Bài giảng Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng - Lý Bạch

Bài giảng được thiết kế trên máy tính do thầy Nguyễn Hoàng Thanh Quang trường THPT Lê Hồng Phong, Krông Pắc biên soạn
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng "Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng - Lý Bạch" Tiết 57Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng Lý Bạch Thiết kế bài học trên máy vi tính Người thiết kế: NGUYỄN HOÀNG THANH QUANG Trường THPT Lê Hồng Phong, Krông Pắc. Tiết 57Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng I. Vài nét về cuộc đời Lý Bạch. Lý Bạch (701 – 762), tự là Thái Bạch. 25 tuổi, rời quê Tứ Xuyên đi tìm được thực hiện hoài bão. Đó là góp phần xây dựng đất nước thanh bình, dân chúng yên vui. Sau 40 tuổi, ông mới được mời vào cung, nhưng chỉ được dùng để tô điểm cho cuộc sống xa hoa hưởng lạc ở cung đình. Bất mãn, thất vọng, Lý Bạch từ quan, tiếp tục sống ngao du, phóng đãng. Tiết 57 Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng• Lý Bạch là nhà thơ lãng mạn lớn.• Người đời phong cho ông danh hiệu tiên thi.• Lý Bạch để lại khoảng 1.000 bài thơ.• Là tác giả đứng vị trí số 01 trong Đường thi. Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng VỀ THƠ TỐNG BIỆT CỦA LÝ BẠCH• Thời Trung Đường, xã hội loạn lạc, nội chiến liên miên ;• Phương tiện đi lại còn hạn chế nên những cuộc tống biệt gần nghĩa với ly biệt, vĩnh biệt ;• Lý Bạch là người giao lưu rộng, nên tác phẩm viết về đề tài ly biệt chiếm tỉ lệ khá cao. Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng được xem là bài thơ hay nhất về đề tài này. II. ĐỌC - HIỂUCố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu,Yên Hoa tam nguyệt há Dương Châu.Cô phàm viễn ảnh bích không tận,Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu.Ngoái về phía tây, bạn cũ giã từ lầu Hoàng Hạc,Xuôi về Dương Châu giữa tháng ba mùa hoa nở rộ.Bóng cánh buồm lẻ loi xa xa mất hút vào khoảng không xanh biếc,Chỉ thấy sông Trường Giang chảy ở bên trời. Bạn từ lầu Hạc lên đường, Giữa mùa hoa khói, Châu Dương xuôi dòng. Bóng buồm đã khuất bầu không, Trông theo chỉ thấy dòng sông bên trời.1. Đối chiếu bản dịch nghĩa với bản dịch thơ vàthử chỉ ra những chỗ đạt hoặc chưa đạt.Phần này HS làm việc (từng câu một). GV tổng hợp, nhận xét. Câu thơ thứ nhấtCố nhân tây từ Hoàng Hạc lâuNgoái về phía tây, bạn cũ giã từ lầu Hoàng Hạc,Bạn từ lầu Hạc lên đường1. Từ Cố mang sắc thái biểu cảm rất đậm. Chữ từ trong câu Bạn từ lầu Hạc lên đường thiên về nghĩa nào trong hai nghĩa sau: a. From b. Goobye. 2. Từ trong bản dịch thiên về nghĩa từ thuần Việt. Trong khi đó trong nguyên văn chữ từ nghĩa là từ biệt.3. Bản dịch đã bỏ qua chữ tây. Chữ Tây cho thấy hướng đi củaMạnh Hạo Nhiên. Đi về hướng đông. Đi về hướng đôngnhưng ngoái về hướng tây. Ý thơ như tả sự việc nhưng thật ralà tả tâm trạng rất sâu sắc. Câu thơ thứ haiYên Hoa tam nguyệt há Dương Châu.Xuôi về Dương Châu giữa tháng ba mùa hoa nở rộ.Giữa mùa hoa khói, Châu Dương xuôi dòng.Bản dịch bỏ qua từ Tam nguyệt nên làmgiảm mất không khí xuân trong cuộc đưa tiễn. Câu thơ thứ baCô phàm viễn ảnh bích không tận,Bóng cánh buồm lẻ loi xa xa mất hút vào khoảng không xanh biếc,Bóng buồm đã khuất bầu không,Bản dịch đã bỏ qua từ mang đậm sắc thái biểucảm: Cô (cô độc), và viễn ảnh (hình bóng xaxa).Trong câu thơ dịch Bóng buồm (chưa chi) đãkhuất bầu không thì đột ngột quá.Bản dịch đã bỏ mất từ bích (xanh biếc) từ chỉmàu sắc, gợi sự nhớ nhung và bầu không mênhmông xa vắng. Câu thơ thứ tưDuy kiến Trường Giang thiên tế lưu.Chỉ thấy sông Trường Giang chảy ở bên trời.Trông theo chỉ thấy dòng sông bên trời.Dịch giả dùng từ trông theo để dịch từ kiến(thấy). Với từ kiến, tác giả không dùng từtrông theo mà người đọc có thể hình dungra cả quá trình trông theo đó.2. Hai câu thơ đầu :Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâuYên hoa tam nguyệt há Dương Châu.Bạn từ lầu Hạc lên đườngGiữa mùa hoa khói, Châu Dương xuôi dòng.Thử hình dung khung cảnh cuộc chia ly ?Đây là cuộc “tiễn khách nơi đất khách”.Địa điểm tiễn khách là một thắng tích nổitiếng gắn với những truyền thuyết từnglàm xao động tâm hồn bao thế hệ. Cuộcđưa tiễn diễn ra giữa thanh thiên bạchnhật, trong không khí cực kỳ phồn vinhcủa thời Thịnh Đường.Tại sao tác giả viết từ biệt lầu Hoàng Hạc màkhông viết từ biệt mình (Lý Bạch) ? “Từ biệt lầu Hoàng Hạc” không những xác địnhđịa điểm đưa tiễn mà còn gợi lên một suy tư sâulắng về nhân sinh. Có truyền thuyết kể rằng Phí Văn Vi tu thànhtiên, cỡi hạc vàng về đây rồi bay đi. Cũng có thuyếtnói rằng ông tiên Tử An từng cỡi hạc vàng qua đây. Dù là truyền thuyết nào thì nơi đây đã ghidấu “cuộc ra đi không trở lại”. Nói từ biệt lầu Hoàng Hạc vừa xác địnhđịa điểm đưa tiễn, vừa đem lại cho bản thânlầu Hoàng Hạc một ý nghĩa vừa ẩn dụ vừahoán dụ, lại vừa gợi cho độc giả liên tưởngtới động tác, tâm tư của cả người đi, kẻ ở :có lẽ Lý Bạch đã lên lầu cao, và hai ngườibạn tri âm vần dõi mắt nhìn nhau.Chỉ với hai câu thơ thôi, người đọc không chỉ hìnhdung được bối cảnh chia tay (người đi, người tiễn,nơi đi, nơi đến, hướng đi, thời gian đi…) mà còncảm được tấm lòng người ở lại. Tiểu kết 1 Hàm súc, cô đọng, ít lời nhiều ý, ý ở ngoài lời… đó là những đặc trưng thi pháp của thơ Đường.3. Hai câu thơ cuốiCô phàm viễn ảnh bích không tận,Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu.Bóng buồm đã khuất bầu khôngTrông theo chỉ thấy dòng sông bên trời.Theo em, đây là hai câu thơ tả cảnh hay tả tình ?Rõ ràng là cảnh vật có hiện lên: bóng cánhbuồm, bầu không mênh mông, dòng sông chảybên trời… Rất xứng đáng là bức tranh sơn thuỷhữu tình. Cảnh trong bức tranh tĩnh hay động ? Mới nhìn qua, ta thấy đây là một cảnh tĩnh nhưng nếu có chút liên tưởng ta sẽ hình dung được một cảnh động. Thử theo dõi sự biến động của cánh buồm: Cánh buồm  bóng buồm xa xa  mất hútSự biế ...