Bài giảng Ngữ văn lớp 12 - Bài: Tác giả Cao Bá Quát

Bài giảng cung cấp cho người học các kiến thức: Tác giả Cao Bá Quát, cuộc đời sự nghiệp, phong cách nghệ thuật, sự nghiệp văn học, tác phẩm tiêu biểu,... Hi vọng đây sẽ là một tài liệu hữu ích dành cho các bạn sinh viên đang theo học môn dùng làm tài liệu học tập và nghiên cứu. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Ngữ văn lớp 12 - Bài: Tác giả Cao Bá QuátCao Bá Qúat • Cao Bá Quát (1809 -1855) tự Chu Thần, sinh tại Phú Thị, Gia Lâm, Hà Nội, mất giữa trận tiền Quốc Oai trong cuộc khởi nghĩa chống triều đình thời Tự Đức.Tự Đức tru di ba họ Cao Bá Quát, thu hồi tiêu hủy văn chương ông.• Năm 1841 Cao Bá Quát được triệu vào kinh sung chức Hành tẩu bộ Lễ, sau thăng chức Lang trung.• Cuối năm 1841, ông được cử đi làm sơ khảo ở Trường thi Hương Thừa Thiên cùng với Tiến sĩ Phan Nhạ. Phát hiện thấy một số quyển thi hay nhưng phạm húy, mến tài thương người, ông đã tìm cách giúp đỡ, song việc bại lộ, cả hai đều bị bắt giam, kết vào tội chết, nhưng vua Thiệu Trị giảm tội cho ông, chỉ cách chức và phát phối vào Ðà Nẵng.• Gặp khi có sứ bộ Ðào Trí Phú sang Indonesia công cán, ông được tha cho đi theo lập công chuộc tội, gọi là đi “dương trình hiệu lực” (1843). Xong việc bị thải hồi về quê mấy năm, sau được vua Tự Đức phục chức cũ, bổ vào Viện Hàn lâm một thời gian ngắn (1847), thăng làm chủ sự để sưu tầm và xếp đặt văn thư.• Mặc dù làm việc ở Kinh nhưng do tính tình cương trực Cao Bá Quát không được lòng quan trên.• Năm 1850, ông bị đổi ra làm Giáo thụ ở phủ Quốc Oai tỉnh Sơn Tây, năm sau ông xin từ chức với cớ mẹ già.• Năm 1854, ông làm quân sư cho Lê Duy Cự nổi dậy chống lại triều đình. Cuộc khởi nghĩa châu chấu ở Mỹ Lương thất bại, ông bị bắt rồi cùng với 2 con trai bị hành quyết năm 45 tuổi. TÁC PHẨM• Tên tuổi của Cao Bá Quát lẫy lừng trong văn học nước nhà từ rất sớm, đương thời đã được gọi là Thánh Quát. Ông kết bạn và giao du với những danh sĩ Hà Nội và Huế như Vũ Tông Phan, Nguyễn Văn Siêu, Nguyễn Văn Lý, Nguyễn Hàm Ninh, Miên Trinh, Miên Thẩm...• Ông để lại nhiều tác phẩm có giá trị, trong đó có bộ sách Cao Chu Thần thi tập, Cao Chu Thần di cảo, Mẫn Hiên thi tập và những bài ca trù xuất sắc, nổi bật là Tài Tử Đa Cùng Phú.• Đông Tác Tuần Phủ tịch thượng ẩm • Dịch Thơ: • Trên chiếu rượu ở nhà ông Tuần“Cố nhân hữu tửu mạc trù tướng, Phủ Đông Tác Chước chước nguyện quân ẩm vô lượng. “Chủ sẵn rượu xin đừng ngần ngại! Quân bất kiến Hãy rót đi, rót mãi, uống đi anh! hồng hộc cao phi thanh vân thượng, Chẳng thấy ru? Huyền hạc độc túc thanh sơn bạng. Hồng hộc bay cao tít tận mây xanh, Hoàng điểu hoàng điểu qui thực Hạc đen ngủ một mình trên đỉnh núi. trường, Lũ hoàng điểu kiếm ăn sớm tối, Do lai bất cảm lưỡng tương kháng. Từ xưa nay ai chống đối chi ai? Cố nhân nỗ lực sự công danh, Cố nhân mải miết việc đời, Tản nhân qui khứ ngọa giang thành. Nhàn nhân về khểnh ở nơi giang Tương khan bôi tửu tối phân minh.” thành. Chén khuyên tình đã tỏ tình.”• Sống xa nhà có lần nhận được tấm áo bông của vợ gửi cho, ông cảm động trước tình yêu thương của vợ, trong từng mũi chỉ đường kim: “Một phong thư đọc dưới ánh đèn, muôn hàng lệ chảy, Đêm nay mảnh hồn tàn trở về quanh quẩn chốn buồng thuê” Ông thương vợ, sống trong cảnh nghèo khổ và tưởng tượng lúc trở về bước qua cửa vào nhà, có lẽ chính là lúc vợ đi giã gạo thuê cho hàng xóm.• Cao Bá Quát có một tấm lòng yêu quý đặc biệt đối với quê hương. Cao quan tâm tới cảnh ngộ của nhân dân, nhất là của những người thiếu thốn, đói rét người đi ở bị đòn, người hàng xóm mất con. Cao Bá Quát say mê những cảnh đẹp của đất nước, có thể nói hầu hết những danh lam thắng cảnh của miền Bắc và miền Trung ông đã tới thăm và đều có thơ ngâm vịnh. Đối với ông, thiên nhiên là niềm tự hào của đất nước. Qua Ninh Bình ông mải mê nhìn: “Sông tựa giải là cô gái đẹp, Núi như chén ốc khách làng say...”• Nguy cơ ngoại xâm đã từ lâu đe dọa đất nước. Chính trong thời kỳ Cao Bá Quát ở bộ Lễ, một tầu Pháp đã đến Trà Sơn, còn tàu Anh thì lăm le ngoài biển. Cao không thể không lo lắng cho Tổ quốc mình. Có đêm gió to, sóng dữ ngoài cửa Thuận An, nằm không ngủ ông tưởng đến hùng khí của Chu Du từ ngàn thu trước như vẫn còn hừng hực bốc lên, muốn đánh tan những chiếc tầu đang lăm le ngoài cửa biển!• Đây là bước ngoặt lớn nhất trong đời Cao Bá Quát.• Cao đã từ ngục thất này đến ngục thất khác bị tra tấn và chịu những nhục hình man rợ nhất, sống những ngày buồn bực đau khổ, uất ức, căm thù. Nhưng ở Cao những ngày trong tù là những ngày sống mãnh liệt. Sức mạnh tinh thần đó vẫn tràn ngập trong những bài thơ làm trong lúc đó. Cao tự nhủ mình: “Phải đem chí bên trong gìn giữ khí bên ngoài. Không để cho những lo nghĩ nhỏ nhen kích thích.”Giữa năm 1853 (Tự Đức năm thứ 7), ông xin thôi dạy học, lấy cớ về nuôi mẹ già..Cao Bá Quát đứng lên tụ tập nhân dân, ...