Bài giảng Nhập môn Kinh tế lượng với các ứng dụng - Chương 7: Biến độc lập định tính (hoặc biến giả)

Bài giảng Nhập môn Kinh tế lượng với các ứng dụng - Chương 7: Biến độc lập định tính (hoặc biến giả). Chương này gồm có những nội dung chính sau: Các biến định tính chỉ có hai lựa chọn, biến định tính với nhiều lựa chọn, tác động của các biến định tính lên số hạng độ dốc (phân tích đồng phương sai),... Mời tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Nhập môn Kinh tế lượng với các ứng dụng - Chương 7: Biến độc lập định tính (hoặc biến giả)Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá FulbrightNieân khoùa 2003-2004Phöông phaùp phaân tíchBaøi ñoïcNhaäp moân kinh teá löôïng vôùi caùc öùng duïngChöông 7: Bieán ñoäc laäp ñònh tính(hoaëc bieán giaû)CHÖÔNG 7Bieán Ñoäc Laäp Ñònh Tính (Hoaëc Bieán Giaû)Taát caû caùc bieán chuùng ta gaëp tröôùc ñaây ñeàu coù baûn chaát ñònh löôïng; nghóa laø caùc bieán naøycoù caùc ñaëc tính coù theå ño löôøng baèng soá. Tuy nhieân, haønh vi cuûa caùc bieán kinh teá cuõng coùtheå phuï thuoäc vaøo caùc nhaân toá ñònh tính nhö giôùi tính, trình ñoä hoïc vaán, muøa, coâng coänghay caù nhaân v.v…Laáy moät ví duï cuï theå, haõy xem xeùt moâ hình hoài qui tuyeán tính ñôn sau (ñeåñôn giaûn ta boû qua chöõ t nhoû):(7.1)Y=α+βX+uGoïi Y laø möùc tieâu thuï naêng löôïng trong moät ngaøy vaø X laø nhieät ñoä trung bình. Khinhieät ñoä taêng trong muøa heø, chuùng ta seõ kyø voïng möùc tieâu thuï naêng löôïng seõ taêng. Vìvaäy, heä soá ñoä doác β coù khaû naêng laø soá döông. Tuy nhieân, trong muøa ñoâng, khi nhieät ñoätaêng ví duï töø 20 ñeán 40 ñoä, naêng löôïng ñöôïc duøng ñeå söôûi aám seõ ít hôn, vaø möùc tieâu thuïseõ coù veû giaûm khi nhieät ñoä taêng. Ñieàu naøy cho thaáy β coù theå aâm trong muøa ñoâng. Vìvaäy, baûn chaát cuûa quan heä giöõa möùc tieâu thuï naêng löôïng vaø nhieät ñoä coù theå ñöôïc kyøvoïng laø phuï thuoäc vaøo bieán ñònh tính “muøa”. Trong chöông naøy, chuùng ta seõ khaûo saùtcaùc thuû tuïc ñeå xem xeùt caùc bieán ñònh tính trong öôùc löôïng vaø kieåm ñònh giaû thuyeát.Chuùng ta chæ taäp trung chuù yù vaøo caùc bieán ñoäc laäp ñònh tính. Chöông 12 thaûo luaäntröôøng hôïp caùc bieán phuï thuoäc ñònh tính.7.1Caùc Bieán Ñònh Tính Chæ Coù Hai Löïa ChoïnChuùng ta baét ñaàu vôùi vieäc xem xeùt tröôøng hôïp ñôn giaûn nhaát trong ñoù moät bieán ñònh tínhchæ coù hai löïa choïn. Ví duï, giöõa hai ngoâi nhaø coù cuøng caùc ñaëc tröng, moät coù theå coù hoàbôi trong khi ngoâi nhaø coøn laïi khoâng coù. Töông töï, giöõa hai nhaân vieân cuûa moät coâng tycoù cuøng tuoåi, hoïc vaán, kinh nghieäm v.v…, moät ngöôøi laø nam vaø ngöôøi kia laø nöõ. Caâu hoûiquan troïng trong nhöõng ví duï naøy laø laøm theá naøo ñeå ño löôøng taùc ñoäng cuûa giôùi tính ñeánlöông vaø taùc ñoäng cuûa söï hieän dieän cuûa hoà bôi ñeán giaù nhaø. Ñeå phaùt trieån lyù thuyeát,chuùng ta xem xeùt ví duï veà löông vaø ñaët Yt laø tieàn löông haøng thaùng cuûa nhaân vieân thöù ttrong moät coâng ty. Ñeå ñôn giaûn veà maët sö phaïm, ôû ñaây, chuùng ta boû qua caùc bieán khaùccoù aûnh höôûng ñeán löông vaø chæ taäp trung vaøo giôùi tính. Vì bieán giôùi tính khoâng phaûi laømoät bieán ñònh löôïng moät caùch tröïc tieáp ñöôïc neân chuùng ta ñònh nghóa moät bieán giaû (goïilaø D), bieán giaû naøy laø bieán nhò nguyeân chæ nhaän giaù trò 1 ñoái vôùi nhaân vieân nam vaø giaùtrò 0 ñoái vôùi nhaân vieân nöõ. Chuùng ta seõ thaáy sau naøy laø caùc ñònh nghóa treân cuõng töôngRamu Ramanathan1Thuc Doan/Hao ThiChöông trình Giaûng daïy Kinh teá FulbrightNieân khoùa 2003-2004Phöông phaùp phaân tíchBaøi ñoïcNhaäp moân kinh teá löôïng vôùi caùc öùng duïngChöông 7: Bieán ñoäc laäp ñònh tính(hoaëc bieán giaû)ñöông vôùi vieäc ñònh nghóa bieán D baèng 1 ñoái vôùi nöõ nhaân vieân vaø baèng 0 ñoái vôùi namnhaân vieân. Do ñoù caùch choïn naøy laø hoaøn toaøn ngaãu nhieân. Nhoùm maø giaù trò D baèng 0goïi laø nhoùm ñieàu khieån. Baûng 7.1 coù döõ lieäu löông thaùng vaø giaù trò cuûa D cho 49 nhaânvieân trong taäp tin DATA6-4 maø chuùng ta ñaõ gaëp trong chöông tröôùc. Löu yù raèng, coù 26nam vaø 23 nöõ. Löông thaùng trung bình chung laø $1.820,20. Tuy nhieân, neáu chuùng tachia nhaân vieân thaønh hai nhoùm theo giôùi tính, löông trung bình cuûa nam laø $2.086,93 vaø$1.518,70 ñoái vôùi nöõ (haõy chöùng minh). Coù phaûi ñieàu naøy nghóa laø coù “phaân bieät giôùitính” trung bình leân ñeán $568,23 moãi thaùng? Caâu traû lôøi roõ raøng laø khoâng vì chuùng takhoâng kieåm soaùt ñöôïc caùc bieán khaùc nhö kinh nghieäm, hoïc vaán, v.v… Coù theå laø nhaânvieân nöõ trong maãu naøy coù soá naêm hoïc taäp vaø kinh nghieäm ít hôn vaø do ñoù nhaän ñöôïclöông trung bình thaáp hôn. Chuùng ta coù theå thöû xaùc ñònh nhaân vieân nöõ vôùi nhaân vieânnam coù kinh nghieäm nhö nhau hoaëc coù hoïc vaán nhö nhau vaø sau ñoù tính löông trungbình. Vieäc naøy khoâng nhöõng khoù khaên maø coøn coù theå khoâng khaû thi vì coù theå coù nhieàuñaëc ñieåm khaùc nhö daân toäc hoaëc loaïi ngheà maø chuùng ta phaûi xem xeùt. Ñaây laø phaïm vimaø phaân tích kinh teá löôïng trôû thaønh moät coâng cuï raát hieäu quaû. Chuùng ta seõ thieát laäp vaøöôùc löôïng moät moâ hình söû duïng bieán giaû nhö moät bieán giaûi thích. Daïng ñôn giaûn nhaátcuûa moâ hình nhö sau(7.2)Yt = α + βDt + utvôùi moâ hình khoâng coù moät bieán giaûi thích naøo khaùc (ñöôïc goïi laø moâ hình phaân tíchphöông sai). Chuùng ta seõ ...