Bài giảng Lý luận nhà nước và pháp luật - Chương 5: Nhà nước và pháp luật chủ nô

Bài giảng "Lý luận nhà nước và pháp luật - Chương 5: Nhà nước và pháp luật chủ nô" cung cấp cho người học các kiến thức: Nhà nước chủ nô, pháp luật chủ nô. Đây là tài liệu hữu ích dành cho các bạn sinh viên và những ai quan tâm dùng làm tài liệu nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Lý luận nhà nước và pháp luật - Chương 5: Nhà nước và pháp luật chủ nô CHƯƠNGVNHÀNƯỚCVÀPHÁPLUẬT CHỦNÔ1.NHÀNƯỚCCHỦNÔ1.1Cơsởkinhtếxãhộivàbảnchấtcủanhànướcchủnô. Nhà nước chủ nô ra đời, tồn tại và pháttriển dựa trên các quan hệ sản xuất chiếmhữunôlệ. Trongxãhộichiếmhữunôlệtồntại2giaicấpcơbản:giaicấpchủnôvàgiaicấpnôlệ. Giaicấpchủnô làgiaicấpthốngtrịmặcdùchỉlàthiểusốtrongxãhộinhưngnắmhầuhếttư liệu sản xuất của xã hội và cả bản thânngườilaođộnglànôlệ. Giaicấpnôlệmặcdùchiếmđạiđasốtrongxã hội nhưng do không có tư liệu sản xuấttrongtayvàkhônglàmchủngaycảchínhbảnthânmìnhnênhọhoàntoànphụthuộcvàogiaicấpchủnôcảvềthểxácvàtinhthần. Ngoài ra, trong xã hội còn có các tầng lớpkhác: nông dân tư hữu, những người thợ thủcông,nhữngngườibuônbán... Nhànướcchủnôcũngcó2bảnchất:tínhgiaicấpvàtínhxãhội.*Tínhgiaicấp Nhànướcchủnôlàcôngcụbạolựcđểduytrì sự thống trị mọi mặt của giai cấp chủ nôđối với nô lệ và các tầng lớp nhân dân laođộng trong xã hội, duy trì tình trạng bất bìnhđẳng giữa chủ nô với nô lệ với các tầng lớpnhândânlaođộngkhác. C.MácvàPh.Ăngghenđãcăncứvàonhữngđặc điểm cụ thể để phân biệt chế độ nô lệphương tây cổ điển và chế độ nô lệ phươngđôngcổđại. Chế độ nô lệ phương tây cổ điển (haycòn gọi là chế độ nô lệ Hy La) được đặctrưng bởi tính điển hình của phương thứcsản xuất chiếm hữu nô lệ. Trong loại hìnhxã hội này nô lệ chiếm số lượng đông đảotrong xã hội và là lực lượng lao động chủyếucủaxãhội,màthựcchấtlàchochủnô.Sự bóc lột của chủ nô đối vớinôlệlàphổbiếnvàđiểnhình. ChếđộnôlệphươngĐôngcổđạihaycòngọilàchếđộnôlệgiatrưởnglàloạihìnhxãhộicònduytrìnhiềutàndưcủachếđộcôngxãthịtộc. Trongchếđộnày,nôlệkhôngphảilàlựclượng lao động chính, sản xuất ra của cải,hàng hoá cho chủ nô mà hầu hết làm côngviệctrongnhà.Lựclượnglaođộngchínhcủaxã hội là các thành viên công xã nông thôn(nông nô), về địa vị xã hội, họ tự do hơn sovới nô lệ, tuy nhiên họ vẫn chịu sự áp bức,bóclộtcủachủnô.*Tínhxãhội Cácnhànướcchủnô ởcácmứcđộkhácnhau đã tiến hành những hoạt động mangtính xã hội như: hoạt động làm thuỷ lợi ởcácquốcgiachiếmhữunôlệphươngđông,xây dựng và bảo vệ các công trình côngcộng, hay hoạt động phát triển kinh tế,thươngmạiởHylạp...1.2.Chứcnăngcủanhànướcchủnô1.2.1.Chứcnăngđốinội* Chức năng củng cố và bảo vệ sở hữu củachủnôđốivớitưliệusảnxuấtvànôlệ Nhà nước chủ nô quy định giaicấpchủnôcó toàn quyền sở hữu về tư liệusản xuất,vàđốivớingườinôlệ. Cho phép chủ nô công khai bóc lột, cưỡngbứclaođộngtànnhẫnđốivớinôlệ,đồngthờiquy định những biện pháp trừng trị nghiêmkhắc đối với các hành vi xâm hại đến quyềnsởhữucủachủnô*Chứcnăngđànápbằngquânsựđốivớisựphản kháng của nô lệ và các tầng lớp nhândânlaođộngkhác Đểbảovệđịavịthốngtrịcùngvớicácđặcquyền,đặclợicủagiaicấpchủnô,nhànướcchủnôđãrasứcđànápcáccuộckhởinghĩabằngbạolựcquânsự*Chứcnăngđànápvềmặttưtưởng Cácnhànướcchủnôđềusửdụngtôngiáonhưmộtcôngcụhữuhiệuchosựnôdịchvềmặttưtưởng. Cáchànhvixâmhạitớitôngiáocũngđượcnhà nước chủ nô thông qua pháp luật trừngphạtnghiêmkhắc.* Chức năng kinh tế xã hội của nhà nướcchủnô Vìsựtồntạivàpháttriểncủaxãhội,nhànướcchủnôbuộcnhữngngườinôlệ,ngườidân phải xây dựng các công trình thủy lợi,khaiphárừng,chốngcácloạithúdữ,bảovệmùamàngvàcácvậtnuôitronggiađình.1.2.2Chứcnăngđốingoại*Chứcnăngtiếnhànhchiếntranhxâmlược Nhànướcchủnôrấtcoitrọnghoạtđộngtiếnhànhchiếntranhxâmlượcđểmởrộnglãnh thổ và tăng cường số nô lệ của quốcgia. Lịchsửnhànướcchủnôđãcónhữngđếquốc hùng mạnh nhờ việc thi hành chínhsáchmởrộngchiếntranhxâmlượcmàtiêubiểulàđếquốcLamã.*Chứcnăngphòngthủchốngxâmlược Nhànướcchủnôcũngrấtcoitrọnghoạtđộngphòngthủchốngxâmlược. Nhà nước chủ nô thường tiến hành cáchoạtđộngnhư:tổchứclựclượngquânđội,xây dựng cácthành luỹ, pháođài,chuẩnbịcơsởvậtchất...,tiếnhànhhoạtđộngquânsựkhicầnthiết.1.3Hìnhthứcnhànướcchủnô1.3.1Hìnhthứcchínhthể Lịch sử phát triển của nhà nước chủ nôgắnvớicáchìnhthứcchínhthể: quânchủ,cộnghoàdânchủ, ...