Bài giảng Nhập môn Kinh tế lượng với các ứng dụng - Chương 1: Giới thiệu

Bài giảng Nhập môn Kinh tế lượng với các ứng dụng - Chương 1 trình bày một số nội dung chính sau: Kinh tế lượng là gì? Các thành phần căn bản của một nghiên cứu thực nghiệm, thiết lập mô hình, thu thập dữ liệu, ước lượng mô hình, kiểm định giả thuyết, diễn dịch kết quả,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Nhập môn Kinh tế lượng với các ứng dụng - Chương 1: Giới thiệu Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright Nieân khoùa 2003-2004 Phöông phaùp phaân tích Baøi ñoïc Nhaäp moân kinh teá löôïng vôùi caùc öùng duïng Chöông 1: Giôùi thieäu CHÖÔNG 1 Giôùi Thieäu 1.1 Kinh teá löôïng laø gì? Theo nghóa ñôn giaûn, kinh teá löôïng, lieân quan ñeán vieäc aùp duïng caùc phöông phaùp thoáng keâ trong kinh teá hoïc. Khoâng nhö thoáng keâ kinh teá, trong ñoù caùc döõ lieäu thoáng keâ laø chính yeáu, kinh teá löôïng ñöôïc phaân bieät baèng söï hôïp nhaát cuûa lyù thuyeát kinh teá, coâng cuï toaùn hoïc vaø caùc phöông phaùp luaän thoáng keâ. Môû roäng hôn, kinh teá löôïng quan taâm ñeán (1) öôùc löôïng caùc moái quan heä kinh teá, (2) ñoái chieáu lyù thuyeát kinh teá vôùi thöïc teá vaø kieåm ñònh caùc giaû thuyeát lieân quan ñeán haønh vi kinh teá, vaø (3) döï baùo caùc haønh vi cuûa caùc bieán soá kinh teá. Trong phaàn tieáp theo ñaây, chuùng toâi minh hoïa moãi hoaït ñoäng naøy baèng nhöõng ví duï thöïc teá ngaén goïn. Öôùc löôïng caùc moái quan heä kinh teá Kinh teá hoïc thöïc nghieäm cung caáp raát nhieàu ví duï nhaèm öôùc löôïng caùc moái quan heä kinh teá töø döõ lieäu. Sau ñaây laø danh saùch moät soá caùc ví duï coù theå: 1. Caùc nhaø phaân tích trong khu vöïc tö nhaân laãn khu vöïc nhaø nöôùc ñeàu quan taâm ñeán vieäc öôùc löôïng caàu/cung cuûa caùc saûn phaåm, dòch vuï khaùc nhau. 2. Moät coâng ty tö nhaân coù theå quan taâm ñeán vieäc öôùc löôïng aûnh höôûng cuûa caùc möùc ñoä quaûng caùo khaùc nhau ñeán doanh thu vaø lôïi nhuaän. 3. Caùc nhaø phaân tích thò tröôøng chöùng khoaùn tìm caùch lieân heä giaù cuûa coå phieáu vôùi caùc ñaëc tröng cuûa coâng ty phaùt haønh coå phieáu ñoù, cuõng nhö vôùi tình hình chung cuûa neàn kinh teá. 4. Chính quyeàn lieân bang vaø chính quyeàn caùc tieåu bang coù theå muoán ñaùnh giaù taùc ñoäng cuûa caùc chính saùch tieán teä vaø taøi chính ñeán caùc bieán quan troïng nhö vieäc laøm hoaëc thaát nghieäp, thu nhaäp, xuaát khaåu vaø nhaäp khaåu, laõi suaát, tyû leä laïm phaùt, vaø thaâm huït ngaân saùch. 5. Chính quyeàn ñòa phöông quan taâm ñeán moái quan heä giöõa lôïi nhuaän vaø caùc yeáu toá khaùc nhau quyeát ñònh lôïi nhuaän naøy nhö thueá suaát vaø daân soá. 6. Caùc thaønh phoá coù theå quan taâm ñeán taùc ñoäng cuûa moät coâng ty ñaët taïi ñòa phöông mình. Moät trong nhöõng moái quan taâm ñaëc bieät laø söï aûnh höôûng ñeán nhu caàu nhaø ôû, vieäc laøm, doanh thu vaø lôïi nhuaän töø baát ñoäng saûn, nhöõng yeâu caàu veà caùc dòch vuï coâng coäng nhö tröôøng hoïc, caùc thieát bò xöû lyù chaát thaûi, ñieän .vv… Ramu Ramanathan 1 Thuïc Ñoan/Haøo Thi Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright Nieân khoùa 2003-2004 Phöông phaùp phaân tích Baøi ñoïc Nhaäp moân kinh teá löôïng vôùi caùc öùng duïng Chöông 1: Giôùi thieäu Kieåm ñònh giaû thuyeát Cuõng nhö baát kyø ngaønh khoa hoïc naøo, moät ñieåm toát cuûa kinh teá löôïng laø quan taâm ñeán vieäc kieåm ñònh giaû thuyeát veà caùc haønh vi kinh teá. Ñieàu naøy ñöôïc minh hoïa qua caùc ví duï sau: 1. Moät chuoãi cöûa haøng thöùc aên nhanh coù theå muoán xaùc ñònh xem chieán dòch quaûng caùo cuûa mình coù taùc ñoäng laøm taêng doanh thu hay khoâng. 2. Caùc nhaø phaân tích tö nhaân laãn nhaø nöôùc coù theå ñeàu quan taâm xem nhu caàu co giaõn hay khoâng co giaõn theo giaù vaø thu nhaäp. 3. Gaàn nhö baát kyø coâng ty naøo cuõng muoán bieát lôïi nhuaän taêng hay giaûm theo qui moâ hoaït ñoäng. 4. Caùc coâng ty kinh doanh thuoác laù laãn caùc nhaø nghieân cöùu y khoa ñeàu caàn quan taâm ñeán caùc baùo caùo phaãu thuaät toång quaùt veà huùt thuoác vaø ung thö phoåi (vaø caùc beänh veà hoâ haáp khaùc) coù daãn ñeán vieäc giaûm tieâu thuï thuoác laù ñaùng keå hay khoâng. 5. Caùc nhaø kinh teá hoïc vó moâ coù theå muoán ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa caùc chính saùch nhaø nöôùc. 6. Moät uûy ban phuïc vuï coâng coäng caàn quan taâm xem caùc qui ñònh yeâu caàu caùch ñieän toát hôn trong caùc toaø nhaø vaø hoä gia ñình coù laøm giaûm ñaùng keå möùc tieâu thuï naêng löôïng khoâng. 7. Caùc cô quan haønh phaùp vaø nhöõng nhaø laäp phaùp coù theå muoán ñaùnh giaù tính hieäu quaû cuûa vieäc xieát chaët luaät veà uoáng röôïu vaø laùi xe ñoái vôùi vieäc giaûm caùc tai naïn vaø töû vong do uoáng röôïu vaø giao thoâng. Döï baùo Khi caùc bieán soá ñöôïc xaùc ñònh vaø chuùng ta ñaùnh giaù ñöôïc taùc ñoäng cuï theå cuûa chuùng ñeán chuû theå nghieân cöùu, chuùng ta coù theå muoán söû duïng caùc moái quan heä öôùc löôïng ñeå döï ñoaùn caùc giaù trò trong töông lai. Sau ñaây laø moät soá ví duï veà döï baùo 1. Caùc coâng ty döï baùo doanh thu, lôïi nhuaän, chi phí saûn xuaát, vaø löôïng toàn kho caàn thieát. 2. Coäng ñoàng döï ñoaùn coù nhu caàu veà naêng löôïng vì theá caùc traïm naêng löôïng caàn ñöôïc xaây döïng vaø/hoaëc caùc thoûa thuaän mua naêng löôïng töø beân ngoaøi caàn ñöôïc kyù keát. 3. Raát nhieàu coâng ty döï baùo caùc chæ soá thò tröôøng chöùng khoaùn vaø giaù cuûa moät soá coå phieáu. 4. Chính quyeàn lieân bang döï ñoaùn nhöõng con soá nhö thu nhaäp, chi tieâu, laïm phaùt, thaát nghieäp, vaø thaâm huït ngaân saùch vaø thöông maïi. Ramu Ramanathan 2 Thuïc Ñoan/Haøo Thi Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright Nieân khoùa 2003-2004 Phöông phaùp phaân tích Baøi ñoïc Nhaäp moân kinh teá löôïng vôùi caùc öùng duïng Chöông 1: Giôùi thieäu 5. Caùc thaønh phoá döï baùo ñònh kyø möùc taêng tröôûng cuûa ñòa phöông qua caùc maët nhö: daân soá; vieäc laøm; soá nhaø ôû, toøa nhaø thöông maïi vaø caùc nhaø xöôûng coâng nghieäp; nhu caàu veà tröôøng hoïc, ñöôøng xaù, traïm caûnh saùt, traïm cöùu hoûa, vaø dòch vuï coâng coäng; …v.v Do ba böôùc toång quaùt ñöôïc xaùc ñònh trong phaàn môû ñaàu cuûa chöông naøy thöôøng caên cöù vaøo döõ lieäu maãu hôn laø döïa vaøo döõ lieäu ñieàu tra cuûa toång theå, vì vaäy trong nhöõng cuoäc ñieàu tra chuaån naøy seõ coù yeáu toá baát ñònh; cuï theå laø (1) caùc moái quan heä öôùc löôïng khoâng ñöôïc chính xaùc, (2) caùc keát luaän töø kieåm ñò ...