Bài giảng Giải phẫu và sinh lý người - ĐH Phạm Văn Đồng

Bài giảng Giải phẫu và sinh lý người nhằm trang bị cho sinh viên các kiến thức và kỹ năng cơ bản về cấu tạo và chức năng của các hệ thống cơ quan trong cơ thể người. Mối quan hệ qua lại của các hệ thống cơ quan trong hoạt động của một cơ thể thống nhất cùng những yếu tố ảnh hưởng từ môi trường sống đến cấu trúc,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Giải phẫu và sinh lý người - ĐH Phạm Văn ĐồngTRƯỜNG ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNGKHOA SƯ PHẠM TỰ NHIÊNBÀI GIẢNGGIẢI PHẪU – SINH LÝ NGƯỜI(Dùng cho bậc Cao đẳng ngành Sư phạm Sinh học)CN. PHAN ĐÌNH HẢIQuảng Ngãi, 20151Đ UMGi i ph u ậ sinhălỦăngi là môn học nghiên c u v hình d ng, c u t o và cácch că nĕngă ho tă đ ng c aă c ă th conă ngtrng s ng c aăconăngnh t v i ngo i c nhădi trong m i liên h khĕngă khítă v i môii,ătrênăc ăs c ăth là m t kh i th ng nh t toàn vẹn, th ngi sự đi u khi n c a th n kinh và th dịch.Học ph n Gi i ph u ậ sinhălỦăngi nhằm trang bị cho sinh viên các ki n th cvà kỹ nĕngăc ăb n v c u t o và ch cănĕngăc a các h th ngăc ăquanătrongăc ăthngi. M i quan h qua l i c a các h th ngăc ăquanătrongăho tăđ ng c a m tăc ăth th ng nh t cùng những y u tnhăhng từ môiătrng s ngăđ n c u trúc, ch cnĕngăc a các h th ngăc ăquanăvƠătoƠnăb c ăth .Bài gi ng nhằm m c tiêu:*V ki n th cSinhăviênăcóăđngc những ki n th căc ăb n v c u t o và ch cănĕng c aăc ăthi, các b ph năvƠăc ăquanătrongăc ăth .Bi tăđc m i liên quan giữa các b ph n vƠăcácăc ăquanătrongăc ăth cũngănh ăgiữaăc ăth vƠămôiătrngăthôngăquaăc ăch đi u ti t bằngăconăđng th n kinhậ th dịch.*V kỹ nĕngSinh viên bi t v n d ng các quy lu t sinh lý vào vi c ti p thu các ki n th cnhằm phát tri năt ăduy.ăBi t v n d ng ki n th c vào vi c tự rèn luy n b n thân, d y học ph thông,vào vi c giáo d c dân s - k ho chă hóaă giaă đình,ă giáoă d că môiă trng, phòngch ng AIDS ậ ma túy.*V tháiăđCác ki n th c v sinh lý học s lƠăc ăs choăsinhăviênăcóătháiăđ đúngăđắnăđ iv i vi căngĕnăngừa các t n n xã h i.Có ý th c yêu ngh th hi n qua vi c nắm ki n th c và sẳn sàng thực hi n t tcông vi c gi ng d y môn Gi i ph u ậ sinhălỦăng2itrng THCS.Chng 1. C U T O CHUNG C AăC ăTH NGI* M c tiêu- Bi t đc m t cách khái quát v c u t o c a c ăth ng- Bi t đc nhữngăđặcăđi m v mặt c u t o và ch cănĕngăđ m b o sự th nginh t c a c ăth- Hi uă đcă c ă ch đi u ti t các ch că nĕngă trong c ă th nhằmă đ m b o sựth ng nh t giữaăc ăth vƠămôiătrng.ăĐặcăđi m c a quá trình sinh trng và pháttri n.- Sinh viên bi t v n d ng ki n th căđ gi ng d y1.1. C ăth ngtrng THCS.i là m t khối thống nh t1.1.1. Sự thống nh t v mặt c u t o- T t c các b ph năvƠăcácăc ăquanătrongăc ăth đ uăđc t o thành từ các tbào.- T bƠoălƠăđ năvị c u t oăc ăb n c a t t c các b ph năvƠăcácăc ăquanătrongăc ăth .1.1.1.1. Các t bào- Trongăc ăth có nhi u lo i t bào khác nhau v hình d ng, c u t o và ch cnĕng.- Thành ph năc ăb n c a t bào là nhân- Các bào quan là các c uătrúcăđặc bi t nằm trong t bào ch t và thực hi n cácch cănĕngănh tăđịnh và chia thành bào quan chung và bào quan chuyên hóa.* Các bào quan chung- Là các c u t o thực hi n các ch că nĕngă gi ng nhaunhau nh ătiăth , ti u th , m ngălcác lo i t bào kháci n i sinh ch t, trung th ầ* CácăbƠoăquanăđặc bi tCó liên quan m t thi t v i vi c thực hi n m t ch cănĕngăđặc bi tănƠoăđóănh :ăs i th n kinh, s iăc ,ăcácăs i bi u mô.* Các th vùi- Là thành ph năthayăđ i c a ch t nguyên sinh3- Thành ph n hóa học c a t bào g m 90% kh iălngălƠănc và 10% là ch trắn.* Các tính ch t chung c a t bàoTính ch tăc ăb n c a t bào là kh nĕngătraoăđ i các ch t, kh nĕngăsinhăs n vàkh nĕngăt o thành các c u t o bên ngoài t bàoHình 1. T bào1.1.1.2. Các mô (t ch c)Mô là h th ng các t bào và các c u trúc không ph i t bào liên k t v i nhauđ t o ra m t c u trúc có c u t o, ngu n g c phát sinh chung nhằm thực hi n m tch cănĕngănh tăđịnh. Trongăc ăth ngi có 4 lo iămôăc ăb n là:* Mô bi u bì-Đc t o thành từ các t bào nằm ép sát vào nhau và ch t gian bào r t ít hoặckhông có.4- Mô bi u bì thực hi n các nhi m v b o v (da, mặtătrongăcácăc ăquan),ăthamăgia vào quá trình h p th các ch tă dinhă dng (bi uă bìă đng tiêu hóa), ti t dịch(bi u bì tuy n), t o thành l p sừng c a da, lông, móngầ* Mô liên k t- Cóăđặcăđi m là ch t gian bào r t phát tri n và là thành ph năc ăb n c a mônh :ămôămáu,ăb ch huy t, mô m , mô s n,ămôăxng,ămôăc ătr n.- Mô liên k t có ngu n g c từ trung mô thu c lá phôi giữa- Quá trình phân hóa trung mô và t o thành các lo i mô khác nhau trong quátrình ti n hóa c aăc ăth đ ng v t x y raătheoă3ăh+ăCácămôăchuyênămônăhóaătheoăhng chính sau:ng thực hi n các ch cănĕngădinhădng vàb o v (máu, b ch huy t)+ Các mô làm nhi m v b đ (s n,ăxng,ămôăliênăk t)+ Các mô làm nhi m v coăbópă(c ătr n)- Tùy thu c vào ch cănĕng,ăcácălo i mô liên k t s có c u t o khác nhau* Môăc ăvơn: cácămôăbámăvƠoăxng* Mô th n kinh: các mô c u t o nên h th n kinh1.1.1.3. Cácăc ăquanăvƠăh c ăquan- Cácăc ăquanălƠăđ năvị ho tăđ ng c aăc ăth .ăCácăc ăquanăcóăcùngăm t ch cnĕngăs t p h p v iănhauăđ t o thành h c ăquan.- Trongăc ăth có những h c ăquanănh :ăh v năđ ng, h tiêu hóa, h hô h p,h ti t ni u, h sinh d c, h tim m ch, h th n kinh, h th ng các tuy n n i ti t.1.1.2. Sự thống nh t v mặt ch cănĕng- Tuy có c u t o vô cùng ph c t pănh ngăc ăth ngi luôn là m t kh i th ngnh t vì toàn b các t bào, các t ch c,ăcácăc ăquanăvƠăh c ăquanătrongăc ăth luônho tăđ ngăđ ng b nhằmăđ m b o kh nĕngăthíchănghi cao nh tăđ sinh t n.- Mọi ho tăđ ng c aăc ăth đ uăđnĕngălc th hi năquaăquáătrìnhătraoăđ i ch t vàngăthôngăquaăquáătrìnhăđ ng hóa và dị hóa.- Traoăđ i ch tăvƠănĕngăl1.2. Môiătr1.2.1.ăMôiătrng là ho tăđ ngăđặcătr ngăchoăc ăth s ng.ng bên trong và n i cân bằngng bên trong là gì?5 ...