Bài giảng Ngư loại (Ngành Nuôi trồng thủy sản - Trình độ Cao đẳng) - CĐ Thủy Sản

Bài giảng Ngư loại gồm 5 chương, cung cấp cho người học những kiến thức như: Vị trí và tầm quan trọng của môn ngư loại, hình thái giải phẫu của cá, sinh thái học cá, hệ thống phân loại cá, phân bố địa lý cá, các loài cá có giá trị kinh tế. Mời các bạn cùng tham khảo để biết thêm các nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Ngư loại (Ngành Nuôi trồng thủy sản - Trình độ Cao đẳng) - CĐ Thủy SảnBỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN TRƯỜNG CAO ĐẲNG THỦY SẢN -----o0o----- BÀI GIẢNG Môn học: Ngư loại Ngành: Nuôi trồng thủy sản Trình độ: Cao đẳng Năm 2016 1 BÀI MỞ ĐẦU 1. VỊ TRÍ VÀ TẦM QUAN TRỌNG CỦA MÔN NGƯ LOẠI Hiện nay trên trái đất có khoảng 13,5 triệu loài sinh vật, trong đó khoảng45000 loài là động vật có xương sống (Cá, Chim, Thú,...) còn lại là động vậtkhông xương sống (Côn trùng, giáp xác, động vật thân mềm, động thực vật thuỷsinh và thực vật trên cạn...). Trong số 45000 loài động vật có xương sống, cá cókhoảng 29500 loài cá (FishesBase, 2006). Cá là nhóm đầu tiên trong ngành độngvật có xương sống. Chúng xuất hiện sớm nhất và có lịch sử phát triển lâu đờinhất, có thể nói cá là nhóm rất phong phú về thành phần loài và đa dạng sinhhọc cao trong ngành động vật có xương sống. Đồng thời cá là nguồn thực phẩmhàng ngày của nhân dân, là đối tượng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tếquốc dân, đặc biệt có giá trị hàng hoá cao trong buôn bán và xuất khẩu thu ngoạitệ ở những nước có nền kinh tế đang phát triển. Từ buổi sơ khai, con người sống bằng nghề săn bắt hái lượm cũng đã biếtphân biệt và đặt tên cho các loài cá bằng ngôn ngữ địa phương, năm - 384-322(Trước công nguyên) thời Aristode đánh dấu sự hình thành ngư loại học. Buổiđầu của thời kỳ sơ khai chỉ là đặt tên, phân loại và nghiên cứu hình thái cá. Vềsau khi xã hội càng phát triển, hiểu rõ vị trí và tầm quan trọng của nhiều loài cáđối với đời sống con người thì vấn đề nghiên cứu về cá càng ngày càng sâu rộnghơn, nghiên cứu kỹ hơn về nhiều lĩnh vực như: hình thái giải phẫu cá, phân loạicá, sinh lý sinh thái cá, địa lý phân bố... Ngư loại học (Ichthyology) là môn khoa học nghiên cứu về cá, nghiên cứucác đặc điểm về hình thái, giải phẫu, sinh thái, sinh lý, phôi sinh học, phân loạivà phân bố của cá, ... Ngư loại học là môn khoa học cơ bản chiếm vị trí khá quan trọng khôngnhững trong khoa học: lưu giữ, bảo tồn tính đa dạng sinh học... mà còn trongthực tiễn: nghiên cứu phát triển nguồn lợi, khai thác các loài cá, giới thiệu thuần 2hoá các loài cá trở thành những đối tượng cá nuôi có giá trị... góp phần pháttriển bền vững nghề cá. Ngày nay, với sự tích luỹ và phát triển không ngừng của khoa học nghiêncứu về cá, những nghiên cứu bổ sung sâu sắc hiểu biết về cá đã hình thành nhiềulĩnh vực nghiên cứu riêng, các môn học riêng: - Hình thái giải phẫu: Nghiên cứu hình thái ngoài và cấu tạo bên trong, cấutrúc gen... - Sinh lý sinh thái cá: Nghiên cứu chức năng của các cơ quan trong cơ thể cá,mối quan hệ giữa cá với môi trường và các sinh vật khác. - Phôi sinh học: Nghiên cứu sự phát triển phôi của cá. - Phân loại cá: Trên cơ bản nghiên cứu hình thái cấu tạo, sinh lý sinh thái,phôi sinh học... tiến hành định loại và sắp xếp chúng vào hệ thống phân loại. - Địa lý phân bố cá: Nghiên cứu sự phân bố địa lý, quy luật phân bố và vùngphân bố của chúng. - Nghiên cứu sinh sản, dinh dưỡng của cá: Quá trình thành thục và sinh sảncủa các loài cá trong tự nhiên và trong nhân tạo. Dinh dưỡng và thức ăn của cácloài cá ở các giai đoạn. - Nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật nuôi và khai thác cá: Nuôi cá ao, nuôicá hồ chứa... Khai thác cá trên sông biển và hồ. - Di truyền chọn giống cá: Nghiên cứu quy luật di truyền của cá, các đặcđiểm biến dị, đột biến..., nguyên tắc và cơ sở chọn giống cá... Ngoài ra nói đến ngư loại học là nói đến nghiên cứu cơ sở khoa học của nghềnuôi cá, khai thác, công nghệ chế biến và kinh tế nghề cá... Ngư loại học trong giai đoạn hiện nay được hiểu và có nhiệm vụ nghiên cứuchính là nghiên cứu hình thái, giải phẫu, sinh lý, sinh thái cá, định loại các loàicá, sắp xếp vào hệ thống phân loại, nghiên cứu sự phân bố, vùng phân bố của cá,nghiên cứu tính đa dạng sinh học và nguồn lợi cá trong các thuỷ vực. Sự phát triển của ngư loại học gắn liền với sự phát triển nghề cá, là mộttrong những mắt xích quan trọng đối với sự phát triển nghề cá, là môn cơ bản rấtquan trọng trong nghề cá, hay nói cách khác ngư loại học là môn sinh học tổnghợp về cá giúp cho học sinh, sinh viên cũng như các nhà nghiên cứu, các ngưdân nuôi và khai thác cá hiểu được những kiến thức cơ bản nhất về cá như: hìnhthái cấu tạo chung, sinh lý, sinh thái, mối quan hệ giữa cá và môi trường sống,sự sinh trưởng và phát triển ... từ đó có các biện pháp bảo vệ nguồn lợi vànghiên cứu quy trình kỹ thuật trong nuôi trồng và khai thác thuỷ sản nhằm tănghiệu quả kinh tế trong nghề cá 2. VỊ TRÍ VÀ MỐI QUAN HỆ GIỮA MÔN HỌC VỚI CÁC MÔN HỌC KHÁC Ngư loại học là môn cơ bản cung cấp những kiến thức cho học sinh, sinhviên và các ...