Bài giảng Lập trình cơ bản: Bài 3 - TS. Ngô Quốc Việt

Bài giảng Lập trình cơ bản - Bài 3 trang bị cho người học những kiến thức về lập trình với cấu trúc điều kiện. Sau khi học xong chương này sinh viên sẽ sẽ hiểu và vận dụng được các kiến thức kĩ năng cơ bản sau: Ý nghĩa lệnh, khối lệnh; cú pháp, ý nghĩa, cách sử dụng lệnh if, lệnh switch; một số bài toán sử dụng lệnh if, switch thông qua các ví dụ; so sánh, đánh giá một số bài toán sử dụng lệnh if hoặc switch; cách sử dụng các cấu trúc lồng nhau.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Lập trình cơ bản: Bài 3 - TS. Ngô Quốc Việt LẬP TRÌNH VỚI CẤU TRÚC ĐIỀU KIỆN LÊ ĐỨC LONG-NGÔ QUỐC VIỆT 2011 Nội dung trình bày 1. Mục tiêu 2. Công dụng của cấu trúc điều kiện 3. Toán tử so sánh, toán tử logic, biểu thức logic 4. Câu lệnh, khối lệnh 5. Phân loại cấu trúc điều kiện 6. Cấu trúc rẻ nhánh 7. Cấu trúc chọn Ngô Quốc Việt-Lập trình Cơ bản-2011 2 Mục tiêu bài giảng Sinh viên sẽ sẽ hiểu và vận dụng được các kiến thức kĩ năng cơ bản sau:  Ý nghĩa lệnh, khối lệnh.  Cú pháp, ý nghĩa, cách sử dụng lệnh if, lệnh switch.  Một số bài toán sử dụng lệnh if, switch thông qua các ví dụ.  So sánh, đánh giá một số bài toán sử dụng lệnh if hoặc switch.  Cách sử dụng các cấu trúc lồng nhau Ngô Quốc Việt-Lập trình Cơ bản-2011 3 Định nghĩa  Lện điều khiển và quyết định cho phép thay đổi luồng thực hiện của chương trình  Các lệnh rẽ nhánh làm cho chỉ một đoạn mã được thực hiện hay không tuy thuộc vào mệnh đề điều kiện.  Ví dụ:  Nếu nước sôi thì tắt bếp (hành động tắt bếp chỉ xảy ra khi nước sôi)  Nếu điểm thi >= 5 thì thông báo đậu ngược lại thông báo rớt  Trong hầu hết ngôn ngữ sẽ dùng lệnh “if”. Ngô Quốc Việt-Lập trình Cơ bản-2011 4 Câu lệnh, khối lệnh  Mỗi câu lệnh thực hiện một chức năng nào đó (như lệnh gán, lệnh xuất dữ liệu, nhập dữ liệu)  Các câu lệnh đều được ngăn cách với nhau bởi 1 kí hiệu nào đó  Trong Pascal và C, các câu lệnh được ngăn cách với nhau bằng dấu chấm phẩy (;)  Khối lệnh là tập các câu lệnh được sắp xếp thứ tự.  Khối lệnh được xem tương đương với 1 câu lệnh riêng lẻ  Trong Pascal, khối lệnh được bao bọc với từ khóa begin và end.  Trong C, khối lệnh được bao bọc bởi dấu ngoặc { } Ngô Quốc Việt-Lập trình Cơ bản-2011 5 Câu lệnh, khối lệnh  Ví dụ { //dau khoi a = 5; // viết thụt vô 1 tab so với cặp { } b = 6; // viết thụt vô 1 tab so với cặp { } printf(Tong %d + %d = %d, a, b, a+b); } //cuoi khoi Lưu ý: nếu thiếu một trong hai dấu { } của mỗi khối lệnh, sẽ khó khăn khi tìm lỗi compile. Ngô Quốc Việt-Lập trình Cơ bản-2011 6 Lệnh if  Dạng tổng quát if() Điều Đúng kiện “lệnh hay khối lệnh”; Sai  Nếu là true (khác zero) Lệnh / Khối thì “lệnh hay khối lệnh” được thực lệnh hiện.  Nếu là false (bằng zero) thì “lệnh hay khối lệnh” không được thực hiện.  Ví dụ if(iDegree >= 100) printf”Nuoc da soi\n”);  Không đặt dấu “;” sau lệnh “if” Ngô Quốc Việt-Lập trình Cơ bản-2011 7 Các toán tử so sánh  Dùng trong của lệnh if. Phép toán Trong Pascal Trong C Nhỏ hơn < < Lớn hơn > > So sánh bằng = == Khác nhau != Nhỏ hơn hoặc bằng = Phép not not ! Phép and and && Phép or or || Ngô Quốc Việt-Lập trình Cơ bản-2011 8 Các toán tử logic  Dùng kết hợp trong của lệnh if để tạo thành biểu thức logic. Phép toán Kí hiệu trong Pascal Ký hiệu trong C Phép and and && Phép or or || Phép not not !  Ví dụ: if(fDiemTrungBinh >=8 && sRenluyenDaoduc ==“kha”) printf(“Sinh vien dat loai gioi\n”); Ngô Quốc Việt-Lập trình Cơ bản-2011 9 Kết hợp với logical operators (count 5.0) && (answer = 1000.0) && (status == ‘s')) *, / , %, +, - = == , != trên 1 hàng thì thứ tự từ trái  phải && , || count Conditional Operator ? : Những phép toán điều kiện đơn giản có thể được thực hiện bằng toán tử điều kiện - conditional operator (? :). Biểu thức sử dụng conditional operator gọi là một biểu thức điều kiện - conditional expression. expression 1 ? expression 2 : expression 3 (i < 0) ? 0 : 100 The expression (i < 0) is evaluated first. If it is true (i.e., if the value of i is less than 0), the entire conditional expression takes on the value 0. Otherwise (if the value of i is not less than 0),the entire conditional expression takes on the value 100. min = ( f < g) ? f : g This statement causes the value of the smaller of f and g to be assigned to min. Ngô Quốc Việt-Lập trình Cơ bản-2011 11 Lệnh esle  Dạng tổng quát if() Đúng Điều Sai kiện “lệnh hay khối lệnh”; else Lệnh / Lệnh / “lệnh hay khối lệnh”; Khối lệnh Khối lệnh  Ví dụ if(iDegree >= 100) printf”Nuoc da soi\n”); else printf”Nuoc chua soi\n”);  Không đặt dấu “;” sau lệnh “else” Ngô Quốc Việt-Lập trình Cơ bản-2011 12 Ví dụ lệnh if … esle #include stdio.h #include conio.h void ...