Bài giảng Kinh tế quốc tế: Phần 1 - CĐ Kinh tế Kỹ thuật Vĩnh Phúc

Tập bài giảng này trình bày những nội dung chủ yếu của môn học Kinh tế quốc tế thuộc chương trình cơ sở. Tập bài giảng gồm 4 chương. Sau đây là phần 1 của bài giảng trình bày nội dung kiến thức trong 2 chương đầu: Chương 1 tổng quan về kinh tế quốc tế, chương 2 thương mại quốc tế. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm kiến thức và vận dụng học tốt môn học kinh tế quốc tế nhé.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Kinh tế quốc tế: Phần 1 - CĐ Kinh tế Kỹ thuật Vĩnh Phúc LỜI NÓI ĐẦU Kinh tế quốc tế là môn khoa học nghiên cứu tính quy luật của sự phụ thuộc lẫnnhau về mặt kinh tế giữa các quốc gia, nghiên cứu sự trao đổi hàng hoá, dịch vụ, sự vậnđộng của các yếu tố sản xuất, các chính sách điều chỉnh quá trình vận động và trao đổi. Trong điều kiện toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế diễn ra ngày càng mạnhmẽ, mỗi quốc gia cần phải tích cực và chủ động tham gia để đạt tới vị trí thuận lợi trongnền kinh tế thế giới. Điều đó có nghĩa là mỗi quốc gia cần phát triển mạnh mẽ lĩnh vựckinh tế đối ngoại, bao gồm thương mại quốc tế, đầu tư quốc tế và di chuyển quốc tế về laođộng, hợp tác về kinh tế và khoa học – công nghệ, các dịch vụ thu ngoại tệ. Trên ý nghĩađó, việc nghiên cứu môn học Kinh tế quốc tế là rất cần thiết, có ý nghĩa cả về lý luận vàphương pháp luận, tạo điều kiện cho việc tổ chức và quản lý lĩnh vực kinh tế đối ngoại củamỗi quốc gia đạt hiệu quả cao. Tập bài giảng này được biên soạn dựa trên cơ sở tham khảo các giáo trình: Quan hệkinh tế quốc tế; Kinh tế đối ngoại – Những nguyên lý vận dụng tại Việt Nam; Kinh tế quốc tếcủa Trường Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Nông nghiệp I HàNội, Trường Đại học Thương mại, Đại học Kinh tế quốc dân, Học viện Quan hệ quốc tế. Trong quá trình biên soạn tập bài giảng, tác giả đã nhận được những ý kiến đónggóp quý báu của các đồng nghiệp trong Hội đồng khoa học Trường Cao đẳng kinh tế - kỹthuật Vĩnh Phúc, các đồng nghiệp trong khoa Kinh tế. Tác giả xin chân thành cảm ơnnhững ý kiến đóng góp quý báu đó. Tập bài giảng này trình bày những nội dung chủ yếu của môn học Kinh tế quốc tếthuộc chương trình cơ sở. Tập bài giảng gồm 4 chương do giáo viên Nguyễn Thị Cẩm Túvà Chu Thị Dương đồng chủ biên. Chương 1: Tổng quan về kinh tế quốc tế do giáo viên Chu Thị Dương biênsoạn. Chương 2: Thương mại quốc tế do giáo viên Chu Thị Dương biên soạn. Chương 3: Đầu tư quốc tế do giáo viên Nguyễn Thị Cẩm Tú biên soạn. Chương 4: Liên kết kinh tế quốc tế và quan hệ kinh tế quốc tế của Việt Nam dogiáo viên Nguyễn Thị Cẩm Tú biên soạn. Do kinh nghiệm nghiên cứu và thời gian biên soạn có hạn nên tập bài giảng khôngtránh khỏi những thiếu sót và hạn chế, tác giả mong nhận được những ý kiến đóng góp củacác bạn đồng nghiệp để tập bài giảng ngày càng hoàn thiện hơn. Tập thể tác giả 12 MỤC LỤCLỜI NÓI ĐẦU ............................................................................................................. 1Chương 1 TỔNG QUAN VỀ KINH TẾ QUỐC TẾ ..................................................... 71. 1. NỀN KINH TẾ THẾ GIỚI ................................................................................... 7 1.1.1. Khái niệm ....................................................................................................... 7 1.1.2. Quá trình hình thành và phát triển của nền kinh tế thế giới .......................... 9 1.1.3. Các xu hướng vận động chủ yếu của nền kinh tế thế giới............................. 101.2. QUAN HỆ KINH TẾ QUỐC TẾ ......................................................................... 11 1.2.1. Khái niệm và nội dung của quan hệ kinh tế quốc tế ..................................... 11 1.2.2. Tính chất của quan hệ kinh tế quốc tế.......................................................... 11 1.2.3. Cơ sở hình thành và phát triển của các quan hệ kinh tế quốc tế .................. 13 1.2.4. Vai trò của hoạt động kinh tế đối ngoại........................................................ 14 CÂU HỎI ÔN TẬP ................................................................................................ 14Chương 2 THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ ........................................................................ 162.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM, VAI TRÒ CỦA THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ ............. 16 2.1.1. Khái niệm ..................................................................................................... 16 2.1.2. Đặc điểm....................................................................................................... 16 2.1.3. Vai trò .......................................................................................................... 172.2. MỘT SỐ HỌC THUYẾT VỀ THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ................................... 17 2.2.1. Học thuyết trọng thương (chủ nghĩa trọng thương) .................................... 17 2.2.2. Học thuyết về lợi thế tuyệt đối của Adam - Smith ........................................ 18 2.2.3. Học thuyết lợi thế tuyệt đối của Adam Smith ............................................... 21 2.2.3. Học thuyết về lợi thế so sánh (lợi thế tươ ...