6CHUẨN VÀ CHUỖI KÍCH THƯỚC CÔNG NGHỆ I. Khái niệm về quá trình gá đặt chi tiết.1. Định vị: Xác định vị trí cx của chi tiết so vớidao / đồ gá / máy.2. Kẹp chặt: Giữ chi tiết ở vị trí đã định vị: vì dướitác động của lực cắt , lực ly tâm, trọng lượng chitiết sẽ phá hủy vị trí đã định vị3. Gá đặt: Bao gồm 2 quá trình: Định vị Rồi kẹpchặt chi tiết. Gá đặt hợp lý phải thỏa mãn 02 yêucầu:* Chính xác* NhanhKẸP CHẶT KHÔNG THAM GIA VÀO VIỆC ĐỊNH VỊ II. Nguyên tắc 6 điểm và những chú ý khi định vị:Trong không gian 03 chiều, một vật thể có ??? bậc tự do chuyển động: 03 tịnh tiến và 03 quay:???? Để xác định vị trí của chi tiết trong không gian ta phải khống chế các bậc tự do của nó:Ta đặt chi tiết lên:* Mặt phẳng xoy khống chế ??? bậc tự do: ???* Mặt phẳng yoz khống chế ??? bậc tự do: ???* Mặt phẳng xoz khống chế ??? bậc tự do: ??? Z 6 5    4      O X 3   2 1Y II. Nguyên tắc 6 điểm và những chú ý khi định vị:• Ta tuyệt đối không được khống chế trùng bậc tự do (một bậc tự do khống chế nhiều lần) vì sẽ gây ra hiện tượng siêu định vị sẽ làm hư hỏng đồ gá hoặc chi tiết Những điều chú ý khi định vị:Phải hạn chế đủ bậc tự do cần thiết. Không nên khống chế thừa ……… vì đồ gá sẽ phức tạp.Không được khống chế trùng……..vì siêu định vịTùy theo yêu cầu gia công: 1 đến 6 bậcTrong ngành CTM người ta chế tạo sẵn các chi tiết dùng để định vị sau:• Mặt phẳng:• Khống chế 03 bậc: Tịnh tiến oz, quay quanh ox và oy.Trong ngành CTM người ta chế tạo sẵn các chi tiết dùng để định vị sau:• Khối V dài: z y x• Khối V dài: Khống chế 04 bậc: ,• Quay quanh ,Quay quanhChú ý: quay ở đây không có nghĩa là phải quay toàn vòng mà chi tiết chỉ cần rời khỏi vị trí cân bằng là đã quay (nhúc nhích)Trong ngành CTM người ta chế tạo sẵn các chi tiết dùng để định vị sau:• Khối V ngắn:• Khối V ngắn khống chế hai bậc: tịnh tiến Oz, tịnh tiến OxTrong ngành CTM người ta chế tạo sẵn các chi tiết dùng để định vị sau:• Chốt trụ dài:Chốt trụ dài: khống chế 4 bậc: oz oyQuay quanh oz ,Quay quanh oyTrong ngành CTM người ta chế tạo sẵn các chi tiết dùng để định vị sau:Trong ngành CTM người ta chế tạo sẵn các chi tiết dùng để định vị sau:• Chốt trụ ngắn khống chế 2 bậc: oz oy• Chốt trám chẳng qua là chốt trụ ngắn ta vạt bỏ 2 bên như hình vẽ, do đó chốt trám khống chế 1 bậc tùy theo vị trí của chốt.Kích thước của mặt phẳng, khối V, chốt trụ thế nào là lớn hay nhỏ, dài hay ngắn tùy thuộc vào diện tích tiếp xúc, hay chiều dài tiếp xúc giữa chi tiết gia công và chi tiết định vị.Ngoài ra còn phụ thuộc vào khe hở lắp giữa chi tiết gia công và chi tiết định vị, nói chung là độ chính xác lắp rất cao, nếu khe hở quá lớn thì sẽ không khống chế bậc tự do nào cả. Lưu ý khi định vị:- Diện tích (chiều dài) tiếp xúc giữa chi tiếtgia công và chi tiết định vị- Khe hở lắp giữa chi tiết gia công và chi tiếtđịnh vị- Siêu định vịKhi làm bài tập ta phải chú ý:Bậc tự do nào mà nếu ta không khống chế thì ta không gia công được chi tiết theo yêu cầu: PHẢI KHỐNG CHẾ. Bậc tự do nào không ảnh hưởng đến việc gia công thì ta không cần khống chế.Sau khi định vị xong ta còn kẹp chặt.KẸP CHẶT KHÔNG THAM GIA VÀO ViỆC ĐỊNH VỊGia công lỗ suốt chiều dài trên ct hình trụ tròn xoay cần khống chế mấy bậc tự do? Đánh số thứ tự các bề mặt của ct và chọn bề mặt nào làm chuẩn định vị?Chọn ct định vị: mặt phẳng, khối V dài, V ngắn, chốt trụ.v.v.Gia công lỗ không suốt (có chiều dài e) trên ct hình trụ tròn xoay cần khống chế mấy bậc tự do? Đánh số thứ tự các bề mặt của ct và chọn bề mặt nào làm chuẩn định vị?Chọn ct định vị: mặt phẳng, khối V dài, V ngắn, chốt trụ.v.v. ...