Bài giảng Lịch sử các học thuyết kinh tế: Chương 3 - Vũ Thị Thu Hương

Bài giảng Lịch sử các học thuyết kinh tế - Chương 3: Học thuyết kinh tế tư sản cổ điển, được biên soạn gồm các nội dung chính sau: Hoàn cảnh ra đời; Nội dung học thuyết kinh tế của trường phái kinh tế chính trị tư sản cổ điển;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Lịch sử các học thuyết kinh tế: Chương 3 - Vũ Thị Thu Hương Chương 3Học thuyết kinh tế tư sản cổ điển 3.1.1. Hoàn cảnh ra đời• Ra đời từ cuối thế kỷ 17 và kéo dài đến những năm đầu của thế kỷ 19• Nguyên nhân: • Lực lượng sản xuất phát triển nhanh • Chủ nghĩa tư bản đã thay đổi một cách căn bản và phát triển nhanh hơn. • Hàng loạt công trường thủ công trong sản xuất nông nghiệp và công nghiệp xuất hiện, có hàng vạn lao động làm thuê 3.1.2.Đặc điểm của HTKT tư sản cổ điển• Họ chuyển đối tượng nghiên cứu từ lĩnh vực lưu thông sang lĩnh vực sản xuất và xây dựng lý thuyết giá trị lao động• Lần đầu tiên họ áp dụng phương pháp trừu tượng hóa để nghiên cứu lý luận kinh tế• Họ đã xây dựng được một hệ thống các khái niệm, phạm trù mang tính quy luật của kinh tế thị trường: VD: giá trị, giá cả, tiền lương, lợi nhuận, lợi tức và địa tô…• Họ đã nghiên cứu quy luật luật kinh tế và đề cao chính sách tự do kinh tế.3.1.3. Các đại biểu tiêu biểu1.William Petty(1623-1687) • Là người đặt nền móng cho trường phái Kinh tế chính trị tư sản cổ điển ở Anh • Là người đa tài: ông có trình độ tiến sỹ vật lý, là nhạc trưởng, là người phát minh ra máy móc, là bác sỹ trong quân đội hoàng gia nước Anh, ông vừa là một đại địa chủ lại vừa là một nhà đại công nghiệp. Ông còn là cha đẻ của khoa học thống kê. • K. Marx đánh giá ông là “cha đẻ của Kinh tế chính trị, nhà kinh tế học kiệt xuất và đặc sắc” • Tác phẩm tiêu biểu: “Bàn về thuế khóa và lệ phí”, “Giải phẫu chính trị ở Ireland”, “Số học chính trị”, “Bàn về tiền tệ”2. Adam Smith (1723-1790)• Ông là nhân vật trung tâm, là linh hồn sống của TP kinh tế chính trị tư sản cổ điển• Ông xuất thân trong một gia đình thuế quan ở Anh. Sau khi tốt nghiệp trường đại học Oxford, ông đã tham gia nghiên cứu và giảng dạy nhiều môn khoa học khác nhau (triết học, thần học, luân lý học, luật học và chính trị học trong đó có đề cập đến các vấn đề chính trị kinh tế học) ở nhiều trường đại học nổi tiếng ở nước Anh (trường Edinburg, Glassgow…)• A.Smith là nhà kinh tế học của công trường thủ công• Năm 1776, ông xuất bản tác phẩm nổi tiếng “Nguồn gốc của cải của các dân tộc” , đánh dấu khoa học kinh tế chính trị thực sự trở thành một khoa học độc lập• A. Smith là cha đẻ của khoa học kinh tế chính trị, là một trong 3 nhà tư tưởng kinh tế vĩ đại nhất trong lịch sử3. David Ricardo (1772-1823)• Sinh ra và lớn lên trong một gia đình giàu có ở Luân đôn. Cha ông là một nhà tư bản có địa vị quan trọng trong Sở giao dịch chứng khoán của châu Âu (có trụ sở đặt tại Anh).• Ông có tài năng kinh doanh chứng khoán và trở thành một trong những người giàu có ở nước Anh thời kỳ bấy giờ• Tác phẩm nổi tiếng nhất là “Những nguyên lý cơ bản của chính sách kinh tế và thuế khóa” được xuất bản vào năm 1817• Ông là nhà kinh tế học của thời kỳ đại công nghiệp cơ khí• D.Ricardo là bậc tiền bối lớn nhất của C. Mác 4. Jean Charles Léonard Simonde de Sismondi (1773-1842)• Ông sinh ra trong một gia đình quý tộc ở Pháp, cha ông là giáo sĩ đạo tin lành• Ông tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Paris• Năm 1800, ông bắt đầu nghiên cứu kinh tế• Về quan điểm tư tưởng: lúc đầu, ông ủng hộ mậu dịch tự do của A.Smith. Sau đó, ông phê phán nền sản xuất hàng hóa tư bản chủ nghĩa và lý tưởng hóa nền sản xuất nhỏ 3.2. Nội dung HTKT của trường phái KTCT tư sản cổ điển3.2.1. Lý thuyết trật tự tư nhiện (Lý thuyết bàn tay vô hình)3.2.2. Lý thuyết giá trị3.2.3. Lý thuyết tiền tệ3.2.4. Lý thuyết địa tô3.2.5. Lý thuyết lợi tức, lợi nhuận3.2.6. Lý thuyết tiền công3.2.7. Lý thuyết lợi thế tuyệt đối, lợi thế tương đối3.2.8. Lý thuyết về thuế 3.2.1. Lý thuyết trật tự tự nhiên của A.Smith• Ông xuất phát từ con người kinh tế để lý giải hành vi trao đổi• Ông cho rằng, con người trao đổi sản phẩm với nhau vì tư lợi nhưng có một bàn tay vô hình dẫn dắt họ thực hiện các lợi ích chung của xã hội nằm ngoài dự kiến của họ• Ông cho rằng: lợi ích cá nhân và lợi ích xã hội không mâu thuẫn với nhau; lợi ích cá nhân là lợi ích xuất phát, lợi ích xã hội là cái phụ thuộc và lợi ích xã hội sẽ đạt được khi lợi ích cá nhân được thỏa mãn• Ông đề cao tự do kinh tế và cho rằng xã hội nào có tự do trao đổi là xã hội bình thường, còn ngược lại là không bình thường, là sản phẩm của sự dốt nát, thiếu hiểu biết• Ông cho rằng quy luật kinh tế mạnh hơn chính sách kinh tế vì vậy chính sách kinh tế phù hợp nhất là chính sách tự do kinh tế• Ông đề cao vai trò của quy luật kinh tế nhưng cũng chỉ ra nhà nước có những chức năng sau: - Đảm bảo quốc phòng an ninh - Bảo vệ chế độ tư hữu - Thực hiện các hoạt động kinh tế khi vượt quá khả năng của từng xí nghiệp riêng lẻ 3.2.2. Lý thuyết giá trị 3.2.2.1. Lý thuyết giá trị của W.Petty• Ông là người đặt nền móng cho lý thuyết giá trị lao động• Ông đưa ra quan niệm về giá trị thông qua giá cả. Có 2 loại giá cả: - Giá cả chính trị: (giá cả thị trường) chịu sự tác động của các yếu tố ngẫu nhiên - Giá cả tư nhiên: dựa trên hao phí lao động Cùng một thời gian lao động, người nông dân sản xuất ra 2 barrel lúa mì, người thợ mỏ khai thác được 1 ounce bạc thì 1 ounce bạc là giá cả tự nhiên của 2 barrel lúa mì• Lao động là cha, đất đai là mẹ của mọi của cải• Ông vẫn còn chịu ảnh hưởng của tư tưởng trọng thương khi cho rằng chỉ lao động khai thác bạc mới tạo ra giá trị, các lao động khác tạo ra giá trị khi đặt quan hệ so sánh với lao động khai thác bạc• Ông cho rằng năng suất lao động tỉ lệ nghịch với giá trị hàng hóa 3.2.2. Lý thuyết giá trị (tiếp) 3.2.2.2. Lý thuyết giá trị của A.Smith• Ông phân biệt GTSD và GTTĐ và khẳng định GTSD không quyết định GTTĐ• Ông đưa ra 2 định nghĩa về giá trị: - ĐN 1: giá trị do hao phí lao động để sản xuất ra hàng hóa quyết định - ...