Bài giảng Kinh tế quốc tế: Bài 4 – ThS. Phan Thế Công

"Bài giảng Kinh tế quốc tế - Bài 4: Hội nhập kinh tế quốc tế" được biên soạn với mục tiêu tìm hiểu về liên kết kinh tế quốc tế; hội nhập kinh kế quốc tế; định hướng hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Kinh tế quốc tế: Bài 4 – ThS. Phan Thế Công BÀI 4 HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ Giảng viên: TS. Phan Thế Công 1 v1.0015108203 MỤC TIÊU BÀI HỌC • Trình bày được liên kết kinh tế quốc tế và hội nhập kinh tế quốc tế. • Chỉ rõ các loại hình liên kết kinh tế quốc tế, các xu hướng hiện nay của hội nhập kinh tế quốc tế. • Trình bày được tình hình hội nhập kinh tế quốc tế tại Việt Nam 2 v1.0015108203 CÁC KIẾN THỨC CẦN CÓ • Kinh tế vi mô • Kinh tế vĩ mô • Toán cao cấp • Kinh tế phát triển 3 v1.0015108203 HƯỚNG DẪN HỌC • Đọc tài liệu tham khảo; • Thảo luận với giáo viên và các sinh viên khác về những vấn đề chưa nắm rõ; • Trả lời các câu hỏi ôn tập ở cuối bài; • Đọc, tìm hiểu về những vấn đề thực tiễn đặt ra và giải quyết các vấn đề thực tiễn đó. 4 v1.0015108203 CẤU TRÚC NỘI DUNG 4.1 Liên kết kinh tế quốc tế 4.2 Hội nhập kinh kế quốc tế 4.3 Định hướng hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam 5 v1.0015108203 4.1. LIÊN KẾT KINH TẾ QUỐC TẾ 4.1.1. Khái niệm 4.1.2. Đặc trưng 4.1.3. Nguyên nhân 4.1.5. Các tác động 4.1.6. Các tác động 4.1.4. Các loại hình của liên kết kinh tế của liên minh liên kết kinh tế quốc tế quốc tế thuế quan 6 v1.0015108203 4.1.1. KHÁI NIỆM • Là một hình thức trong đó diễn ra quá trình xã hội hóa mang tính chất quốc tế đối với quá trình tái sản xuất giữa các chủ thể kinh tế quốc tế. • Là quá trình gắn kết nền kinh tế và thị trường của một quốc gia với nền kinh tế và thị trường khu vực/thế giới thông qua các biện pháp tự do hoá và mở cửa thị trường ở các cấp độ đơn phương, song phương và đa phương. • Là quá trình trong đó hai hay nhiều chính phủ ký với nhau các hiệp định để tạo nên khuôn khổ pháp lý chung cho sự phối hợp và điều chỉnh quan hệ kinh tế giữa các nước. 7 v1.0015108203 4.1.1. KHÁI NIỆM (tiếp theo) • Cấp độ liên kết: Khu vực và quốc tế. • Các chủ thể kinh tế quốc tế: Cấp quốc gia hoặc các tổ chức, doanh nghiệp thuộc các quốc gia khác nhau. • Liên kết giữa các chủ thể kinh tế quốc tế dựa trên các các hợp đồng kinh tế. • Cơ sở của liên kết:  Trước khi hệ thống Kinh tế xã hội chủ nghĩa sụp đổ: liên kết chủ yếu dựa vào sự tương đồng về chính trị ( Ví dụ: HĐTTKT, NATO, VACSAVA, EU)  Sau khi hệ thống kinh tế xã hội chủ nghĩa sụp đổ: liên kết chủ yếu giữa các quốc gia chung một khu vực địa lý hoặc tương đồng về trình độ phát triển kinh tế (Ví dụ: G7, G20, ASEAN, EU, NAFTA v.v.) 8 v1.0015108203 4.1.2. ĐẶC TRƯNG • Là một hình thức phát triển tất yếu và cao nhất của phân công lao động quốc tế. • Là sự tham gia tự nguyện của mỗi quốc gia thành viên trên cơ sở những điều khoản đã thỏa thuận trong hiệp định. • Là sự phối hợp mang tính chất liên quốc gia giữa các nhà nước độc lập có chủ quyền. • Là giải pháp trung hòa cho hai xu hướng tự do hóa thương mại và bảo hộ thương mại. • Là bước quá độ để thúc đẩy nền kinh tế thế giới theo hướng toàn cầu hóa góp phần giảm bớt những cuộc xung đột cục bộ, giữ gìn hòa bình, ổn định trong khu vực và thế giới. 9 v1.0015108203 4.1.3. NGUYÊN NHÂN • Do sự phát triển vượt bậc và áp dụng rộng rãi của khoa học công nghệ: Tin học, viễn thông, sinh học … • Do các quốc gia có sự khác nhau về nguồn lực và lợi thế trong phát triển kinh tế. • Do sự phát triển mạnh mẽ của phân công lao động quốc tế, dẫn đến quá trình chuyên môn hóa và hợp tác hóa trên phạm vi quốc tế. • Xuất phát từ yêu cầu mở rộng thương mại quốc tế và đầu tư quốc tế để đẩy nhanh sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia. • Mở cửa và hội nhập kinh tế quốc tế là tất yếu đối với tất cả các nước trong điều kiện hiện nay.... 10 v1.0015108203 4.1.4. CÁC LOẠI HÌNH THỨC LIÊN KẾT KINH TẾ QUỐC TẾ a. Căn cứ vào các chủ thể tham gia: • Liên kết nhỏ: Liên kết giữa các công ty hay các tập đoàn với nhau theo từng giai đoạn của quá trình tái sản xuất.  Liên kết trước sản xuất: Nghiên cứu, thiết kế, thử nghiệm;  Liên kết trong quá trình sản xuất: Chuyên môn hóa và hợp tác hóa;  Liên kết sau sản xuất: tiêu thụ sản phẩm, quảng cáo .v.v. • Liên kết lớn: Liên kết giữa các quốc gia trong đó các chính phủ ký với nhau các hiệp định để tạo nên khuôn khổ chung cho sự phối hợp và điều chỉnh quan hệ kinh tế quốc tế giữa các nước thành viên. 11 v1.0015108203 4.1.4. CÁC LOẠI HÌNH THỨC LIÊN KẾT KINH TẾ QUỐC TẾ (tiếp theo) b. Căn cứ theo phương thức điều chỉnh • Liên kết giữa các nhà nước: Là loại hình liên kết quốc tế mà các cơ quan lãnh đạo là đại biểu của các nước thành viên tham gia với những quyền hạn hạn chế.  Các quyết định của liên kết chỉ có tính tham khảo đối với Chín ...