Bài giảng Kiểm soát nội bộ: Gian lận và đối phó gian lận - ThS. Ngô Ngọc Linh

Chương này trang bị cho người học những hiểu biết về gian lận và đối phó gian lận. Sau khi học xong chương này người học có thể: Trình bày khái niệm gian lận và phân biệt với sai sót, giải thích các nhân tố tác động đến gian lận và các dấu hiệu nhận biết, nêu các hình thức gian lận phổ biến và các biện pháp đối phó gian lận, phân tích các gian lận ảnh hưởng đến báo cáo tài chính. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Kiểm soát nội bộ: Gian lận và đối phó gian lận - ThS. Ngô Ngọc Linh TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM Gian lận và đối phó gian lận GV: Ngô Ngọc Linh Mục tiêu • Sau khi nghiên cứu xong nội dung này, người học có thể: – Trình bày khái niệm gian lận và phân biệt với sai sót. – Giải thích các nhân tố tác động đến gian lận và các dấu hiệu nhận biết. – Nêu các hình thức gian lận phổ biến và các biện pháp đối phó gian lận. – Phân tích các gian lận ảnh hưởng đến báo cáo tài chính. 2 Nội dung • Định nghĩa gian lận • Các nhân tố tác động và dấu hiệu gian lận • Hình thức gian lận, đặc điểm và biện pháp đối phó • Các thủ thuật gian lận phổ biến 3 Phần 1 ĐỊNH NGHĨA GIAN LẬN Định nghĩa • Gian lận là hành vi dối trá, mánh khoé, lừa lọc người khác. Còn sai sót là khuyết điểm không lớn, do sơ suất gây ra. • Hiểu theo nghĩa rộng, gian lận là việc thực hiện các hành vi không hợp pháp nhằm lường gạt, dối trá để thu được một lợi ích nào đó. (Tự điển tiếng Việt, Viện Ngôn ngữ học, 2006) 5 Cá nhân Vật chất Gian lận Lợi ích Phi vật Cố tình Tổ chức chất làm sai 6 Phần 2 CÁC NHÂN TỐ VÀ DẤU HIỆU NHẬN BIẾT GIAN LẬN Các nghiên cứu • Edwin H. Surtherland • Donald R. Cressy • Steve Albrecht et al. • Richard C. Holliger et al. 8 Edwin H. Surtherland • Nhà tội phạm học của Indianna University • Tập trung vào nhóm cổ cồn (White collar ) • Xây dựng lý thuyết về phân loại xã hội. Kết luận chính tập trung trên 2 lĩnh vực : – Người phạm tội không thể thực hiện nếu không có sự tác động của yếu tố bên ngoài. – Tội phạm học cũng cần phải được nghiên cứu bài bản, giống như toán học, lịch sử hay ngoại ngữ”. “Một tổ chức mà có các nhân viên không lương thiện sẽ ảnh hưởng ngay đến các nhân viên lương thiện”. 9 Donald R. Cressey • Tập trung phân tích gian lận dưới góc độ tham ô và biển thủ • Xây dựng mô hình Tam giác gian lận (Fraud Triangle) • Là sáng lập viên của hiệp hội các chuyên gia phát hiện gian lận (ACFE) 10 Opportunity (cơ hội) Tam giaùc Gian Laän Fraud triangle Pressure Attitude, rationalization (áp lực) (thái độ, sự tự biện) 11 Tam giác gian lận • Áp lực – Khó khăn về tài chính – Hậu quả từ thất bại cá nhân – Các khó khăn về kinh doanh – Bị cô lập – Muốn ngang bằng với người khác – Quan hệ giữa chủ -thợ 12 Tam giác gian lận • Cơ hội – Nắm bắt thông tin – Kỹ năng thực hiện 13 Tam giác gian lận • Thái độ, sự tự biện - Thái độ hay cá tính của từng cá nhân đối với gian lận (cách thức họ biện bạch cho gian lận): - Gian lận không phải là chuyện xấu - Mọi người cũng gian lận như vậy - Tôi chỉ mượn và tôi sẽ trả lại tiền - Tôi sẽ dùng tiền gian lận cho việc có ích… 14 Moái quan heä veà caù tính cuûa nhoùm ngöôøi vôùi gian laän 20% göông 60% coù theå thöïc hieän gian 20% thöïc maãu tuyeät ñoái laän neáu coù ñieàu kieän hieän gian laän khoâng caàn aùp löïc (Association of Certified Fraud Examiners 1996) 15 Steve Albrecht et al. • Tác phẩm “Deterring fraud: The internal auditor perspective” (1984) – Phân tích 212 trường hợp gian lận – Đưa ra danh sách về 50 dấu hiệu (red flags) về khả năng xuất hiện gian lận liên quan đến đặc điểm của nhân viên và đặc điểm của tổ chức. 16 Đặc điểm của nhân viên • Tiêu xài vượt khả năng. • Nợ nần cao. • Quá mong muốn có thu nhập cao. • Có mối liên hệ thân thiết với khách hàng hay nhà cung cấp. • Cảm giác được trả lương không tương xứng với sự đóng góp. • Mối quan hệ không tốt giữa chủ - thợ. • Có mong muốn chứng tỏ là họ có thể vượt qua được sự kiểm soát của tổ chức. • C ...