Bài giảng Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam: Bài 5

"Bài giảng Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam – Bài 5: Đường lối xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa" trình bày khái niệm kinh tế thị trường và đặc điểm chung của kinh tế thị trường; những nhận thức mới mang tính đột phá của Đảng ta về Kinh tế thi trường; mục tiêu, quan điểm và một số chủ trương của Đảng nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN ở nước ta hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam: Bài 5 Bài 5: Đường lối xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa BÀI 5 ĐƯỜNG LỐI XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Hướng dẫn học Để học tốt bài này, học viên cần tham khảo các phương pháp học sau:  Học đúng lịch trình của môn học theo tuần, làm các bài luyện tập đầy đủ và tham gia thảo luận trên diễn đàn.  Đọc tài liệu: 1. Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam, NXB Chính trị Quốc gia, H.2011. 2. Một số chuyên đề lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam, NXB Chính trị Quốc gia, H.2007, tập 2, trang 195 – 294. 3. Đoàn Duy Thành, Vai trò then chốt của doanh nghiệp nhà nước trong kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, NXB Chính trị Quốc gia, H.2001. 4. Mã Hồng (chủ biên), Kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa, NXB Chính trình Quốc gia, H.1995.  Học viên làm việc theo nhóm và trao đổi với giảng viên trực tiếp tại lớp học hoặc qua email.  Trang Web môn học. Nội dung Xây dựng và phát triển nền kinh tế, tạo cở sở, điều kiện cho sự phát triển mọi mặt của đất nước là vấn đề được Đảng Cộng sản Việt Nam hết sức quan tâm. Đây là nội dung và mục tiêu quan trọng hàng đầu trong sự nghiệp xây dựng xã hội mới của Đảng và nhân dân ta. Để thực hiện mục tiêu đó cần phải huy động và sử dụng nhiều nguồn lực. Xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là một sáng tạo lớn của Đảng Cộng sản Việt Nam nhằm huy động và sử dụng có hiệu quả của nguồn lực để phát triển kinh tế xã hội ở một nước kém phát triển đi lên Chủ nghĩa xã hội. Mục tiêu  Nắm được khái niệm kinh tế thị trường và đặc điểm chung của kinh tế thị trường;  Nắm được khái niệm kinh tế thị trường định hướng XHCN và khái niệm thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN.  Hiểu rõ hạn chế chủ yếu của cơ chế quản lý kinh tế trước đổi mới ở nước ta và nhu cầu đổi mới cơ chế quản lý này.  Nắm vững những nhận thức mới mang tính đột phá của Đảng ta về Kinh tế thi trường;  Nắm vững mục tiêu, quan điểm và một số chủ trương của Đảng nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN ở nước ta hiện nay.88 PHP101_Bai5_v1.0013104217 Bài 5: Đường lối xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩaTình huống dẫn nhập Trong cuộc sống chúng ta thường hay nghe tới cái gọi là “bệnh cơ chế”. Nhiều người trong chúng ta thường đổ lỗi cho cái gọi là “bệnh cơ chế” khi phải dùng “văn hóa phong bì” để đạt mục tiêu. Vậy “bệnh cơ chế” là gì? Thông qua nghiên cứu cơ chế quản lý kinh tế trước đổi mới và những hạn chế, nhược điểm của cơ chế này chúng ta có thể phần nào trả lời câu hỏi nêu trên. Mô hình kinh tế mà chúng ta đang xây dựng hiện nay là kinh tế thị trường định hướng XHCN. Chúng ta cũng nói tới việc xây dựng thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN. Vậy kinh tế thị trường định hướng XHCN là gì, thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN là gì? Kinh tế thị trường ở nước ta có gì khác biệt so với kinh tế thị trường ở các nước Âu, Mỹ? Những câu hỏi trên sẽ dần được trả lời khi chúng ta nghiên cứu bài này.PHP101_Bai5_v1.0013104217 89 Bài 5: Đường lối xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa5.1. Quá trình đổi mới nhận thức về kinh tế thị trường5.1.1. Cơ chế quản lí kinh tế thời kì trước đổi mới5.1.1.1. Cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu, bao cấp  Trước đổi mới, cơ chế quản lí kinh tế ở nước ta là cơ chế kế hoạch hóa tập trung với những đặc điểm chủ yếu là: o Thứ nhất, Nhà nước quản lí nền kinh tế chủ yếu bằng mệnh lệnh hành chính dựa trên hệ thống chỉ tiêu pháp lệnh chi tiết áp đặt từ trên xuống dưới. Các doanh nghiệp hoạt động trên cơ sở các quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và các chỉ tiêu pháp lệnh được giao. Tất cả phương hướng sản xuất, nguồn vật tư, tiền vốn, định giá sản phẩm, tổ chức bộ máy, nhân sự, tiền lương… đều do các cấp có thẩm quyền quyết định. Nhà nước giao chỉ tiêu kế hoạch, cấp phát vốn, vật tư cho doanh nghiệp, doanh nghiệp giao nộp sản phẩm cho Nhà nước. Lỗ thì Nhà nước bù, lãi thì Nhà nước thu. o Thứ hai, các cơ quan hành chính can thiệp quá sâu vào hoạt đ ...