Bài giảng Khoa học tự nhiên lớp 9 - Bài 39: Quá trình tái bản, phiên mã và dịch mã (CTST)

Bài giảng Khoa học tự nhiên lớp 9 - Bài 39: Quá trình tái bản, phiên mã và dịch mã (CTST) được biên soạn với mục tiêu giúp các em học sinh mô tả sơ lược quá trình tái bản của DNA gồm các giai đoạn: tháo xoắn, tách hai mạch đơn, các nucleotide tự do trong môi trường tế bào kết hợp hai mạch theo nguyên tắc bổ sung; nêu được khái niệm mã di truyền, giải thích được từ 4 loại nucleotide tạo ra được sự đa dạng của mã di truyền; nêu được ý nghĩa của đa dạng mã di truyền, mã di truyền quy định thành phần hóa học và cấu trúc của protein;... Mời các em cùng quý thầy cô cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Khoa học tự nhiên lớp 9 - Bài 39: Quá trình tái bản, phiên mã và dịch mã (CTST) KHỞI ĐỘNGHình bên là mô hình học thuyết trung tâm được Francis Crick đềxuất đầu tiên vào năm 1957, thể hiện mối quan hệ di truyền giữaDNA, RNA và protein tương ứng với các cơ chế truyền đạt thôngtin di truyền ở cấp độ phân tử. Vậy, thông tin di truyền từ DNAsẽ được truyền đạt thông qua những quá trình nào để quy địnhtính trạng và di truyền cho thế hệ sau? BÀI 39.QUÁ TRÌNH TÁI BẢN, PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ Xem video và cho biết phân tử protein được tổng hợp như thế nào?- Thông tin di truyền trên DNA sẽ quy định tính trạngthông qua quá trình phiên mã và dịch mã: Trình tự cácnucleotide trên gene quy định trình tự các nucleotide trênphân tử mRNA thông qua quá trình phiên mã. Trình tựnucleotide trên phân tử mRNA được dịch mã thành trình tựcác amino acid trên phân tử protein. Protein biểu hiệnthành tính trạng của cơ thể.- Thông tin di truyền trên DNA sẽ được di truyền cho thếhệ sau thông qua quá trình tái bản DNA: Quá trình tái bảnDNA là một cơ chế sao chép các phân tử DNA trước mỗilần phân bào, giúp truyền đạt thông tin di truyền cho thế hệtế bào con một cách chính xác. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC BÀI 39. QUÁ TRÌNH TÁI BẢN, PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ MỤC TIÊU: - Mô tả sơ lược quá trình tái bản của DNA gồm các giai đoạn: tháo xoắn, tách hai mạch đơn, các nucleotide tự do trong môi trường tế bào kết hợp hai mạch theo nguyên tắc bổ sung. - Nêu được kết quả và ý nghĩa di truyền của tái bản DNA. - Dựa vào sơ đồ, hình ảnh quá trình phiên mã, nêu được khái niệm phiên mã.- Nêu được khái niệm mã di truyền, giải thích được từ 4 loạinucleotide tạo ra được sự đa dạng của mã di truyền; nêu được ý nghĩacủa đa dạng mã di truyền , mã di truyền quy định thành phần hóa họcvà cấu trúc của protein. - Dựa vào sơ đồ hoặc hình ảnh quá trình dịch mã, nêu được khái niệm dịch mã. BÀI 39.QUÁ TRÌNH TÁI BẢN, PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ NỘI DUNG:I. QUÁ TRÌNH TÁI BẢN DNAII. QUÁ TRÌNH PHIÊN MÃIII. MÃ DI TRUYỀNIV. QUÁ TRÌNH DỊCH MÃ BÀI 39. QUÁ TRÌNH TÁI BẢN, PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃI. QUÁ TRÌNH TÁI BẢN DNANội dung 1. Mô tả sơ lược về quá trình tái bản (nhân đôi) DNA.Quan sát cấu tạo nucleotide trên và phân biệt nucleotide ở đầu 5’ và nucleotide ở đầu 3’?-Đầu 5’ có gốc phosphate liên kết với carbon 5’-Đầu 3’ có gốc hydroxyl liên kết với carbon 3’ HOẠT ĐỘNG NHÓM CẶP ĐÔIQuan sát Hình 39.1 và đọc thông tin trong bài, hãy mô tả lạiquá trình tái bản của DNA theo các giai đoạn: (1) tách hai mạchđơn; (2) tổng hợp chuỗi DNA mới theo nguyên tắc bổ sung và(3) kết thúc quá trình tái bản. Quá trình tái bản của DNA theo các giai đoạn:(1) Tách hai mạch đơn: Enzyme tháo xoắn, tách mạchgiúp phá vỡ cấu trúc xoắn kép, tách mạch DNA thànhhai mạch đơn. ADN mẹ(2) Tổng hợp chuỗi DNAmới theo nguyên tắc bổ Enzim mở xoắnsung: Enzyme DNApolymerase thực hiện lắp Enzim mở xoắnghép các nucleotide theo ARN polimeraza ADN polimerazanguyên tắc bổ sung với tổng hợp mồimạch khuôn (A liên kết ADN polimeraza Đoạn mồi Mạchvới T bằng hai liên kết Enzim khuôn nốihydrogen, G liên kết với Mạch mới tổng hợpC bằng 3 liên kếthydrogen) để kéo dài Đoạn Okazakichuỗi DNA mới.(3) Kết thúc quá trình tái bản:Khi quá trình tổng hợp chuỗiDNA mới kết thúc, một phântử DNA ban đầu sẽ tạo ra haiphân tử DNA mới có cấu tạogiống hoàn toàn so với DNAmẹ ban đầu. BÀI 39. QUÁ TRÌNH TÁI BẢN, PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃI. QUÁ TRÌNH TÁI BẢN DNANội dung 1. Mô tả sơ lược về quá trình tái bản (nhân đôi) DNA. - Qúa trình tái bản DNA là qua trình tạo ra hai DNA con giống hệt nhau từ một phân tử DNA mẹ ban đầu, có sự tham gia của nhiều emzyme. BÀI 39. QUÁ TRÌNH TÁI BẢN, PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ I. QUÁ TRÌNH TÁI BẢN DNANội dung 2. Tìm hiểu kết quả và ý nghĩa di truyền của tái bản DNA. HOẠT ĐỘNG NHÓM PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1Quan sát Hình 39.2 và đọc thông tin trong bài, hãy:a) Mô tả kết quả quá trình tái bản.b) Nêu ý nghĩa di truyền của quá trình tái bản. HOẠT ĐỘNG NHÓM PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1a) Kết quả của quá trình tái bản: Từ một phân tử DNA ban đầu, qua quá trình tái bản DNA tạo ra hai DNA con giống hệt nhau và giống hệt với DNA mẹ ban đầu, trong mỗi DNA con có một mạch mới được tổng hợp và một mạch cũ của DNA mẹ.b) Ý nghĩa di truyền của quá trình tái bản DNA: Quá trình tái bản DNA là cơ chế sao chép các phân tử DNA trước mỗi lần phần bào, giúp truyền đạt thông tin di truyền cho thế hệ tế bào con một cách chính xác. Như vậy, tái bản DNA đảm bảo tính ổn định về vật chất di truyền qua các thế hệ tế bào và cơ thể. HOẠT ĐỘNG NHÓM PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 LUYỆN TẬPHình bên minh họa kết quảtái bản của một đoạn phântử DNA. Hãy vẽ hình minhhọa kết quả quá trình tái bảnthêm một lần nữa của haiđoạn phân tử DNA con vừamới tạo thành? HOẠT ĐỘNG NHÓMPHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 BÀI 39. QUÁ TRÌNH TÁI BẢN, PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ I. QUÁ TRÌNH TÁI BẢN DNANội dung 2. Tìm hiểu kết quả và ý nghĩa di truyền của tái bản DNA. - Qúa trình tái bản DNA là một cơ chế sao chép các phân tử DNA trước mỗi lần phân bào, giúp truyền đạt thông tin di truyền cho thế hệ tế bào con một cách chính xác. ...