Bài giảng Đánh giá tác động môi trường: Phần 2 - TS. Nguyễn Trung Hải

Tiếp nội dung phần 1, Bài giảng Đánh giá tác động môi trường: Phần 2 cung cấp cho người học những kiến thức như: Hướng dẫn đánh giá tác động môi trường đối với các loại dự án phát triển cụ thể. Hướng dẫn cách nhận diện các tác động môi trường tiềm ẩn cho ba loại dự án phát triển bao gồm các dự án thủy điện, các dự án công nghiệp và các dự án quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch đô thị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Đánh giá tác động môi trường: Phần 2 - TS. Nguyễn Trung Hải Chương 4 HƢỚNG DẪN ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƢỜNG ĐỐI VỚI MỘT SỐ DỰ ÁN PHÁT TRIỂN Chương này giúp xác định những vấn đề môi trường chính đối với từng nhóm dự áncụ thể có khả năng xảy ra trong đánh giá tác động môi trường. Trong thực tế, các dự ánkhác nhau sẽ có tác động môi trường khác nhau tùy thuộc vào lĩnh vực hoạt động, quy môvà vị trí của dự án. Trong khuôn khổ của chương này, chúng tôi chỉ tóm lược báo cáo đánhgiá tác động môi trường của 3 nhóm dự án trong đó những vấn đề môi trường liên quanđến ngành học Quản lý đất đai (quy hoạch sử dụng đất, đô thị hóa, nông nghiệp và pháttriển nông thôn), cụ thể như sau: (i) Dự án thủy điện; (ii) Dự án công nghiệp và (iii) Dự ánphát triển đô thị và khu dân cư. Bên cạnh đó, chương này còn cung cấp 5 phụ lục liênquan đến các dự án bắt buộc phải viết báo cáo ĐTM theo Nghị định số 40/2019/NĐ-CP vàcấu trúc chung của một báo cáo ĐTM theo Thông tư số 25/2019/TT-BTNMT.4.1. ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƢỜNG ĐỐI VỚI CÁC DỰ ÁN THỦY ĐIỆN4.1.1. Khái quát chung về các dự án thủy điện Việt Nam nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới, nóng ẩm mưa nhiều, địa hình trải dàitừ Bắc vào Nam với khoảng 3.260 km bờ biển cùng với sự thay đổi cao độ từ hơn3.100 m cho đến độ cao mặt biển đã tạo ra nguồn thế năng to lớn và là tiềm năng rấtlớn để xây dựng thủy điện. Theo số liệu từ Bộ Công thương, hiện nay nước ta có 385công trình thủy điện đang vận hành. Các hồ chứa thủy điện hiện nay có tổng dung tíchkhoảng 56 tỷ m3, chiếm khoảng 86% tổng dung tích của các hồ chứa trong cả nước.Ngoài việc phục vụ phát điện, hồ chứa thủy điện còn góp phần quan trọng vào việccắt/giảm/làm chậm lũ trong mùa mưa; bổ sung nguồn nước phục vụ sản xuất, sinh hoạtvà các mục đích khác cho vùng hạ du trong mùa cạn. Nhiều nghiên cứu đánh giá đã chỉra rằng, Việt Nam có thể khai thác được nguồn công suất thủy điện vào khoảng25.000 - 26.000 MW, tương ứng với khoảng 90 -100 tỷ kWh điện năng. Tuy nhiên,trên thực tế, tiềm năng về công suất thủy điện có thể khai thác còn nhiều hơn. Theokinh nghiệm khai thác thủy điện trên thế giới, công suất thủy điện ở Việt Nam có thểkhai thác trong tương lai bằng từ 30.000 - 38.000 MW và điện năng có thể khai thácđược 100 - 110 tỷ kWh. Tính đến năm 2018, cả nước có 818 dự án thủy điện ( ATĐ)với tổng công suất lắp đặt 23.182 MW. Trong đó, đã đưa vào khai thác sử dụng 385 ATĐ với tổng công suất lắp đặt 18.564 MW, đang xây dựng 143 ATĐ với tổngcông suất lắp đặt 1.848 MW và đang nghiên cứu đầu tư 290 ATĐ với tổng công suất lắpđặt 2.770 MW. 118 Trong nội dung giáo trình này, chúng tôi xin trình bày tóm tắt về dự án thủy điệnA Lin, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế với công suất 42 MW, khởi công xây dựngnăm 2016 và đi vào hoạt động vào tháng 01/2019.4.1.2. Tổng quan về dự án A Lin Công trình thủy điện A Lin nằm trên suối A Linh thuộc địa phận xã Hồng Trung,Hồng Vân, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. Nhà máy xả nước vào sông Rào Trăngnhánh cấp 1 của sông Bồ thuộc địa phận huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Việc đầu tư xây dựng công trình thủy điện A Lin nhằm thực hiện chủ trương khaithác tiềm năng thủy điện phong phú của tỉnh. Công trình này giúp chủ động về nguồnnăng lượng, tăng độ an toàn và bổ sung nguồn năng lượng điện thiếu hụt của tỉnh ThừaThiên Huế so với tình trạng thiếu hụt như hiện nay; đáp ứng yêu cầu đẩy nhanh tiến tốcđộ phát triển kinh tế xã hội cũng như lưới điện Quốc gia, đặc biệt khu vực miền Trung.Ngoài ra, công trình thủy điện này là phù hợp và hài hòa với các quy hoạch phát triểnkinh tế - xã hội của tỉnh và quy hoạch phát triển năng lượng của Bộ Công thương. Quá trình xây dựng dự án sẽ góp phần tạo công ăn việc làm cho người lao động địaphương, cải thiện thiện thu nhập và nâng cao đời sống kinh tế cho người dân vùng dự án.Bên cạnh đó, diện tích mặt hồ của công trình thủy điện sẽ tạo điều kiện cải thiện môitrường, phát triển nuôi trồng thủy sản và bước đầu làm cơ sở phát triển du lịch của vùng. Tổng mức đầu tư xây dựng: 1.522,491 tỷ đồng. Chi phí cho công trình bảo vệ môitrường của dự án là 1,51 tỷ đồng và chi phí quan trắc giám sát môi trường trong giaiđoạn thi công là 1,57 tỷ đồng.4.1.3. Phân tích, đánh giá tác động lên môi trường tự nhiên và kinh tế - xã hội a. Môi trường địa chất, địa mạo Trong quá trình xây dựng cần có các hoạt động nổ mìn để khai thác vật liệu xâydựng và tạo diện tích lòng hồ gây động đất kích thích và xói lở; thay đổi chế độ dòngchảy của sông dẫn đến thay đổi địa hình và hệ thống cảnh quan. b. Môi trường đất Môi trường đất bị ảnh hưởng trực tiếp do thay đổi cơ cấu sử dụng đất. Cụ thể là,diện tích đất tự nhiên giảm do việc chuyển từ diện tích tự nhiên sang diện tích xây dựnglòng hồ và một phần diện tích bị thay đổi tạm thời để làm nơi ở, kho và bãi tập kếtnguyên vật liệu xây dựng. Ngoài diện tích đất bị thu hẹp, chất lượng đất cũng bị suygiảm do các hoạt động xây dựng dự án. c. Môi trường nước Môi trường bị tác động đáng kể khi xây dựng đập thủy điện chính là môi trườngnước. Các tác động đối với môi trường nước có thể được liệt kê như bên dưới. 119 * Ảnh hưởng đến chế độ thủy văn Chế độ thủy văn thay đổi căn bản từ dạng sông, suối sang dạng hồ chứa. Điều nàygây ra sự không ổn định của dòng chảy sau nhà máy, giảm chất lượng nước trong hồchứa và hạ du giai đoạn đầu của quá trình tích nước. * Ảnh hưởng đến chất lượng nước - Trong quá trình thi công, một lượng đất đá được đổ vào các sông suối để chặndòng; các hoạt động về khai thác đất, đá, cát khi đào tầng phủ; các trạm sản xuất vậtliệu, trạm trộn bê tông; các công tác đào móng, đào mương thi công các đập... Các quátrình này khi gặp trời mưa sẽ gây ô nhiễm nguồn nước do một lượng bùn cát chảy trànxuống sông làm tăng độ đục của ...