Bài giảng Lịch sử các học thuyết kinh tế: Chương 3 - Nguyễn Mai Thi

Bài giảng Lịch sử các học thuyết kinh tế - Chương 3: Học thuyết kinh tế của chủ nghĩa trọng nông. Chương này cung cấp cho sinh viên những nội dung gồm: hoàn cảnh ra đời; đặc điểm của chủ nghĩa trọng nông; phê phán chủ nghĩa trọng thương; cương lĩnh kinh tế của chủ nghĩa trọng nông; học thuyết về trật tự tự nhiên; học thuyết trọng nông về sản phẩm ròng; lý luận về tư bản, giá trị và tiền tệ; lý luận về tái sản xuất tư bản xã hội (biểu kinh tế của Quesney); đánh giá chung;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Lịch sử các học thuyết kinh tế: Chương 3 - Nguyễn Mai Thi Chöông 3 HOÏC THUYEÁTKINH TEÁ CỦA CHỦ NGHĨA TRỌNG NÔNG NỘI DUNGI. Hoàn cảnh ra đờiII. Đặc điểm của chủ nghĩa trọng nôngIII. Phê phán chủ nghĩa trọng thươngIV. Cương lĩnh kinh tế của chủ nghĩa trọng nôngV. Học thuyết về trật tự tự nhiênVI. Học thuyết trọng nông về sản phẩm ròngVII. Lý luận về tư bản, giá trị và tiền tệVIII. Lý luận về tái sản xuất tư bản xã hội (biểu kinh tế của Quesney)IX. Đánh giá chung I. Hoàn cảnh ra đời Vào giữa thế kỷ XVIII, tại Pháp ◼ CNTB sinh ra trong lòng chế độ phong kiến, bắt đầu phát triển sức mạnh kinh tế, đòi hỏi phải có lý luận và cương lĩnh kinh tế mở đường cho lực lượng sản xuất phát triển và giải quyết mâu thuẫn với chê độ phong kiến. ◼ Tư tưởng của phái trọng thương cho tiền bạc là nguồn gốc của sự giàu có của quốc gia đã tỏ ra bế tắc. ◼ Ở nước Pháp, do đặc thù phát triển nông nghiệp, và sự thất bại của chính sách trọng thương của Colbert, mở đường cho chủ nghĩa trọng nông ra đời, kinh doanh nông nghiệp theo lối tư bản. Chủ nghĩa trọng thương1400 1500 1600 1700 1800 1900 2000 Chủ nghĩa trọng nôngII. Những đặc điểm chủ yếu củachủ nghĩa trọng nông ◼ Chuyển đối tượng nghiên cứu sang lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, đánh giá cao vai trò của nông nghiệp. ◼ Thừa nhận nguyên tắc trao đổi ngang giá. ◼ Phê phán chủ nghĩa trọng thương, khẳng định tiền chỉ là phương tiện di chuyển của cải. ◼ Đề cao kinh doanh nông nghiệp theo lối TBCN II. Những đặc điểm chủ yếu của chủ nghĩa trọng nông- Nông nghiệp là nguồn gốc duy nhất đem lại thu nhập và của cải cho mỗi nước. đất đai - một yếu tố hiệu quả duy nhất của sản xuất. Nông nghiệp dựa vào đất đai nên nông nghiệp là ngành duy nhất tạo ra sản phẩm ròng (sản phẩm thuần túy).- Nông nghiệp là ngành sản xuất các ngành khác là phi sản xuất. Chi phí nông nghiệp là chi phí sản xuất (chi phí đất đai (địa tô), chi phí ban đầu (nông cụ, gia súc kéo, hạt giống, công ban đầu), chi phí hàng năm (tiền khấu hao nông cụ, tiền công, tiền nuôi gia súc trong năm) II. Những đặc điểm chủ yếu của chủ nghĩa trọng nông◼ Về thương mại quốc tế: lối suy nghĩ và chính sách theo thuyết trọng thương:- Thương mại hỗ trợ cho sự phát triển nền kinh tế năng động, (nghĩa là buôn bán lúa gạo sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng nông nghiệp),▪ Vai trò của CP: Chính phủ chỉ cần đứng ngoài ngành mậu dịch và để nó tự hoạt động - nghĩa là để cho tư nhân tự do kinh doanh.- Do đó CNTN đã trở thành người phát ngôn cho quan điểm mậu dịch tự do của Adam Smith.II. Những đặc điểm chủ yếu củachủ nghĩa trọng nông Những đại diện của phái trọng nông: - Francois Quesney (1694 – 1774): tác phẩm “biểu kinh tế” (Quesnays Tableau Économique, năm 1758) - Turgot (1727 – 1781), - Boisguillebert (1646 – 1714). Francois Quesnay (1694 – 1774)1718 hoïc vò phaãu thuaät gia1749 thaønh vieân ngöï y, soáng trong cung ñieän Veùcxaây1752 phong töôùc quí toäc1753 nghieân cöùu kinh teáNhöõng taùc phaåm chính cuûa F. Quesnay ◼ Baøn veà thöông maïi, 1760 ◼ Bieåu kinh teá, 1758 ◼ Phaân tích bieåu kinh teá, 1766 ◼ Cheá ñoä chuyeân cheá Trung Quoác, 1767 ◼ Nhöõng nguyeân lyù chung cuûa chính saùch kinh teá cuûa moät quoác gia noâng nghieäp, 1768III. Phê phán CNTT Chủ nghĩa trọng thương Chủ nghĩa trọng nông1. Tích lũy vàng bạc là mục - Trao đổi ngang giá, không bên nào đích. được lợiBiện pháp: mua rẻ bán đắt, - Biện pháp: pháp triển sản xuất nôngcướp bóc nghiệp2. Đề cao vai trò của đồng tiền - Của cải quốc dân là những vật hữu dụng, trước hết là sản phẩm nông nghiệp - Không cần khối lượng tiền quá nhiều3. Đề cao vai trò của nhà - Đề cao vai trò của tự do lưu thôngnước, các biện pháp hành hàng hóa tiền tệ, chống đặc quyền vềchính thuế IV. Cương lĩnh kinh tế của chủ nghĩa trọng nông◼ Quan điểm ưu tiên cho sản xuất nông nghiệp: tự do lựa chọn ngành sản xuất kinh doanh, khuyến khích xuất khẩu nông sản đã tái chế.◼ Chính sách đầu tư cho đường xá, cầu cống, lưu thông hàng hóa. Chống lại chính sách giá nông sản thấp. Duy trì tự do cạnh tranh.◼ Quan điểm về tài chính, chính sách thuế khóa, phân phối thu nhập: ưu đãi cho nông nghiệp, không ưu đãi cho quý tộc, tăng lữ, nhà buôn.V. Học thuyết về trật tự tự nhiên ◼ Thứ nhất, lý luận giá trị xuất phát từ năng suất của nông nghiệp ◼ Thứ hai, quan niệm về tổ chức kinh tế: phát triển kinh tế là một trật tự tự nhiên, kinh tế học không chỉ phục vụ cho giai cấp thống trị mà còn phục vụ cho sản xuất và tất cả công dân. ◼ Chủ nghĩa trọng nông cho rằng quyền con người (quyền lao động, quyền sở hữu) cũng có tính chất tự nhiên, từ đó phê phán chế độ phong kiến. ◼ Sản xuất nông nghiệp là lĩnh vực được hưởng sự trợ giúp của tự nhiên, có sự sắp xếp của tự nhiên. ◼ Nhà nước không nên can thiệp làm sai lệch trật tự tự nhiênVI. Học thuyết trọng nông về sảnphẩm ròng Sản phẩm ròng = Sản phẩm xã hội – Chi phí sản xuất ◼ Sản phẩm ròng là quà tặng của tự nhiên cho con người. ◼ Chỉ có ngành nông nghiệp mới tạo ra các sản phẩm ròng, các ngành khác như thương mại, công nghiệp không thể sản xuất ra sản phẩm ròng.VI. Học thuyết trọng nông về sảnphẩm ròng ◼ Từ lý thuyết về spr→ lý thuyết ...