Bài giảng Hướng dẫn thực hành GIS và viễn thám - ĐH Lâm Nghiệp

Sau khi kết thúc học phần sinh viên nắm được các kiến thức cơ bản về hệ thống thông tin địa lý và viễn thám, các kỹ năng xây dựng và phân tích cơ sở dữ liệu không gian và thuộc tính sử dụng phần mềm GIS. Ngoài ra, sinh viên sẽ ứng dụng GIS và viễn thám phục vụ nghiên cứu khoa học, các kiến thức và kỹ năng phân tích không gian và thuộc tính sẽ được trang bị dần trong quá trình học và nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Hướng dẫn thực hành GIS và viễn thám - ĐH Lâm Nghiệp ThS. NGUYỄN TRỌNG MINH ThS. LÊ THỊ KHIẾU H­íng dÉn thùc hµnh gis & viÔn th¸m TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP - 2017 THS. NGUYỄN TRỌNG MINH, THS. LÊ THỊ KHIẾU BÀI GIẢNG HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH GIS & VIỄN THÁM TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP – 2017 1 2 ĐẶT VẤN ĐỀ Hiện nay, những thách thức chính mà chúng ta đang phải đối mặt - bùng nổ dân số, ô nhiễm, phá rừng, thiên tai - chiếm một không gian địa lý quan trọng. Vì vậy, cần thiết phải có công cụ để thống kê, phân tích, quản lý các đối tượng này dựa trên không gian địa lý thay cho các phương pháp truyền thống, thủ công trước đây. Sự ra đời của kỹ thuật, của hệ thống thông tin địa lý (GIS) và viễn thám đã đáp ứng được các yêu cầu để quản lý thông tin một cách cập nhật, chính xác và lượng thông tin lưu trữ đủ lớn. Với các chức năng của mình, GIS được đánh giá là một hệ thống toàn diện có khả năng mạnh trong lưu trữ, quản lý, trao đổi, cập nhật các thông tin liên quan đến không gian địa lý một cách đồng bộ và logic. Bên cạnh đó, GIS cho phép tạo lập bản đồ, phối hợp thông tin, khái quát các viễn cảnh, giải quyết các vấn đề phức tạp và phát triển các giải pháp quản lý thông tin hiệu quả mà trước đây không thực hiện được. Lập bản đồ và phân tích địa lý không phải là kỹ thuật mới, nhưng GIS thực thi các công việc này tốt hơn và nhanh hơn các phương pháp thủ công cũ. Trong nội dung về GIS các sinh viên sẽ nắm được các khái niệm cơ bản về GIS và việc ứng dụng công nghệ GIS trong xây dựng lưu trữ thông tin bản đồ số. Viễn thám (RS) là một khoa học nghiên cứu, phân tích, xác định các đặc điểm, tính chất các đối tượng trên bề mặt trái đất từ xa mà không cần tiếp xúc trực tiếp với chúng. Thông tin các đối tượng sẽ được thể hiện dưới dạng hình ảnh và phân tích phản xạ phổ các đối tượng. Từ khi loài người phóng thành công vệ tinh nhân tạo chúng ta đã bước vào kỷ nguyên mới trong đó công nghệ vũ trụ được sử dụng phục vụ vào các mục đích phát triển cho cuộc sống trên trái đất. Công nghệ viễn thám với các hệ thống thu thập thông tin đa phổ, đa thời gian đã cho phép chúng ta thực hiện các công việc thu thập và tổng hợp dữ liệu một cách nhanh chóng hơn, hiệu quả hơn cũng như mang đến nhiều nhận thức mới về trái đất mà từ trước tới nay vẫn còn là những điều bí ẩn. Việc ứng dụng công nghệ viễn thám sẽ mang lại hiệu quả to lớn trong việc giữ gìn và phát triển bền vững các nguồn tài nguyên trên trái đất. Các học viên sẽ nắm được những nguyên lý cơ bản của kỹ thuật viễn thám và các phương pháp giải đoán, xử lý thu nhận các thông tin từ ảnh viễn thám phục vụ cho công tác quản lý, theo dõi, quy hoạch tài nguyên thiên nhiên. Các dữ liệu xử lý từ viễn thám sẽ được liên 3 kết xử lý nhờ hệ thống thông tin địa lý để các thông tin có thể được thể hiện dưới dạng hình ảnh bản đồ và thực hiện một số bài toán chồng xếp, tích hợp các thông tin trong công tác quản lý, theo dõi diễn biến tài nguyên thiên nhiên. Với mục đích tăng cường khả năng tiếp cận của người học với GIS và viễn thám, Bộ môn Điều tra quy hoạch rừng đã xây dựng nội dung thực hành GIS và viễn thám dựa trên 2 phần mềm chuyên dụng: ArcGIS và ENVI. Ngoài ra, nội dung phần thực hành cũng góp phần giúp sinh viên nắm bắt và hiểu rõ những khái niệm và quy trình vận dụng trong GIS và viễn thám. 4 MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ ....................................................................................................... 3 Phần 1 .................................................................................................................. 13 ỨNG DỤNG ARCGIS TRONG XÂY DỰNG CSDL BẢN ĐỒ ....................... 13 Bài 1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ ARCGIS ....................................................... 13 1.1. Mục tiêu và yêu cầu ..................................................................................... 13 1.1.1. Mục tiêu ..................................................................................................... 13 1.1.2. Yêu cầu ...................................................................................................... 13 1.2. Nội dung thực hành ...................................................................................... 13 1.2.1. Giới thiệu chung về phần mềm ArcGIS..................................................... 13 1.2.2. Một số chức năng của các thanh menu chính trong ArcGIS .................... 20 1.3. Các bước trong xây dựng bản đồ số bằng ArcMap ..................................... 21 1.4. Nội dung luyện tập kỹ năng ......................................................................... 22 Bài 2. ĐỊNH VỊ ẢNH BẢN ĐỒ ......................................................................... 23 2.1. Mục tiêu và yêu cầu .................... ...