Bài giảng Kiểm toán tài chính: Bài 2 - TS. Bùi Thị Minh Hải

"Bài giảng Kiểm toán tài chính - Bài 2: Đánh giá kiểm soát nội bộ" gồm 3 nội dung đó là bản chất của kiểm soát nội bộ; các yếu tố cấu thành của kiểm soát nội bộ; quy trình đánh giá kiểm soát nội bộ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Kiểm toán tài chính: Bài 2 - TS. Bùi Thị Minh Hải BÀI 2 ĐÁNH GIÁ KIỂM SOÁT NỘI BỘ TS. Bùi Thị Minh Hải ThS. Phan Thị Thanh Loan Trường Đại học Kinh tế Quốc dân v1.0016101206 1 TÌNH HUỐNG KHỞI ĐỘNG Hoàng là kiểm toán viên độc lập được phân công kiểm toán BCTC lần đầu tiên cho Công ty Cổ phần KB trong năm tài chính kết thúc vào ngày 31.12.2014. KB là một công ty có quy mô lớn, được thành lập từ năm 2005, kinh doanh trong lĩnh vực bán lẻ và bán buôn các sản phẩm điện gia dụng như ti vi, tủ lạnh, điều hòa,… với một hệ thống chuỗi các siêu thị điện máy hoạt động chủ yếu trên địa bàn thành phố Hà Nội và một số tỉnh lân cận. Kiểm toán viên nhận thấy danh mục hàng hóa kinh doanh của KB rất đa dạng, tuy nhiên hàng trong kho bị sắp xếp khá lộn xộn nên nhiều khi việc tìm đúng hàng để giao cho khách mất khá nhiều thời gian. Nhân viên của KB được ra vào kho khá tự do trong khi hệ thống camera lắp đặt trong kho nhiều chỗ khuất không quan sát được, thậm chí một số ngày bị mất tín hiệu mà không có người để sửa chữa kịp thời. Ở chi nhánh KB mới khai trương tại Lào Cai, do thiếu nhân viên nên kế toán vật tư của chi nhánh kiêm luôn thủ kho. Khi kiểm tra tài liệu đối với nghiệp vụ thanh toán với khách hàng, Hoàng nhận thấy các nghiệp vụ bán lẻ thu tiền ngay không có vấn đề gì. Tuy nhiên, với các nghiệp vụ bán buôn cho các khách hàng lớn, đặc biệt khách hàng ngoại tỉnh, số nợ dây dưa, chậm trả khá lớn so với tổng dư nợ phải thu khách hàng. Kế toán thanh toán ít khi thực hiện việc đối chiếu công nợ với khách hàng, hơn nữa, các chênh lệch được phát hiện không được giải quyết triệt để giữa KB với khách hàng. v1.0016101206 2 TÌNH HUỐNG KHỞI ĐỘNG (tiếp theo) 1. Xác định những hạn chế trong kiểm soát nội bộ tại Công ty Cổ phần KB và nêu ảnh hưởng (nếu có) của chúng đến hoạt động của KB? 2. Đánh giá rủi ro kiểm soát đối với các khoản mục và nghiệp vụ có liên quan trong tình huống trên? 3. Nêu nội dung thử nghiệm kiểm soát cần thực hiện đối với các khoản mục và nghiệp vụ liên quan trong tình huống trên? 4. Đề xuất các thủ tục kiểm soát cần thiết đối với KB để khắc phục các hạn chế đã được xác định? v1.0016101206 3 MỤC TIÊU • Nắm được bản chất của kiểm soát nội bộ; • Nắm được nội dung và bản chất của các yếu tố cấu thành kiểm soát nội bộ; • Nắm được quy trình đánh giá kiểm soát nội bộ thông qua bốn bước:  (1) thu thập sự hiểu biết về kiểm soát nội bộ của khách thể kiểm toán;  (2) đánh giá sơ bộ về rủi ro kiểm soát;  (3) thực hiện các thử nghiệm kiểm soát;  (4) đánh giá lại rủi ro kiểm soát để thiết kế các thử nghiệm kiểm toán. v1.0016101206 4 NỘI DUNG Bản chất của kiểm soát nội bộ Các yếu tố cấu thành của kiểm soát nội bộ Quy trình đánh giá kiểm soát nội bộ v1.0016101206 5 1. BẢN CHẤT CỦA KIỂM SOÁT NỘI BỘ • Theo ISA 315, VSA 315: Kiểm soát nội bộ (KSNB) là quá trình do Ban quản trị, Ban giám đốc và các cá nhân khác trong đơn vị thiết kế, thực hiện nhằm cung cấp sự đảm bảo hợp lý hướng tới các mục tiêu sau:  Độ tin cậy của báo cáo tài chính;  Tính hiệu quả và hiệu năng của hoat động trong đơn vị;  Tuân thủ luật lệ và quy định. v1.0016101206 6 1. BẢN CHẤT CỦA KIỂM SOÁT NỘI BỘ (tiếp theo) • KSNB hướng đến việc hiện thực hóa các mục tiêu của đơn vị. • KSNB là quá trình được thực hiện liên tục. • KSNB do các cá nhân trong đơn vị chi phối. • KSNB thể hiện sự thích nghi và hòa hợp với cơ cấu tổ chức của đơn vị. • KSNB cung cấp sự đảm bảo hợp lý đối với việc đạt được các mục tiêu của đơn vị. • Các hạn chế tiềm tàng của kiểm soát nội bộ:  Luôn hạn chế bởi mối quan hệ giữa chi phí và kết quả;  Các thủ tục kiểm soát thường chỉ được thiết kế đối với các hoạt động thường xuyên;  Không loại trừ hoàn toàn được gian lận (do thiếu tính chính trực) và sai sót của con người;  Khả năng vượt tầm kiểm soát khi có sự thông đồng hoặc lạm dụng quyền hạn;  Tin tưởng quá mức vào KSNB;  Tính lạc hậu của thủ tục kiểm soát nếu không được sửa đổi, bổ sung kịp thời cho phù hợp với sự biến động của môi trường;  Một số thông tin của đơn vị được ghi nhận trên cơ sở ước tính. v1.0016101206 7 2. CÁC YẾU TỐ CẤU THÀNH CỦA KIỂM SOÁT NỘI BỘ 2.1. Môi trường kiểm soát 2.2. Đánh giá rủi ro 2.3. Hệ thống thông tin và truyền thông 2.4. Các hoạt động kiểm soát 2.5. Giám sát v1.0016101206 8 2.1. MÔI TRƯỜNG KIỂM SOÁT • Môi trường kiểm soát bao gồm các hành động, chính sách và thủ tục phản ánh toàn bộ quan điểm và nhận thức của nhà quản lý, ban quản trị, chủ sở hữu về KSNB và tầm quan trọng của KSNB đối với đơn vị. • Các nhân tố thuộc môi trường kiểm soát:  Tính chính trực và giá trị đạo đức;  Cam kết về năng lực;  Sự tham gia của ban quản trị;  Triết lý và phong cách điều hành của nhà quản lý;  Cơ cấu tổ chức;  Phân công quyền hạn và trác ...