Bài giảng Hệ điều hành Unix /Linux: Bài 3 - Đặng Ngọc Cường

Nội dung trình bày trong bài 3 Quản trị hệ thống và người dùng thuộc bài giảng Hệ điều hành Unix /Linux trình bày về hướng dẫn cách đăng nhập vào hệ thống, tài khoản người dùng, tải khoản root, tạo tài khoản mới, sử dụng công cụ đồ họa, quản lý tiến trình.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Hệ điều hành Unix /Linux: Bài 3 - Đặng Ngọc CườngBài 3 Qu n tr h th ng và ngư i dùng19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 1 ăng nh p h th ng V i Linux có hai l a ch n tương tác v i h th ng: Tương tác b ng dòng l nh (command-line) Tương tác b ng giao di n h a M i l n ăng nh p vào s d ng h th ng, Linux g i là phiên làm vi c (session). Phiên làm vi c s k t thúc khi gõ l nh exit ho c logout h th ng.19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 2Tài kho n ngư i dùng M i ngư i s d ng (user) trên h th ng ư c mô t qua các thông tin sau: 1. username: tên ngư i s d ng 2. password: m t kh u 3. uid: s nh n d ng ngư i dùng (user identify number) 4. gid: s c a nhóm (group identify number ) 5. Comment (Full name): chú thích 6. Thư m c ch c a tài kho n (user home directory ) 7. Shell ăng nh p (chương trình ch y lúc b t u phiên làm vi c)19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 3Tài kho n root Trong quá trình cài t Linux, trình cài t s t o ra m t tài kho n c bi t v i tên là root cho h th ng. Tài kho n root còn ư c g i là tài kho n qu n tr (admin) hay superuser có quy n không gi i h n. V i user root s có toàn quy n x lý h th ng như: t o tài kho n m i, gi i h n ho c c p quy n cho t ng tài kho n, shutdown h th ng,… L i khuyên là không nên s d ng tài kho n root ăng nh p và làm vi c v i h th ng và ch nên dùng trong nh ng trư ng h p th t c n thi t.19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 4Tài kho n root Tài kho n này ư c nh nghĩa là tài kho n có UserID là 0. Chú ý: N u ăng nh p v i user thư ng thì d u nh c t i shell là $ N u ăng nh p v i super user (root) thì d u nh c t i shell là #19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 5T p tin /etc/passwd Các thông tin c a ngư i dùng trong h th ng ư c ch a trong t p tin /etc/passwd T p tin /etc/passwd ư c lưu dư i d ng text. M i ngư i u có th c ư c t p tin này nhưng ch có root m i có quy n thay i nó. Ví d : root:x:0:0:root:/root:/bin/bash bin:x:1:1:bin:/bin: ... mars:x:500:500:Sao hoa :/home/mars:/bin/bash19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 6T p tin /etc/passwd M i user ư c lưu trong m t dòng g m 7 c t. C t 1 : tên ngư i s d ng C t 2 : mã liên quan n passwd. Linux lưu mã này trong t p tin /etc/shadow ch có root m i có quy n c. C t 3:4 : user ID:group ID C t 5: Tên y c a ngư i s d ng. C t 6: thư m c cá nhân C t 7: chương trình s ch y u tiên sau khi user login (thư ng là shell).19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 7T p tin /etc/passwd mars : x : 500 : 500 :Sao hoa :/home/mars:/bin/bash GroupID Homeusername userID directory Fullname shell Password code19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 8T o m t tài kho n m i M c a s Terminal và th c hi n các l nh: useradd [username] passwd [username] Ví d : [root@srv foo]# useradd jerry [root@srv foo]# passwd jerry Change password for user jerry. New password: Retype new password: passwd: all authentication tokens update successfully19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 9Xóa m t tài kho n M c a s Terminal và th c hi n các l nh: userdel [username] Ví d : [root@srv foo]# userdel jerry Ta cũng có th xóa m t user b ng cách: Xoá i m nh p tương ng v i ngư i dùng trong /etc/passwd và trong /etc/group. Xoá các file mail và mail alias c a ngư i dùng Xoá m i cron và at Xoá thư m c cá nhân c a user ó.19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 10Tài kho n nhóm ngư i dùng Nhóm ch a hai ho c nhi u user có liên quan. M t nhóm ngư i (group) s d ng ư c mô t b ng các thông tin sau: groupname : tên c a nhóm gid : s c a nhóm (gid: group identify number) users: Danh sách các tài kho n user thu c nhóm Các thông tin trên ư c ch a trong t p tin /etc/group Ví d : daemon:x:2:root,bin,daemon19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 11T p tin /etc/group Xem n i dung c a /etc/group [root@srv foo]# cat /etc/group root: x : 0 : root bin : x : 1 : root, bin, daemon tty : x : 5 kmem : x : 9 wheel : x : 10 : root draft: x : 500 : foo, tom, jerry19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 12T p tin /etc/group Các dòng có nh d ng như sau: group ...