Bài giảng Nghiên cứu khoa học (Bậc nghiên cứu sinh Tiến sỹ): Chương 2 - PGS. TS. Hà Quang Thụy

Bài giảng Nghiên cứu khoa học (Bậc nghiên cứu sinh Tiến sỹ): Chương 2 trình bày về quá trình tiến hành nghiên cứu khoa học. Những nội dung chính trong chương này gồm có: Quá trình nghiên cứu khoa học, lý thuyết hóa, phương pháp nghiên cứu, một số bài học trong tiến hành nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Nghiên cứu khoa học (Bậc nghiên cứu sinh Tiến sỹ): Chương 2 - PGS. TS. Hà Quang Thụy BÀI GIẢNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌCBẬC NGHIÊN CỨU SINH TIẾN SỸ HỆ THỐNG THÔNG TINCHƯƠNG 2. TiẾN HÀNH NGHIÊN CỨU PGS. TS. HÀ QUANG THỤY HÀ NỘI 09-2017 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI 1 Nội dung 1. Quá trình NCKH 2. Lý thuyết hóa 3. Phương pháp nghiên cứu4. Một số bài học trong tiến hành nghiên cứu 2 1. Quá trình NCKH⚫ 1.1. Vai trò của tài liệu trong quá trình nghiên cứu⚫ 1.2. Đặt câu hỏi nghiên cứu⚫ 1.3. Thiết kế nghiên cứu⚫ 1.4. Phương pháp luận nghiên cứu khoa học 3 Vai trò của tài liệu trong QT nghiên cứu⚫ Ba loại kiến thức cần có trong hành trình NCS ▪ Kiến thức về miền nghiên cứu và chủ đề quan tâm ▪ Kiến thức về lý thuyết liên quan giúp NCS lên khung được câu hỏi và hiện tượng ▪ Kiến thức về phương pháp nghiên cứu liên quan được NCS áp dụng để phát triển kiến ​thức mới, xây dựng các sản phẩm sáng tạo hay tường minh các câu hỏi mới. ▪ Loài người hình thành truyền thống: Tích lũy tri thức bằng cách bổ sung công bố khoa học và kho tri thức. NCS công bố bài báo, chương sách, sách⚫ Sơ bộ về vai trò của tài liệu ▪ Sách và bài báo; thông báo các hội nghị quốc tế: cập nhật hơn ▪ cung cấp cả ba loại kiến thức trên đây ▪ Cần suốt hành trình nghiên cứu ▪ NCS cần dành thời gian đáng kể để tìm kiếm, chọn lọc, phân tích tài liệu: Hiểu vững thân tri thức → đóng góp vào thân tri thức 4 Vai trò tài liệu⚫ Hệ thống tài liệu chỉ dẫn ▪ mức độ, chủng loại, và bản chất các vấn đề tới hiện thời: tạo độ khả thi để hình thức hóa vấn đề nghiên cứu. ▪ sự thiếu hụt tri thức xung quanh một vấn đề cụ thể: Hỗ trợ xác định câu hỏi NC hàn lâm quan trọng (câu hỏi NC được quan tâm nghiên cứu vì câu trả lời sẽ đóng góp thân tri thức). ▪ mức độ mà lý thuyết hiện thời để giải thích được về các đặc thù của hiện tượng hoặc vấn đề, và tương ứng là chỗ mà chúng còn thiếu hụt ▪ chiến lược và phương pháp đã được dùng trong quá khứ để nghiên cứu các hiện tượng/vấn đề (hoặc các hiện tượng hoặc các vấn đề liên quan) ▪ các lý thuyết liên quan được dùng để lên khung cuộc khảo sát ▪ thân tri thức hiện thời về phương pháp nghiên cứu có sẵn (như, các quy trình và hướng dẫn thực hiện một loại nghiên cứu riêng cho vấn đề cụ thể)• Hệ thống tài liệu: tri thức nền tảng quan trọng 5 Vai trò tài liệu⚫ Hệ thống tài liệu cung cấp ▪ phát hiện và hiểu biết sâu một miền bài toán cụ thể ▪ lý thuyết sẵn có và/hoặc được sử dụng để khảo sát các vấn đề/hiện tượng quan tâm ▪ Tình trạng hiện thời của các phương pháp được làm phù hợp và áp dụng cho nghiên cứu⚫ Quá trình đọc-nghĩ-giải thích ▪ Không phải mọi tài liệu /mọi phần trong tài liệu liên quan là liên quan: đọc (reading), nghĩ về sự liên quan (thinking), giải thích ()in về sự liên quan. read, think about the relevance, and interpret ▪ Hầu hết NCS đánh giá thấp sự liên quan của các bài báo khác: cần theo phương châm “đọc hơi nhiều còn hơn là đọc không đủ” 6 Đọc-nghĩ-giải thích⚫ Những câu hỏi thu hoạch ▪ Đóng góp cốt lõi của tài liệu cho thực tế hiện đại của lĩnh vực nghiên cứu là gì? ▪ Liên quan gì tới tài liệu khác và thực tế khác ? ▪ đi theo một khía cạnh lý thuyết/phương pháp có ích để nghiên cứu hiện tượng riêng được quan tâm ? Và tại sao nó là/không là một trường hợp? ▪ Ảnh hưởng ra sao đến suy nghĩ riêng của NCS tới lĩnh vực NC ? ▪ Suy nghĩ như thế nào về tác động của bài báo tới thân tri thức trong lĩnh vực tại thời điểm được công bố. 7 Đọc-nghĩ-giải thích⚫ Những câu hỏi thu hoạch ▪ Về lý thuyết: xem http://www.fsc.yorku.ca/york/istheory/wiki/index.php/Main_Page Bỏ? ▪ Về phương pháp http://www.qual.auckland.ac.nz/ http://dstraub.cis.gsu.edu:88/quant/default.asp ...⚫ Tài liệu ngoài miền nghiên cứu ▪ Phát hiện lý thuyết phổ biến trong các lĩnh vực nghiên cứu khác, bên cạnh miền nghiên cứu cụ thể ▪ Thấy cách các phương pháp được áp dụng trong lĩnh vực nghiên cứu khác, đặc ...