Bài giảng Ngữ văn 11 - Làm văn: Thao tác lập luận so sánh

Bài giảng Ngữ văn 11 - Làm văn: Thao tác lập luận so sánh trình bày tìm hiểu chung về thao tác lập luận so sánh, tìm hiểu ngữ liệu, khái niệm, mục đích và yêu cầu của lập luận so sánh; cách so sánh, tìm hiểu ngữ điệu, quy trình, cách thức thực hiện thao tác lập luận so sánh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Ngữ văn 11 - Làm văn: Thao tác lập luận so sánh•@/Bàicũ:•1.Trongchươngtrìnhlàmvănlớp10,emđãđượchọcnhữngthaotáclậpluậnnào?2.Chươngtrìnhlàmvăn11,chúngtađãtiếptụchọcvàônlạithaotáclậpluậnnàotrongvănnghịluận?3.Ngoàithaotáclậpluậnphântích,diễndịch,quynạp,tổnghợp,tronglàmvănnghịluậnchúngtacònthườngsửdụngnhữngthaotáclậplậpnàokhác? Tiết32–Làmvăn ThaotácLẬPLUẬNSOSÁNH @/Mụctiêucủabàihọc:sgk @/Nộidungbàihọc: A/Tìmhiểuchungvềthaotáclậpluậnsosánh: I.Tìmhiểungữliệu. II.Kháiniệm,mụcđíchvàyêucầucủalập luậnsosánh. B/Cáchsosánh: I.Tìmhiểungữliệu. II.Quytrình,cáchthứcthựchiệnthaotáclập luậnsosánh. C/Ghinhớ D.Luyệntậpcủngcố.  A/Tìmhiểuchung: I.Tìmhiểungữliệu: 1.Ngữliệu1: Từngnghenóirằng:Ngườihiềnxuấthiệnở đờithìnhưngôisaosángtrêntrờicao.Saosángắt chầuvềngôiBắcThần,ngườihiềnắtlàmsứgiả chothiêntử.Nếunhưchemấtánhsáng,giấuđi vẻđẹp,cótàimàkhôngđượcđờidùng,thìđó khôngphảilàýtrờisinhrangườihiềnvậy.  (“Chiếucầuhiền”củaNgôThìNhậm ) *Nộidungđoạnvăntrênthểhiệnnộidunggì? *Nhậnxétvềcáchlậpluậncủatácgiảtrong đoạnvăn? *Mụcđíchcủacáchlậpluậnấy?Nộidungđoạnvănnóivềmốiquanhệ giữangườitàivàthiêntử.Cáchlậpluậncủatácgiả:dùngcách sosánh:+Ngườihiềnnhưngôisaosángtrên trời.+SaosángphảitụvềBắcĐẩu ngườihiềnphảilàmsứgiảchothêntử.Mụcđíchcủacáchlậpluậnnhằm: Khẳngđịnhvaitrò,tráchnhiệmcủa ngườihiềnvớithiêntửvàcuộcđời. 2.Ngữliệu2: Đốitượngsosánhvàđốitượngđượcsosánh trongđoạnvăn: +Đốitượngđượcsosánh:Làbài“Vănchiêuhồn” +ĐốitượngsosánhlàChinhphụngâm,Cungoán ngâmkhúc;TruyệnKiều. Mụcđíchsosánh:Tìmranhữngnétgiốngnhauvà nhữngnétkhácnhaugiữa“Vănchiêuhồn”vớicác tácphẩmđượcđưaralàmđốitượngsosánh. +Gíôngnhau:cùngthểhiệnlòngyêuthươngvới conngười. +Khácnhau:Chỉriêng“Vănchiêuhồn”làbànđến cảloàingườitrongmộtvùngđịadư“xưanayítai độngtới:cõichết”. *Nhưvậy,ở2đoạnvăntrênngườiviếtđã làmcôngviệcsosánhmộtcáchcụthể. Nhưngcóphảicứlàmcôngviệcsosánhlàcó ngayđượclậpluậnsosánhhaykhông?Vì sao? Đểcómộtlậpluậnsosánh,ngườiviết (hayngườinói)dĩnhiênphảilàmcôngviệc sosánh.Khôngcósựsosánh,khôngthểcó lậpluậnsosánh. Songđểhìnhthànhmộtlậpluậnsosánh, cầnphảitiếnhànhlậpluận(nghĩalàphải dùngsosánhlàmcáchthứcchủyếuđểtổchức,gắn kếtcáclýlẽvàdẫnchứng)nhằmlàmsángtỏ *Theoem,haiđoạnngữliệuvừaxemxétcóthểxemlàmột lậpluậnsosánhkhông?Vìsao? Đoạnvăn1viếtnhằmđểnhấnmạnhvaitròvàtrách nhiệmcủangườihiềnvớiđấtnước. Luậnđiểmấyđượclàmsángtỏbằngcáchsosánh hìnhảnhngườihiềnnhưsaosángvàquanhệcủangười hiềnvớiThiêntửnhưquyluậtcủatinhtú. Đoạnvăn2viếtđểlàmsángtỏluậnđiểmvềsựđặcsắc củabàiVănchiêuhồntrongniềmrungđộngvềthân phậnconngười. +Luậnđiểmấyđượclàmsángtỏ bằngcáchsosánhVănchiêuhồn vớicáckiệttáccũngnóivề niềmthươngxótchonhữngkiếpngười. +Cáclýlẽsosánh(nhấtlàvềsựkhác nhau)đượctổchức,sắpxếpthậtrõràng, hợplý,cósứcthuyếtphục: “Chinhphụngâm,Cungoánngâmkhúcmới bànđếnmộthạngngười,TruyệnKiềunói đếncảxãhộingười,nhưngphảitớiVăn chiêuhồntamớithấyniềmxótxachocả loàingười;cáctácphẩmkhácchỉnóivề conngườitrongcõisống,chỉVănchiêuhồn mớiđộngđếnconngườitrongcõichết” Đoạnvănlàmộtlậpluậnsosánhđiển hình. II/Kháiniệm,mụcđíchvàyêucầucủathaotác lậpluậnsosánh: 1.Kháiniệm: *Từviệctìmhiểucácngữliệutrên,emhãycho biết:Thếnàolàlậpluậnsosánh? Lậpluậnsosánhlàmộtkiểulậpluậnnhằm đốichiếuhaihaynhiềusựvậthoặccácmặt trongcùngmộtsựvật,hiệntượng…đểchỉra nhữngnétgiốngnhauhoặckhácnhaugiữa chúng. Từđó,thấyđượcđặcđiểm vàgiátrịcủamỗisựvật, hiệntượngđượcsosánh. 2/Mụcđíchcủalậpluậnsosánh: Chỉrasựgiốngnhau,khácnhaucủađốitượng sosánhhoặcđượcsosánh. Thấyđượcbảnchấtcủasựvật,hiệntượng đượcsosánh. Khẳngđịnhgiátrị,ýnghĩacủasựvật,hiện tượngđốivớicuộcsốngconngười,sựđónggóp sángtạocủatàinăngconngười. @/Vídụ: XuânDiệutìmkiếmcàiđẹpngaytrongcảm nhậnbuồntrướccuộcđời(Đâymùathutới). NguyễnTuânlạitìmthấycáiđẹpphảigắnliền vớicáithiện.NamCaolạitìmthấycáiđẹpkhi conngườiluôntrăntrởvềnhânphẩmcủamình.3.Yêucầucủathaotáclậpluậnso sánh:Sosánhlàcầnthiết.Song,đểsosánh mộtcáchcóhiệuquả,cần:+Sosánhdựatrêncùngmộttiếuchí, cùngbìnhdiện.+Khisosánh,cầnphảirútranhững nhậnxét–đánhgiávềđốitượngso sánhvàđốitượngđượcsosánh. B/Cáchsosánh: I/Tìmhiểungữliệu: NguyễnTuânđãsosánhNgôTấtTốvới hailoạingười: +Loạingườitheochủtrươngcảilương hươngẩm.Họchorằngchỉcầncảicách nhữnghủtục,thìđờisốngcủanôngdân đượcnângcao. +Loạingườihoàicổ.Họchorằngchỉcần trởvềcuộcsốngthuầnphácngàyxưathì đờisốngnôngdânđượccảithiện.MụcđíchsosánhcủaNguyễnTuân:+Chỉracáiảotưởngvềsuynghĩ của2loạingườitrên.+Làmnổibậtcáiđúngtrongsuy nghĩvànhậnthứccủaNgôTấtTố: Ngườinôngdânphảiđứnglênchống lạikẻbóclột,ápbứcmình. Đây ...