Bài giảng môn kinh tế vĩ mô- chương 4

Tham khảo tài liệu bài giảng môn kinh tế vĩ mô- chương 4, kinh tế - quản lý, kinh tế học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng môn kinh tế vĩ mô- chương 4 CHÖÔNG 4 TAÊNG TRÖÔÛNG KINH TEÁ VAØ CHU KYØ KINH TEÁI. CHU KYØ KINH TEÁ1. Soá nhaân Keynes (soá nhaân toång caàu) vaø nguyeân lyù gia toác1.1. Nguyeân lyù gia toác Khi neàn kinh teá ñang trong thôøi kyø môû mang thì söïñaàu tö taêng raát nhanh. Ngöôïc laïi, khi kinh teá rôi vaøo suythoaùi thì söï ñaàu tö cuõng giaûm raát nhanh. Möùc caàu veàñaàu tö chòu taùc ñoäng cuûa vieäc taêng khoái löôïng haønghoùa baùn ra. Hieän töôïng naøy goïi laø “nguyeân lyù gia toác”. Nguyeân lyù naøy noùi leân raèng soá voán maø xaõ hoäicaàn ñeán, duø laø haøng hoùa hay trang thieát bò, phuï thuoäctröôùc tieân vaøo möùc saûn xuaát . Vieäc taêng voán, taêng ñaàu töchæ xaûy ra khi saûn löôïng taêng. Keát quaû laø moät thôøikyø phoàn thònh coù theå chaám döùt, khoâng ñôn giaûn chædo haøng hoùa baùn ra bò giaûm suùt maø chæ vì haøng hoùabaùn ra bò chöõng laïi ôû möùc cao.Ví duï: G/s coù 1 DN maø doanh soá haøng hoùa baùn ra haøngnaêm baèng ½ giaù trò thieát bò cô baûn. Khi soá haøng hoùahaøng naêm baùn ra 30 tr.USD, thì soá voán laø 60 tr.USD. Soámaùy moùc (TLSX) maø DN coù laø 20 caùi ôû caùc löùa tuoåikhaùc nhau vaø cöù moãi naêm seõ coù moät caùi bò thay theá. Nhö vaäy, vì thay theá baèng möùc tieâu hao neân khoângcoù ñaàu tö roøng, hoaëc tieát kieäm. Ñaàu tö dieãn ra ôû möùc3 tr.USD/naêm, töùc laø 1 naêm thay 1 maùy. Soá 27 tr.USDcoøn laïi veà tieàn baùn haøng coù theå giaû ñònh laø bieánvaøo tieàn löông vaø laõi coå phaàn. Giaû ñònh naêm thöù tö soá haøng baùn ra taêng 50% töø30 tr USD leân 45 tr USD. Ñeå giöõ cho tyû leä tö baûn vaø saûn 1löôïng vaãn laø 2:1, soá maùy moùc cuõng phaûi taêng 50%töùc töø 20 maùy leân 30 maùy. Trong naêm thöù tö ñoù, ñaùng leõ mua theâm 1 maùyngöôøi ta phaûi mua 11 maùy (10 maùy môùi vaø 1 maùy thaytheá maùy ñaõ hao moøn). Nhö theá, soá haøng baùn ra taêng50%. Ñaàu tö vaøo maùy moùc taêng töø 1 leân 11, töùc laø1000%. ⇒ Söï ñaùp öùng taêng nhanh toác ñoä ñaàu tö ñoái vôùi bieánñoäng taêng cuûa saûn löôïng ñöôïc goïi laø nguyeân lí gia toác. Nguyeân lí gia toác (tr. USD) So á V oá Ñaà u Ñ aà u töThôøi gi a n b aù n ra tö ( NI + tha y th e á ) haø n g r oø n g 2Giai ñoaïn I - Naêm 30 60 0 1 maùy giaù 3 tr.USD = 3 trñaàu 30 60 0 1 maùy giaù 3 tr.USD = 3 tr - Naêm 30 60 0 1 maùy giaù 3 tr.USD = 3 trthöù 2 - Naêmthöù 3Giai ñoaïn II - Naêm 45 90 30 (10 +1) maùy giaù 3 tr.USDthöù 4 60 120 30 = 33 tr - Naêm 75 150 30 (10 +1) maùy giaù 3 tr.USDthöù 5 = 33 tr - Naêm (10+1) maùy giaù 3 tr.USDthöù 6 = 33 trGiai ñoaïn III 1 maùy giaù 3 tr.USD giaù 3 - Naêm 75 150 0 tr.USD = 3 trthöù 7Giai ñoaïn IV 1 maùy giaù 3 tr. USD giaù 3 - Naêm 73,8 147 -3 tr.USD = 3 trthöù 8 Nhö vaäy, nguyeân lí gia toác cho thaáy chæ caàn khoâng taêng maïnh soá haøng hoùa baùn ra nhieàu laém maø vaãn coù theå taêng maïnh chi tieâu veà ñaàu tö. Neáu nhö soá haøng baùn ra ngöøng taêng ôû toác ñoä nhanh nhö baûng treân maø chöõng laïi (naêm thöù 7) thaäm chí ôû möùc cao 75 tr.USD/naêm thì ñaàu tö roøng seõ giaûm xuoáng 0 vaø ñaàu tö trong nhieàu naêm seõ tuït xuoáng chæ coøn 1 maùy/naêm. Noùi caùch khaùc, neáu soá haøng baùn ra khoâng taêng nöõa thì keát quaû ñaàu tö giaûm 90% vaø ñaàu tö roøng giaûm 1000% (giai ñoaïn 3). ⇒ Töø caùc phaân tích treân, coù theå ruùt ra: Nguyeân lyù gia toác laø moät nhaân toá maïnh meõ daãn ñeán söï khoâng oån ñònh veà kinh teá; nhöõng thay ñoåi veà saûn löôïng coù theå bieán thaønh nhöõng thay ñoåi lôùn hôn veà ñaàu tö. 31. 2 . Moâ hình so á nha â n Keyn e s va ø vaá n ñe à sa û n Quan heä cung - caàu laø nhaân toá chi phoái vieäc quyeátñònh ñaàu tö môû roäng saûn xuaát, bò ñaët trong heä chiphoái bôûi caùc nhaân toá sau: - Khi thu nhaäp taêng ⇒ C⇑ ⇒ AD⇑⇒ Y⇑ . - Y⇑ thì phaûi môû roäng saûn xuaát ⇒ I⇑ - Ñeå I⇑ phaûi taêng S ⇒C⇓⇒ AD⇓ . 1 (C + I ) seõ chæ cho Moâ hình soá nhaân Keynes: Yo = 1 − MPCthaáy tieâu duøng vaø ñaàu tö taùc ñoäng qua laïi laãn nhaunhö theá naøo. Töø treân t ...