Bài giảng Đại cương X-Quang

Bài giảng Đại cương X-Quang có nội dung trình bày về lịch sử và nguyên lý tia X;các loại bức xạ sóng điện từ; ứng dụng và tác hại của tia X; nguyên lý hoạt động của đèn rontgen; kỹ thuật chụp X-quang ngực; cách đọc X-quang ngực;... Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung bài giảng!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Đại cương X-Quang ĐẠICƯƠNGXQUANG THỜIGIAN:3TIẾTMỤCLỤC LỊCHSỬVÀNGUYÊNLÝTIAX ỨNGDỤNGVÀTÁCHẠICỦATIAX KỸTHUẬTCHỤPXQUANGNGỰC CÁCHĐỌCXQUANGNGỰCCÁCLOẠIBỨCXẠSÓNGĐIỆNTỪ LỊCHSỬTIAXWilhelmConradRoentgen(18451923) HOÀNCẢNHPHÁTHIỆNTIAXØ 8tháng11năm1895Ø WilhelmConradRöntgennghiêncứudòngđiệnvận chuyểntrongốngchânkhông(ốngCrookes):có2 điệncựcở2đầuTIA X NGUYÊNLÝTẠOTIAX Đặtvàogiữaanodevàcathodemộthiệuđiệnthế khôngđổi(khoảngvàichụckV) Electronbứtratừcathodeđượctăngtốcrấtmạnh. Khiđậpvàođốiâmcực,cácelectronbịđộtngột dừnglạivàlàmphátratiaX. NGUYÊNLÝTẠOTIAXØ Khimộtchùmtiacathode(electroncónănglượng lớn)đậpvàomộtvậtrắnthìvậtđóphátratiaX.Ø NgườitatạoratiaXbằngốngRơnghen,saunày ngườitadùngốngCoolidge.Ø ỐngRơnghenlàmộtbìnhcầu(chứakhíápsuất thấp)bêntrongcó3điệncực: Cathodecódạngchõmcầucótácdụnglàmcácelectronbậtratậptrungtạitâmcủabìnhcầu. Anodelàđiệncựcdươngởphíađốidiệnvớicathodeởthànhbìnhbênkia. Đốicathodelàmộtđiệncực(thườngđượcnốiNGUYÊNLÝHOẠTĐỘNGCỦAĐÈNRONTGENRöntgenchụpbàntayvợ,Saukhitrángảnhđãthấyrấtrõxươngvàchiếcnhẫn.22/12/1895,ôngquyếtđịnhđặttênchotiasángnàylàtiaX(ẩnTIAXĐƯỢCGỌILÀTIAROENTGEN ẢnhđượcđưaratronghộinghịcủaHộivậtlýhọc thànhphốWurtzbourg(Đức)chứngminhkhảnăng xuyênquacơthểcủatianày(23/11/1896). ChủtịchhộiđãđềnghịgọitianàylàtiaRoentgen vàgọinăm1896lànămcủatiaRoentgen. ThànhtựunàymanglạichoônggiảiNobelvềvật lýđầutiênvàonăm1901. TÌMHIỂUVỀTIAX TiaXlàmộtdạngcủasóngđiệntừ Bướcsóngngắnhơntiatửngoại,dàihơntiagamma. Cóbướcsóngkhoảng0,01–10nanomet NhữngtiaXcóbướcsóngtừ0,01nmđến0,1nmcó tínhxuyênthấumạnhnêngọilàtiaXcứng. NhữngtiaXcóbướcsóng≥0,1nmcótínhxuyên thấuyếuhơnđượcgọilàtiaXmềm. TÍNHCHẤTCỦATIAX Khôngnhìnđượcbằngmắtthường Cótínhxuyênthấumạnh. Cótácdụnglênkínhảnh (làmđenkínhảnh:dùngđểchụpXquang) Làmphátquangmộtsốchất Làmionhóakhôngkhí. Hủydiệttếbào(điềutrịungthư)YHỌC -X - quang - Cộng hưởng từ (Magnetic Resonance Imaging-MRI) - CT scanner (Computer Tomoghraphy Scanner)CÔNGNGHIỆP - Khám phá những cấu trúc vật liệu cực nhỏ - Những vết rạn vỡ nằm sâu trong lòng máy móc... - Dò tìm vết nứt khuyết tật trong ống dẫn dầu, khí, trong công nghiệp...ỨNGDỤNGKHÁC Kiểmtraanninhsânbay CácngànhtinhthểhọctiaX,thiênvănhọctiaX…ỨNGDỤNGCÁCBƯỚCSÓNGCỦATIAX ỨNGDỤNGTHỰCTIỄNChụpXquangcóthểgiúpchẩnđoáncácbệnhlýCấutrúcxươngPhầnmềm. Khảosátngực:chẩnđoánbệnhvềphổi Khảosátvùngbụng:tắcruột,tắcthựcquản,trànkhí,tràndịch.sỏimật,sỏithận. Việctạohìnhchophầnmềmđượcthaythếbằngkĩthuậtchụpcắtlớpvitính(computedaxialtomography,CAThayCTscanner)hoặctạohìnhbằngchụpcộnghưởngtừ(MRI)haysiêuâm. ỨNGDỤNGTHỰCTIỄN TiaXcònđượcsửdụngtrongkỹthuật Soitrựctiếpthànhmạchmáu Nghiêncứuđộcảnquangcủacáctạngrỗng nộitạngbằngcáchsửdụngmáychiếu huỳnhquang. HìnhảnhgiảiphẫumạchmáucũngnhưcáccanXQUANGPHỔIHÌNHẢNHCTSCANNERNGỰC(COMPUTEDTOMOGRAPHY) HÌNHẢNHMRINGỰCCỘTSỐNG(MAGNETICRESONANCEIMAGING) ...