Bài giảng Công nghiệp hóa, hiện đại hóa nền kinh tế quốc dân - TS Võ Trọng Đường

Bài giảng Công nghiệp hóa, hiện đại hóa nền kinh tế quốc dân trình bày những nội dung: cấu trúc chuyên đề, tính tất yếu khách quan của công nghiệp hóa, hiện đại hóa...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Công nghiệp hóa, hiện đại hóa nền kinh tế quốc dân - TS Võ Trọng ĐườngHỌC VỊÊN CHÍNH TRỊ HÀNH CHÍNH KHU VỰC II KINH TẾ CHÍNH TRỊ MARX - LENINE • TS. Võ Trọng Đường • Khoa Kinh tế chính trị CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁNỀN KINH TẾ QUỐC DÂN Ở VIỆT NAM Cấu trúc chuyên đềI. Tính tất yếu khaùch quan vaø vai trò của CNH, HĐH trong TKQÑ leân CNXH ôû VNII. Cách mạng KHCN và CNH, HĐH ở Việt namIII. Mục tiêu và quan điểm CNH, HĐHIV. Nội dung CNH, HĐHV. Những tiền đề và điều kiện CNH, HĐH Lịch sử vấn đề1/ Ý tưởng duy tân của cụ Nguyễn Trường Tộ năm 1861:- Phát triển công nghiệp khoáng sản;- Vay tiền nước ngoài để mở mang kỹ nghệ;- Đề cao giáo dục kiến thức thực dụng;- Cử người đi du học nước ngoài(Anh, Pháp);2/ Ý tưởng đầu thế kỷ XX:- Paul Bernad năm 1937: “Những vấn đề đặt ra bởi sự phát triển công nghiệp ở Đông dương”;- G. Khêrian: “Có cần công nghiệp hoá Đông dương hay không”(nguyên nhân thất bại?)3/ Công nghiệp hoá trong cơ chế kế hoạch hoá tập trung 1960 (nguyên nhân thất bại?) I. TÍNH TẤT YẾU KHÁCH QUAN VÀ VAI TRÒ CỦA CNH, HĐH TRONG TKQĐ LÊN CNXH Ở VIỆT NAM 1. KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA CNH,HĐH.a. Khái niệm* Khái niệm Công nghiệp hóa:CNH LÀ QUÁ TRÌNH ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁPVÀ KẾT QUẢ CỦA CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆPVÀO SẢN XUẤT KINH DOANH - CƠ GIỚI HOÁSẢN XUẤT. hiện đại hoá:* Khái niệmHĐH LÀ QUÁ TRÌNH TIẾP CẬN, PHÁT TRIỂN VÀHOÀN THIỆN KHÔNG NGỪNG VỀ MẶT KỸTHUẬT CỦA SẢN XUẤT THEO HƯỚNG TIẾN BỘ.a1- Khái niệm- CNH (Industrialization):• CNH là quá trinh biến đổi xã hội và kinh tế từ một xã hội nông nghiệp (hay tiền công nghiệp) lên xã hội công nghiệp. Đó là một bộ phận của quá trinh HĐH rộng lớn hơn. Quá trinh biến đổi xã hội và kinh tế đó gắn liền với quá trinh đổi mới công nghệ, nhất là các cuộc cách mạng kỹ thuật.• Quá trinh đó liên quan với quá trinh biến đổi hành chính, chính trị, ý thức tư tưởng và mọi mặt của đời sống xã hội loài người. (http://wikipedia.com) 19/03/2014 6- Hiện đại hóa (modernization)• Quá trinh biến đổi XH thông qua CNH, đô thị hóa và những biến đổi XH khác nhằm thay đổi cuộc sống con người; quá trinh biến đổi XH từ trinh độ nguyên sơ lên trinh độ phát triển và văn minh ngày càng cao.• CNH là một bước đi, một giai đoạn trên con đường HĐH.• Các thuyết về HĐH thường đi sâu nghiên cứu ảnh hưởng của các biến số XH đến sự phát triển và tiến bộ XH: Quá trinh biến đổi; Cách thức biến đổi. Điều này có liên quan đến cấu trúc xã hội và văn hóa cũng như tính năng động và khả năng thích nghi công nghệ mới. TRÊN CƠ SỞ ĐÓ TA CÓ:•* CNH LÀ QUÁ TRÌNH BIẾN MỘT NƯỚC NÔNGNGHIỆP LẠC HẬU THÀNH NƯỚC CÔNGNGHIỆP THEO HUONG HIEN ĐAI.•- VỀ NỘI DUNG: TRANG BỊ KỸ THUẬT CƠ KHÍCHO CÁC NGÀNH KINH TẾ QUỐC DÂN, ĐẶCBIỆT TRONG CÔNG NGHIỆP.•- VỀ TRÌNH ĐỘ: TƯƠNG ỨNG VỚI CÁCHMẠNG CÔNG NGHIỆP Ở CÁC NƯỚC PHƯƠNGTÂY THỜI CUỐI TKẾ KỶ 18 ĐẾN CUỐI THẾ KỶ19.•* HĐH LÀ QUÁ TRÌNH LÀM CHO NỀN KINH TẾMANG TÍNH CHẤT VÀ TRÌNH ĐỘ CỦA THỜIĐẠI NGÀY NAY.•CỤ THỂ:•- TỰ ĐỘNG HÓA SẢN XUẤT.•- CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT VẬT LIỆU MỚI.•- PHÁT TRIỂN NĂNG LƯỢNG MỚI.•- PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ CHẤT LƯỢNGCAO, NHẤT LÀ CÔNG NGHỆ ĐIỆN TỬ, TIN HỌC;CÔNG NGHỆ SINH HỌC.•NHỮNG NỘI DUNG HĐH TƯƠNG ỨNG VỚI NỘI DUNG Hội nghị TW 7 khóa 7 -1994• CNH-HĐH là quá trình chuyển đổi căn bản toàn diện các hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và quản lý kinh tế xã hội từ sử dụng sức lao động thủ công là chính, sang sử dụng một cách phổ biến sức lao động cùng với công nghệ, phương tiện và phương pháp tiên tiến, hiện đại dựa trên sự phát triển của công nghiệp và tiến bộ khoa học công nghệ tạo ra năng suất lao động xã hội cao b. Các mô hình CNH* CNH cổ điển: - Tuần tự: nước Anh- các nước châu Âu - Rút ngắn: + Kiểu Liên xô, + Kiểu Nhật bản,* CNH hiện đại: - Các nước NICs, - Các nước ASEAN, - Hội nhập quốc tế, Đặc điểm của mụ hỡnh:- Chớnh phủ xỏc định định hướng phỏt triển kinh tế trong từng thời kỳ và được cụ thể hoỏbằng cỏc bước đi thớch hợp.- Về nguồn vốn: Dựa trờn sự huy động tối đa nguồn vốn trong và ngoài nước. Ngoài nước dựavào thu hỳt đầu tư trực tiờp nước ngoài (FDI) và vay nợ.- Quỏ trỡnh CNH chủ yếu được thực hiện bằng chiến lược hướng ra thị trường thế giới, XKsản phẩm dựa vào lợi thế so sỏnh, đồng thời thực hiện bảo hộ những sản phẩm cần thiết.- Đầu ra song song hai chiến lược vừa hướng nội, vừa hướng ngoạic. Chiến lược CNH 3. Hỗn hợp d. ĐẶC ĐIỂM CỦA CNH, HĐH Ở VIỆT NAMMỘT LÀ: CNH GẮN LIỀN VỚI HĐH, VỪA THỰCHIỆN NỘI DUNG CỦA CÁCH MẠNG CÔNGNGHIỆP VỪA TRANH THỦ ỨNG DỤNG THÀNHTỰU CỦA CMKH - CN, TIẾP CẬN KINH TẾ TRITHỨC ĐỂ HĐH NHỮNG NGÀNH, DỰNG CSVCKTHAI LÀ: NHẰM MỤC TIÊU XÂY NHỮNG KHÂU,NHỮNG LĨNH VỰC CÓ ...