Bài giảng môn học Cơ học đất

Cơ học đất là một ngành của cơ học ứng dụng chuyên nghiên cứu về đất. Hầu hết các công trình xây dựng đều đặt trên đất, nghĩa là dùng đất làm nền cho các công trình,số khác các công trình như nền đường ,đê,đập đất thì lại dùng đất làm vật liệu xây dựng
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng môn học Cơ học đấtDont study, dont know - Studying you will know! NGUYEN TRUNG HOACH¦¥NG I Trang 8 Më ®Çu1. §Þnh nghÜa vµ ®èi t−îng nghiªn cøu: c¬ häc ®Êt lµ mét ngµnh cña c¬ häc øng dông chuyªn nghiªn cøu vÒ ®Êt.HÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh x©y dùng ®Òu ®Æt trªn ®Êt, nghÜa lµ dïng ®Êt lµm nÒn cho c¸cc«ng tr×nh, sè kh¸c c¸c c«ng tr×nh nh− nÒn ®−êng, ®ª, ®Ëp ®Êt th× l¹i dïng ®Êt lµmvËt liÖu x©y dùng. V× vËy, muèn cho c¸c c«ng tr×nh ®−îc tèt, nghÜa lµ c«ng tr×nh æn®Þnh, bÒn l©u vµ tiÕt kiÖm th× nhÊt thiÕt ph¶i n¾m râ c¸c tÝnh chÊt cña ®Êt khi dïngnã lµm vËt liÖu x©y dùng hay lµm nÒn cho c¸c c«ng tr×nh x©y dùng. Nh− vËy ®èi t−îng nghiÖn cøu cña c¬ häc ®Êt lµ c¸c lo¹i ®Êt thiªn nhiªn, lµs¶n phÈm cña qu¸ tr×nh phong hãa c¸c ®¸ gèc ë líp trªn cïng cña vá qu¶ ®Êt. Mçilo¹i phong hãa cã t¸c dông ph¸ hñy ®¸ gèc kh¸c nhau vµ nã t¹o ra c¸c lo¹i ®Êt kh¸cnhau. §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ®Êt lµ mét vËt thÓ gåm nhiÒu h¹t r¾n riªng rÏ kh«ng g¾nvíi nhau hoÆc g¾n kÕt víi nhau b»ng c¸c liªn kÕt cã søc bÒn nhá h¬n nhiÒu lÇn sovíi søc bÒn cña b¶n th©n h¹t ®Êt. Do qu¸ tr×nh h×nh thµnh ®Êt mµ chóng tån t¹i ®érçng trong ®Êt vµ ®é rçng nµy l¹i cã kh¶ n¨ng thay ®æi d−íi ¶nh h−ëng cña t¸c ®éngbªn ngoµi. Ngoµi ra trªn bÒ mÆt h¹t ®Êt cã n¨ng l−îng, chóng g©y ra c¸c hiÖn t−îngvËt lý vµ hãa lý phøc t¹p, dÉn ®Õn lµm thay ®æi c¸c tÝnh chÊt vËt lý vµ c¬ häc cña®Êt. V× vËy khi nghiªn cøu ®Êt ph¶i nghiªn cøu ®Õn nguån gèc h×nh thµnh vµ c¸c®iÒu kiÖn tù nhiªn mµ ®Êt tån t¹i.2. §Æc ®iÓm vµ néi dung cña m«n häc: C¬ häc ®Êt lµ m«n häc cÇn vËn dông c¸c hiÓu biÕt vÒ ®Êt tõ c¸c m«n khoa häckh¸c cã liªn quan nh− ®Þa chÊt c«ng tr×nh, thæ chÊt häc... Vµ ®ång thêi vËn dông c¸ckÕt qu¶ cña c¸c ngµnh c¬ häc kh¸c nh− c¬ häc c¸c vËt thÓ biÕn d¹ng (lý thuyÕt ®µnhåi, lý thuyÕt dÎo, lý thuyÕt tõ biÕn). Trªn c¬ së cña c¸c lý thuyÕt nµy, C¬ häc ®Êt ®·x©y dùng ®−îc c¸c lý thuyÕt riªng phï hîp víi c¸c qu¸ tr×nh c¬ häc x¶y ra ®èi víi®Êt. Tuy vËy ngoµi c¸c nghiªn cøu lý thuyÕt, c¸c nghiªn cøu thùc nghiÖm, thùcnghiÖm vµ c¸c quan tr¾c thùc tÕ còng ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong nghiªn cøu södông ®Êt trong x©y dùng. Tõ c¸c nghiªn cøu lý thuyÕt vµ c¸c nghiªn cøu thùc nghiÖm, C¬ häc ®Êt tËptrung gi¶i quyÕt c¸c nhiÖm vô vµ néi dung c¬ b¶n sau: - X¸c lËp c¸c quy luËt c¬ b¶n vÒ c¸c qu¸ tr×nh c¬ häc x¶y ra ®èi víi ®Êt, ®ångthêi x¸c ®Þnh ®−îc c¸c ®Æc tr−ng tÝnh to¸n øng víi c¸c qu¸ tr×nh x¶y ra ®ã. - Nghiªn cøu sù ph©n bè øng suÊt trong ®Êt, quan hÖ gi÷a øng suÊt vµ biÕnd¹ng d−íi t¸c dông cña ngo¹i lùc. - Gi¶i quyÕt c¸c bµi to¸n vÒ biÕn d¹ng, vÒ c−êng ®é, vÒ æn ®Þnh c¸c nÒn ®Êt,vÒ m¸i dèc còng nh− bµi to¸n ¸p lùc ®Êt t¸c dông lªn t−êng ch¾n.3. S¬ l−îc lÞch sö ph¸t triÓn cña m«n häc C¬ häc ®Êt lµ m«n häc ®−îc h×nh thµnh chËm h¬n nhiÒu so víi c¸c m«n häcøng dông kh¸c, nh−ng tõ l©u loµi ng−êi ®· cã nh÷ng nghiªn cøu vÒ ®Êt, tuy nhiªn dox· héi l¹c hËu nªn c¸c kiÕn thøc vÒ ®Êt x©y dùng chØ n»m ë møc ®é nhËn thøc c¶mtÝnh, ch−a ®−îc n©ng cao thµnh nhËn thøc lý lËn. NhiÒu nhµ khoa häc ®· cã nh÷ngcèng hiÕn to lín vµ ®· cã c«ng x©y dùng nªn m«n c¬ häc ®Êt ngµy nay. ë ®©y chØgiíi thiÖu hai nhµ b¸c häc ®· cã c«ng lao lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña c¬ häc ®Êt. C«ng tr×nh khoa häc ®Çu tiªn cña C¬ häc ®Êt lµ cña C.A Coulomb (1736 -1806) thiÕu t¸ kü s− c«ng binh, viÖn sÜ viÖn khoa häc Ph¸p, n¨m 1773 ®· ®−a ra lýCH¦¥NG I Trang 9luËn næi tiÕng vÒ c−êng ®é chèng c¾t cña ®Êt vµ còng lµ ng−êi ®Çu tiªn x©y dùng®−îc ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ¸p lùc ®Êt lªn vËt ch¾n. Tr¶i qua hai thÕ kû vµ cho ®Õnngµy nay, c¸c ph−¬ng ph¸p cña «ng vÉn ®−îc sö dông réng r·i. Sù h×nh thµnh cña c¬ häc ®Êt nh− mét m«n khoa häc ®éc lËp víi hÖ thènghoµn chØnh vµ c¸c ph−¬ng ph¸p riªng biÖt cña nã ®−îc xem nh− b¾t ®Çu tõ n¨m1925, khi K.Terzaghi (1883-1963) cho xuÊt b¶n cuèn “ C¬ häc ®Êt trªn c¬ së vËt lýcña ®Êt”. N¨m 1963 Héi nghÞ khoa häc quèc tÕ vÒ C¬ häc ®Êt - NÒn mãng häp lÇn thønhÊt vµ sau ®ã cø 4 n¨m häp mét lÇn. Héi nghÞ C¬ häc ®Êt - NÒn mãng vµ c¸c héith¶o khoa häc liªn quan còng ®−îc tæ chøc ë nhiÒu n−íc vµ khu vùc. §Õn nay, C¬ häc ®Êt ®· trë thµnh mét m«n khoa häc víi nhiÒu néi dungphong phó, gåm nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau nh»m ®¸p øng sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cñac«ng nghiÖp, x©y dùng. ë ViÖt Nam , C¬ häc ®Êt ®−îc b¾t ®Çu nghiªn cøu tõ n¨m 1956. §Õn nay ®éingò nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c nghiªn cøu C¬ häc ®Êt ®· tr−ëng thµnh c¶ vÒ chÊtl−îng vµ sè luîng, ®ñ søc gi¶i quyÕt c¸c bµi to¸n ®a d¹ng vµ phøc t¹p do thùc tÕ x©ydùng c¸c c«ng tr×nh ®Ò ra. Tuy vËy do ®iÒu kiÖn kinh tÕ vµ x· héi cßn h¹n chÕ nªntrang thiÕt bÞ chuyªn nghµnh ®Çu t− ch−a ®Çy ®ñ vµ ®ång bé, v× vËy viÖc ph¸t triÓnkiÕn thøc vµ c«ng nghÖ vÒ C¬ häc ®Êt cÇn ®ßi hái nh÷ng nç lùc lín h¬n.CH¦¥NG I ...